16012017 Herziening Advies verordening MO def.3 (1)

Correspondentieadres:
Gemeente Enschede, Zorg en Welzijn
Postbus 20, 7500 AA Enschede, Telefoon (053) 4818181,
E-mail: info@wmoraadenschede.nl
www.wmoraadenschede.nl
Aan Burgemeester en Wethouders Enschede
Postbus 20
7500 AA Enschede
Enschede, 17 januari 2017
Betreft: Advies Ontwerpverordeningen MO en Jeugdhulp, conceptbesluit MO, concept
Uitvoeringsbesluit Jeugdhulp en concept PGB-beleidsregels.
Geacht College,
Per brief gedateerd 01 december 2016 heeft u ons om advies gevraagd betreffende de
Ontwerpverordeningen MO en jeugdhulp, concept Besluit MO, concept Uitvoeringsbesluit Jeugdhulp
en concept PGB-beleidsregels. Separaat heeft u het gevraagde advies inkoop Jeugd en Wmo vanaf
2018 ontvangen. De Wmo-raad volgt intensief de ontwikkelingen op het deelgebied van de
Ondersteuning Huishouden en zal hierover op het geijkte moment een formeel advies afgeven.
Op 24 juli 2016 hebben wij u een advies gezonden betreffende de verordeningen Maatschappelijke
Ondersteuning zoals op dat moment door u voor inspraak vrijgeven. U heeft hierop gereageerd in een
Tussenverslag Inspraakprocedure gedateerd 29 november 2016. Op de punten waar wij een
adequaat antwoord hebben gekregen, komen wij niet verder terug.
Onderstaand het definitief advies, aangepast aan de laatste van u ontvangen versies van de
ontwerpverordeningen en nota van wijzigingen. In de tekst treft u een aantal opmerkingen en vragen
aan. In de onderstaande tekst staan meerdere vragen en suggesties verwerkt, de meer concrete
adviezen staan omkaderd.
I.
Verordening Maatschappelijke Ondersteuning Enschede 2017
Algemeen:
In de verordening wordt gesproken over ingezetene (Artikel 1.2), burgers (blad 4) en cliënt. Nu is het
woord cliënt wellicht in de vorm waarin het gebruikt wordt wel duidelijk, maar het gebruik van één term
verdient de voorkeur.
Pag 4 Overwegende dat….: verantwoordelijkheid voor eigen levenswijze
Bij overwegingen eerste streepje.
Niet elke burger kan o.i. de verantwoording dragen voor de wijze hij/zij zijn/haar leven inricht. Het lijkt
ons gewenst dit toe te voegen aan de tekst.
Pag 7 artikel 2.5: ondersteuningsplan
In uw vorige concept stond in de toelichting bij artikel 2.5 “ondersteuningsplan” vermeld: “je zou
kunnen zeggen dat er een integraal ondersteuningsplan bestaat tussen alle partijen.” Dat verwoordde
exact het meest belangrijke advies dat wij al in het voorgaande stadium hebben gegeven: betrek alle
partijen bij de opstelling van het ondersteuningsplan. Maar de concrete uitwerking werd door ons
gemist. De toelichting op dit punt heeft u zodanig gewijzigd dat in elk geval de zorgverlener hier niet
als betrokken partij bedoeld wordt. Onze stellingname is en blijft dat – zodra de
ondersteuningsbehoefte in grote lijnen bekend is - deze juist wel al in dit stadium betrokken wordt.
Artikel 2.5 Ondersteuningsplan: rol zorgverlener ontbreekt
1. Het college stelt na het gesprek een ondersteuningsplan op en verstrekt dat aan de cliënt. 2. Het
college formuleert in het ondersteuningsplan ook de behoefte aan maatregelen om de mantelzorger te
ondersteunen.
Advies 01 : wij adviseren voor het verkrijgen van een integraal ondersteuningsplan reeds bij de
opstelling van het plan de zorgverlener op enigerlei wijze te betrekken.
Pag 8, artikel 5.2. Algemene criteria maatwerkvoorziening “proportioneel en doeltreffend”
1c is volledig overbodig. Immers, als de voorziening niet proportioneel en doeltreffend is, hoeft deze
niet verstrekt te worden.
