111104_codin_koploperssymposium_smallingerland_2.2.0

Duurzame lokale ketens:
subsidievrije innovatieruimte
voor het MKB
Koploperssymposium Smallingerland
3 november 2011
1
Transitie naar een
duurzame economie
1.
2.
3.
4.
Alle belanghebbers mobiliseren
Consensus over werkrichting
Krachten verdelen over aangrijpingspunten
Inspanning synchroniseren
M
2
Mobiliseren en consensus ... waar beginnen?
Inspirati
e
Urgentie
Missie
Missie
Missie
Herkenning
Missie
Regio JAN
Provincie
Gemeente
Wijk
Missie
Herkenning
MEI
Bedrijf
MRT
Huishouden
Instelling
Missie
JUN
Onderzoek
Missie
Zaken
doen
FEB
Doelen
OKT
Resultaten
Projecten
DOORLOPEND
Zaken
doen
Missie
Cradle to Cradle
Cradle to Cradle
rather than
Cradle to Grave
1. Gebruik lokale materialen
2. Sluit biologische en technologische kringlopen
3. Gebruik hernieuwbare energie
4. Bewaak sociale rechtvaardigheid
Pas deze principes in de hele keten toe
Afval wordt voedsel
Consumptie wordt tijdelijk gebruik
Economische groei is zinvol
+
Requires remaking
the way
we make things
4
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Mixer
X
Schip voert
grind aan
XX
Lossen
Cement
Zand
Betonmortel centrale Groningen
Vrachtauto voert
betonpuin aan
Afvoer betongranulaat
naar ...
Wind shifter
Afvoer betonmortel
naar bouwprojecten
Grind
Betonpuin
Zeef
Breker
Recycling Maatschappij Groningen
5
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Gemeente
Grondstoffen
Betonmakers
Gemengde
grondstoffen
Mortel
Invoer
Betonproducten
40 – 200 jaar
Uitvoer
Mengen
Bouwers
Kennisinstellingen
Recycling
Beton in gebouwen, wegen,
bruggen, viaducten, rioolbuizen
en andere toepassingen
in de gemeente Groningen
Afval
Breker
Achterlaten
in de bodem
Zeef
Recycling
WegenDowncycling
Bedrijven
Hydraulisch
bouwers
Menggranulaat
Afval
Fundament voor wegen en viaducten
>50%
beton
Menggranulaat
>90%
beton
Mengen
Hoogovenslakken
Betongranulaat
Betongranulaat
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Regiegroep
granulaatbeton:
kan dit ook in Agenda
Eindhoven?
Cementproductie
veroorzaakt 5% van de
CO2 uitstoot wereldwijd
We storten beton op
een manier dat het
niet te recyclen is
2e ketenoverleg
1. Welkom
AgentschapNL
2. Wat is in de lokale
: wij gaan
betonketen het grootste
reclame
maken voor
duurzaamheidsprobleem?
ketenoverleg
3. Wat kan iedereen die hier
is doen om dat probleem
Bouwend
op te lossen, voor eigen
Nederland: wij
rekening en zonder
informeren onze
subsidie
leden
4. Rondvraag
Architect: dan 5. Sluiting
zetten wij
granulaatbeton
in de bestekken
Mortelcentrale: dan geven
wij granulaatadvies aan
aannemers
Hergebruik van
beton in de
wegenbouw is
downcycling
HBO: dat kunnen wij
onderzoeken
Gemeente: wij gaan
experimenteren met
andere wegfundatie
Recyclingbedrijf: dan
geven wij voorrang
aan mortelcentrales
Principes van Lokaal Ketenoverleg
Communicatie
• Website
• Free publicity
• Via netwerken
Doel
• Ketenverduurzaming
• Sneeuwbaleffect
Werkwijze
•
•
•
•
•
•
VRAAG
Specifiek doel
Actiepakket
Consultatie
Intentieverklaring
Evenement
Effectmeting
Organisatie
•
•
•
•
•
•
•
Plenair - jaarlijks
Kernteam - 2 maand
Werkgroepen
Sponsor
Voorzitter
Secretaris
Procesbegeleider
AANBOD
Kernteam
KENNIS
RECYCLING
OVERHEID
Productketen
•
•
•
•
•
•
•
•
Voeding
Beton
Bitumen,
Kunststoffen
Verf
Hout
Drukwerk
etc.
Werkgebied
Deelnemers
•
•
•
•
•
Aanbieders
Afnemers
Recycling
Kennis
Overheid
• Gemeente(n)
• Provincie(s)
• Rijk
Criteria
• Duurzame missie
• Zakelijk betrokken
• Achterban
M
8
Lokaal Ketenoverleg ... van wie is dat?
Stappenplan opstarten lokaal ketenoverleg


