- Scholieren.com

Socrates
De filosoof Socrates leefde van 470 tot 399
voor Christus in Athene, Griekenland. Hij was de
zoon van een beeldhouwer en een vroedvrouw.
Als hopliet nam hij deel aan veldslagen. Dat waren
de enige keren dat hij zijn vaderland verliet. Socrates trouwde met Xantippe
toen hij bijna vijftig jaar was.
Zowat elke dag wandelde Socrates over de pleinen en door de straten op zoek
naar een gesprek. De jongeren van de hoogste families luisterden graag naar
hem. Hij gaf gratis les, maar werd toch van geld en eten voorzien door die rijke
jongeren en door zijn vrienden. Socrates was een grappenmaker. Werkelijk alles
en iedereen nam hij op de korrel. Ook politici zette hij voor schut.
Hij bracht zijn hele leven door in Athene, maar
politiek interesseerde hem niet. Hij zei altijd dat zijn
demon hem dat verboden had. Die demon was
natuurlijk de stem van zijn geweten. Socrates
luisterde graag naar zijn demon. Hij lachte om bijna
alles en hield niet op met kritiek geven of opmerkingen
maken. Twee keer moest hij aan politici
verantwoording afleggen. In beide gevallen liep hij
groot gevaar en werd hij slechts gered door politieke
machtsverschuivingen. Na een oorlog tegen Sparta
kwam de democratie in Athene even ten val. Na een
volgende omwenteling kwamen de democraten weer
aan de macht. Maar de derde keer dat hij verantwoording aan de politici moest
afleggen, werd hem fataal. Door het democratisch regime werd tegen hem een
aanklacht ingediend: hij zou niet geloven in de goden van de stad en hij zou de
jeugd bederven. Maar in feite werd hij door de politici uit de weg geruimd.
Socrates werd gezien als een vragensteller die kritiek gaf op de Atheense
democratie. En de politici wilden niets liever dan de waarheid verborgen houden
die Socrates aan het licht bracht.
Hij werd ten dood veroordeeld en moest de gifbeker drinken, wat in die tijd een
gebruikelijke doodstraf was. Hij weigerde genade te zoeken. Ook vluchten wilde
hij niet. Hij wilde zijn lot niet uit de weg gaan.
Zelf heeft Socrates niets geschreven. Misschien kon hij niet eens schrijven of
lezen. Het is in die tijd niet ongewoon om analfabeet te zijn. Misschien dat hij
veel gelezen heeft en schrijven veel minder belangrijk vond dan spreken. Zijn
leerling Plato heeft over hem geschreven. Plato was ook een bekende filosoof.
Een paar dagen na zijn dood kregen de Atheners spijt dat ze hem hadden
veroordeeld. Ze sloten ten teken van rouw de scholen (gymnasia), de theaters,
de badhuizen en de worstelscholen voor een paar dagen. Enkele politici werden
verbannen en ze veroordeelden de rechter ter dood.