29- Lorentzkracht __________________________________________________________________________ Florentz = I * B * L * sin L = draadlengte in B-veld. = hoek veldlijnen-draad Fwrijving = k * Fn k = wrijvingscoefficient Fn = normaalkracht (m*g) De Lorentz-kracht op een gebogen draad loodrecht op een B-veld is gelijk aan de kracht op de rechte verbindingslijn tussen de uiteinden van die draad. Florentz = q * v * B * sin q = lading deeltje. v = snelheid deeltje. Rcircelbaan = m * v / (q * B ) m = massa deeltje. = hoek veldlijnen-snelheid ___________________________________________________________________________ Mechanisch koppel Magnetisch Dipoolmoment: = N * I * A N = aantal winding. A= oppervlak winding Krachtmoment: τ = * B * sin = hoek normaal winding en veldlijnen Upot = - * B * cos ___________________________________________________________________________ Schroeflijn: vx = v * cos vy = v * sin T = 2 * п * r / vy r = m * vy / (q * B) Spoed = vx * T = vx * 2 * п * r / vy vx = vy Spoed = 2* п * m * vy / (q * B ) ___________________________________________________________________________ Cyclotron: Fcyclotron = 1/T = v / (2 * п * r) = v/ (2 * п) * (q * B) / m * v r = m * v / (q * B) Toename ΔUkin = q* V0 2x per omwenteling dus: ΔUkin = 2 * q * V0 UkinMAX = ½ * m * v2 UkinMAX = ½ * B2 * q2 * r2 / m v=B*q*r/m __________________________________________________________________________ Hall Effect Hallspanning: عH = vd * B * l vd = driftsnelheid electronen l = breedte geleider Hallspanning: عH = EH * l EH = Hall veldsterkte. I = n * e * vd * A n = vrije ladingsdragers (soms 1 per atoom) A = doorsnede 23 In 1 mol zitten 6,022 * 10 molekulen Aantal mol : m / M M = molaire massa __________________________________________________________________________ Magnetisch veld en Elektrisch veld gecombineerd. FE-veld = q * E = q * v * B v = E / B (m*v2 / r = q * v * B) __________________________________________________________________________ 30- Bronnen van Magnetische velden. __________________________________________________________________________ Veld rond rechte draad B = 0 / (2*п) * I / r 0 = 4* п * 10-7 I = stroom door draad r =afstand Wet van Ampère: ∫ B * dl = 0 * I B = totale veldsterkte dl = traject evenwijdig aan veldlijnen. I = stroom omsloten door traject __________________________________________________________________________ Draad met Straal R Binnen B * (2* п *r )= 0 * I * (r2 / R2) r = straal gekozen cirkeltraject 2 B = 0 * I * r / (2 * п * R ) Buiten B * (2* п *r) = 0 * I B = 0 * I / (2 * п * r) __________________________________________________________________________ Solenoïde (Spoel) Binnen B * L = 0 * N * I L = lengte gekozen (rechthoekige) traject. B = 0 * I * (N/L) N/L = windingdichtheid = n Buiten Zoals staafmagneet __________________________________________________________________________ Toroide (Cirkelvormige Spoel) Binnen B * (2* п *r ) = 0 * N * I r = straal toroide N = aantal windingen. B = 0 * n * I n = windingsdichtheid __________________________________________________________________________ Kracht tussen twee draden met lengte l op afstand r van elkaar. Florentz = 0 * I1 * I2 * l / (2* п *r) __________________________________________________________________________ Defintie Ampere: B1 = 0 / (2*п) * I / r F = I2 * l * B1 F / l =I2 * B1 = 0 / (2*п) * (I1 * I2) / r __________________________________________________________________________ Biot-Savart dB = 0 * I * dl * sin / (4 * п * r2 ) r = plaatsvector die van dl naar punt p wijst. B = ∫ dB dl = richting stroom = hoek tussen dl en r Het veld dB is uitsluitend het gevolg van het stroom element I dl. Bij de wet van ampère hoeft het veld niet geheel zijn opgewekt door de omsloten stroom I !! __________________________________________________________________________ Biot-Savart: B-veld Draad B = 0 * I / (4 * п ) * -∞∫+∞ dl * sin / r2 l uitdrukken als een functie van , daarna differentiëren om dl uit te drukken in . Integraal opnieuw opstellen en integratiegrenzen aanpassen. Naar integreren en oplossen. __________________________________________________________________________ Biot Savart: B-veld op as van Winding. B = 0 * I * R2 / ( 2 * (R2 + x2 )3/2 ) R = straal winding x = afstand tot winding __________________________________________________________________________ Winding = Magnetische Dipool B = 0 / ( 2 * п) * /(R2 + x2 )3/2 = Dipoolmoment. x = afstand tot winding Als x >> R B ≈ 0 / ( 2 * п) * / x3 __________________________________________________________________________ Hysterese: Ideale Toroide B = B0 + BM B0 = veld door stroom in windingen BM = veld door ferromagnetisch materiaal. Relatieve permeabiliteit R = B / B0 Magnetische permeabiliteit: = R * 0 B=*n*I = Magnetische permeabiliteit !!! n = aantal windingen per meter. In een hystereselus wordt B tegen B0 uitgezet. Telkens wordt hetzelfde traject herhaald. De oppervlak van de lus is gelijk aan de energie verloren aan wrijving. Demagnetiseren kan met een wisselstroom die afneemt in amplitude. __________________________________________________________________________ 31 Elektromagnetische Inductie en de Wet van Farraday Een veranderend Magnetisch veld produceert een stroom. Faraday: =ع-N * dФB / dt gninnapseitcudni=ع N = aantalwindingen dФB / dt = verandering van magnetische flux omvat door keten ФB = B * A ФB = Magnetische flux (Weber) A = oppervlak Dus: =عB * dA / dt Wanneer men het oppervlak weet en de veldsterkte in de begin en eindsituatie kan men invullen. Magnetisch veld van een inductiestroom werkt de oorspronkelijke verandering van flux tegen!! =ع-d/dt * ∫ B * cos * dA dA = oppervlak __________________________________________________________________________ E = I2 * R * t E= Elektrische energie R = weerstand I=*عR Rdraad = ρ * l /A ρ = dichtheid l =lengte A = doorsnede __________________________________________________________________________ Inductiespanning U-vormige geleider met bewegende geleidende staaf. v*l*B=ع l = afstand polen staaf v = snelheid staaf dA = v * dt Inductiespanning vallende staaf in B-veld. l * B = *عv l = lengte staaf __________________________________________________________________________ Een veranderend magnetisch veld(magnetische flux) wekt een E-veld op. Bewegende staaf (v ┴ B): E = v * B v = snelheid staaf Verband E-veld en Verandering magnetische flux: ∫ E * dl = -dФB / dt __________________________________________________________________________ Wisselspanning Generator * A * B * N = عω * sin (ω * t) N = aantal windingen ω = hoeksnelheid Amplitude: ع0 = N* B * A * ω = Piekwaarde spanning Frequentie = ω / (2* п) __________________________________________________________________________ Tegenspanning in Generatoren I=V/R I = stroom die motor trekt R = Weerstand ankerwindingen. VTOTAAL = Vspanningsbron - Vtegenspanning __________________________________________________________________________ Transformatoren Vs / Vp = Ns / Np Vs = spanning secundaire spoel Np = windingen primaire spoel Is / Ip = Np / Ns __________________________________________________________________________ Vermogensverlies: I = P / V --> PL = I2 * R 32- Zelfinductie Enzo __________________________________________________________________________ Wederzijdse Inductie(2 spoelen): Coefficient van: M21 = N2 * Ф21 / I1 Ф21 = flux door spoel 2 t.g.v. spoel 1 N2 = aantal windingen in spoel 2. I1 = etc. ع2 = -M21 * (dI1 / dt) ع2 = inductiespanning in spoel 2 ع1 = -M12 * (dI2 / dt) (dI2 / dt) = verandering stroom in spoel 2 per tijdseenheid M (henry) = M21 = M12 __________________________________________________________________________ Zelfinductie bij spoel: Coefficient van: L (henry)= N * Ф / I Ф=B*A = ع-N * ( dI / dt ) __________________________________________________________________________ 2 Spoelen in elkaar: M = * N1 * N2 *A1 / l1 A1 = oppervlak winding 1 l1 = lengte spoel 1. __________________________________________________________________________ Magnetische Energie in Volume U (energiedichtheid) = ½ * (B2 / 0) F * d = ½ * (B2 / 0) * A * d F = ½ * (B2 / 0) * A F =Kracht nodig om magneet los te krijgen . A = pooloppervlak Tip: als je de draaddikte weet, dan weet je ook n…..