Pag 9, lid 2e:Levensbestendig “vooruitzien”
Bij ouderen kan het zo zijn dat traplopen lastiger wordt etc. Daarom is levensbestendig bouwen ook zo
belangrijk. Maar dit gaat verder. Iemand heeft een beperking en de beperking neemt toe, naarmate
men ouder wordt. Hoe gaat men daar mee om? Wat is de invulling van “niet adequaat inspelen op”?
Pag 10, lid 4d: declaraties informele zorg
Hoe om te gaan met declaraties die personen betreffen die informele zorg verlenen? Deze hebben
geen KvK inschrijving. Waarom wordt bij formele zorgverlening niet gevraagd naar een AGB code?
Pag 13 artikel 8.6: omschrijving kortdurend verblijf
In artikel 8.6 2e lid, wordt kortdurend verblijf als volgt omschreven: Het kortdurend verblijf als bedoeld
in het eerste lid omvat maximaal drie etmalen per week en maximaal achtentwintig etmalen op
jaarbasis. Wat wordt hiermee bedoeld? 3 etmalen per week en maximaal 28 etmalen op jaarbasis of 3
etmalen per week en eenmaal per jaar maximaal 28 etmalen?
Waarom is het verblijf van een cliënt voor een periode in instelling gemaximeerd op 3 etmalen per
week? Het kan zijn dat een mantelzorger enorm geholpen kan zijn als een cliënt voor een periode elke
ochtend, dus 5 keer per week, opgevangen wordt.
Zie hiervoor ook de toelichting waarin u schrijft:
Artikel 8.6 Criterium kortdurend verblijf in een instelling
Lid 1 Als bij de mantelzorger van de cliënt de balans tussen draagkracht en draaglast is verstoord of
verstoord dreigt te raken, dan is er reden om voor cliënt een kortdurend verblijf buiten de thuissituatie
mogelijk te maken. Dit kortdurend verblijf kan plaatsvinden in een instelling of in een door het college
goedgekeurde accommodatie van een aanbieder.
Lid 2 Het kortdurend verblijf kan worden ingezet met een terugkerend patroon of tijdens een langere
periode. Wanneer de cliënt wekelijks voor een periode in een instelling verblijft dan is dit verblijf
gemaximeerd op 3 etmalen per week.
Daarnaast kan het zijn dat de mantelzorger voor een langere (aaneengesloten) periode ontlast wilt
worden, bijvoorbeeld tijdens vakantie. De cliënt kan dan maximaal 28 etmalen per jaar verblijven in
een instelling. Het aantal van 28 etmalen op jaarbasis is gebaseerd op het wettelijk aantal
vakantiedagen.
2
De toelichting op lid 2 is voor meerdere uitleg vatbaar, met name door het gebruik van het woordje
“Daarnaast” in de 3e alinea, geeft het idee dat de aanvrager recht heeft op 3 etmalen per week en
tevens 28 etmalen per jaar voor de zogenaamde vakantie vervanging ofwel (3x52)+ 28 = 184 etmalen
per jaar….. Wij raden u aan de tekst op dit punt te verduidelijken.
Pag 13 artikel 9.2: omschrijving resultaat woonvoorziening
Hoofdstuk 9 beschrijft "ondersteuning gericht op het wonen". Met name artikel 9.2: resultaat
woonvoorziening is dermate vaag dat alleen subjectieve uitkomsten gelden. Dit had beter
omschreven kunnen worden door te spreken van maatwerk. Hoewel het geheel ontbreken van kaders
dan wel weer subjectiviteit in de hand werkt. –
Pag 15 artikel 10.1 maatschappelijke ondersteuning punt 2
Enschede grenst aan Duitsland. Is deze voorziening ook van toepassing oostwaarts?
Waarom spreekt u van 15 tot 20 km? Duidelijker lijkt ons max. 20 km op te nemen.
Pag 15 artikel 10.1 maatschappelijke ondersteuning punt 3.
Het College kan altijd afwijken van het gestelde in de verordening. Waarom staat het hier expliciet
gemeld, en wat betekent dat dan?
Pag 15 artikel 11.1 punt 5: tarieven (boven)regionaal vervoer
Mag aangenomen worden dat men hierbij de tarieven per zone van het reguliere OV volgt?