Introductiegesprek
Interne besluitvorming
OVERHEID
GO/NO-GO






Planninggesprek
Bijeenkomst met 5 opinieleiders
Kwartiermaker
GO/NO-GO
Vooronderzoek doen
Voorzitter en secretaris vinden
Presentatie en initiatief (besloten)
VRAAG
RECY-
AAN-
CLING
BOD
OVER-
KENNIS
HEID
VRAAG
RECY-
AANBOD
CLING
Kernteam
OVER-
KENNIS
HEID
GO/NO-GO



Startbijeenkomst (met pers)
2e ketenoverleg
3e ketenoverleg
VRAAG
RECY-
AANBOD
Kern- CLING
team
KENNIS
OVERHEID
Materialen en Faciliteiten

Materialen










Handleiding Lokaal Ketenoverleg
Sjabloon voor projectplan
Voorbeeld rapport vooronderzoek
Voorbeeld opdracht HBO-stage
Formats voor uitnodiging, agenda en verslag
Powerpoint en Prezi presentaties
Voorbeelden actiepakketten
Model intentieverklaring/convenant
Propositie voor bedrijven
Faciliteiten





Digitale ledenlijsten, ook voor toepassing op website gemeente
Groupware voor deelnemers ketenoverleg: discussie, filesharing, etc.
Workshop voor kwartiermakers
Indicatorenproject
Communicatie
Kosten en opbrengsten
Kosten
Tijdsbesteding
Vrijwilligersvergoeding voorzitter/secretaris
Vergaderfaciliteiten
Digitale ledenlijst (CODIN/gemeente)
Conceptontwikkeling (CODIN/LvDO)
Procesbegeleiding (CODIN/gemeente)
Opbrengsten
Subsidievrije initiatiefruimte
Aantrekkelijk voor vijf geledingen
Doorgaande verduurzaming lokale verfketen
Werkvorm ook inzetbaar voor andere ketens
Profilering op duurzaamheid
Lage kosten, groot bereik, permanent effect
VRAAG
RECYVRAAG
Kern- CLING
team
RECYAANVRAAG
Kern- CLING
BOD OVERteam
KENNIS AANRECYHEID
Kern- CLING
BOD OVERteam
KENNIS
HEID
OVERKENNIS
HEID
AANBOD
Ketenoverleg - sneeuwbaleffect
Eindhoven
Grind
Beton Groningen
Cement
Emmen
VRAAG
AANBOD
Kernteam
KENNIS
Drachten
Tilburg
RECYCLING
OVERHEID
Bitumen
Verf
Interieur
Kunststoffen
Apparaten
Drukwerk
Voeding
Auto’s
Betonwaren
Bouwwerken
13
Foodketen in Fryslân
Industrieel
Lokaal
Lokaal
Voedingbedrijven
en winkels
Consumentennetwerken
Afvalinzameling
en lokale
compostering
Wat kun je doen in een Foodketenoverleg?
Lokaal/regionaal statiegeld op
blikjes/flesjes (initiatief Jumbo)
“Soerendonk afvalloos” – reductie
restafval (NRVD, mei 2011)
Verhuur schapruimte aan lokale
producenten (‘Marqt A’dam’)
Duurzaam dineren (diverse
pizzagroottes/op menu: keuze ‘meer of
minder’/ Wok Emmeloord:
weggooien=bijbetalen)
Ziekenhuis Eindhoven: van 40% naar 2%
voedselafval door portiegroottekeuze
patienten
Verwerken van onverkocht fruit/groente van
supermarkt + verkoop verwerkt product,
evt. in dezelfde supermarkt
Terugdringen marktaandeel overbodige
verpakkingen
Wij willen van ieder
product in de wereld
een
levenscyclusanalyse
maken
Dan kun je het
effect van het eten
van een appel
vergelijken met een
aardbeientoetje
Trouw
3-11-2011
Wat kun je doen in een Verfketenoverleg?
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
4.11
4.12
Eisen aan verfsystemen
Grondstoffen voor verf
Productie van verf
Bedrijfsprocessen rond applicatie
Applicatie van verfsystemen
Verpakkingen
Reststofverwerking
Levensduurverlenging
Verwijdering
Grondstofterugwinning
Standaardisatie
Bedrijfsvoering algemeen
Sneeuwbaleffect
17
Dank voor uw aandacht
Dank voor uw aandacht
www.codin.nl/ketenoverleg