Pag 17, artikel 13.2: aanbesteding als onverantwoorde “race to the bottom”
Om in de race te blijven, lijkt een trend bij aanbesteders om zo laag mogelijk in te schrijven. Maar dit
houdt ook het risico van een “perverse prikkel” in: inschrijven voor een in feite onverantwoord lage
prijs. Met alle risico’s van dien: beperkte kwaliteit van dienstverlening en onverantwoord beknibbelen
op de arbeidsvoorwaarden van de medewerkers.
Wordt het principe onderschreven dat er een einde moet komen aan steeds lagere bedragen bij
aanbestedingen? En zo ja, hoe denkt u dit te voorkomen?
Pag 18, artikel 13.3 externe klachtregeling
Sinds kort zijn er drie bedrijven die een maatwerkvoorziening leveren voor rolstoelen e.d.
Worden gebruikers van de maatwerkvoorziening actief erop geattendeerd dat er een
klachtenprocedure is? Is er bijvoorbeeld een externe geschillencommissie?
Wie doet dat cliëntenonderzoek? Gemeente of de aanbieder, of beide onafhankelijk van elkaar?
Pag 18, artikel 13.5 meldingsregeling
Kan iemand AAN wie een voorziening verstrekt worden melding maken van calamiteiten en
geweldsincidenten en iemand DIE de voorziening verstrekt. Waar wordt deze regeling gepubliceerd
en hoe kan de melding gedaan worden? Kan men ook 24 uur per dag en 7 dagen in de week melding
doen?
Pag 18 artikel 13.6: interne klachtenregeling
Geldt 13.6 alleen voor de verstrekkers? Zo ja, dan adviseren wij u dit duidelijk vermelden.
Pag 19 artikel 15.3 punt 2 Intrekking Verordening MO 2015 en overgangsrecht
Iemand houdt zijn voorziening en zolang niets wijzigt blijft de voorziening beschikbaar. Bij wijzingen of
vervanging gaat de nieuwe verordening in werking. Is dit de strekking van dit artikel?
Stappen : Beschikking (of besluit) ontbreekt in stappenplan
IV.De verordening spreekt over de opvolgende stappen melding-gesprek- ondersteuningsplanaanvraag. Vraag: waarom ontbreekt de laatste stap beschikking? En zijn de termen besluit en
beschikking synoniem (deze worden beiden gebruikt in de toelichting)? Met name van belang
wanneer het gaat om maatwerkvoorzieningen. Toelichting verordening pagina 2:
Maatwerkvoorzieningen; Wanneer iemand naar het oordeel van het college niet in staat is tot
zelfredzaamheid of participatie en onvoldoende is geholpen met de inzet van eigen kracht,
gebruikelijke hulp, mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met
gebruikmaking van algemene voorzieningen, beslist het college tot het verstrekken van een
maatwerkvoorziening. Maatwerkvoorzieningen zijn niet rechtstreeks toegankelijk en daarvoor is een
3
besluit van de gemeente noodzakelijk. Tegen dit besluit staat bezwaar en beroep open. Deze
ondersteuning is alleen toegankelijk via wijkteams Enschede.
Artikel 15 toelichting verordening:
Artikel 15.1 Hardheidsclausule
Een beschikking dient in het individuele geval maatwerk te zijn. Onder omstandigheden kan dit er toe
leiden dat moet worden afgeweken van een bepaling in de verordening met een rechtstreekse
verwijzing naar artikel 2.3.5 van de wet. Te verwachten is dat een beroep op de hardheidsclausule
minder vaak zal voorkomen. Er vindt immers -op basis van artikel 2.3.2 van de wet- standaard al een
zorgvuldige beoordeling plaats waarbij met alle persoonlijke omstandigheden rekening wordt
gehouden. De hardheidsclausule wordt in deze verordening niettemin gehandhaafd als vangnet voor..
Advies 03: wij adviseren de beschrijving van de opvolgende stappen uit te breiden met de
beschikking cq het besluit.
Advies 04: wij adviseren bij de begrippen beschikking en besluit òf aan te geven wat het inhoudelijk
verschil is òf slechts één van deze twee termen te hanteren.
Advies 05: zeker voor de cliënt, maar ook voor andere betrokkenen vormt de verordening een “brei”
aan artikelen met uitgebreide toelichting. Het belangrijkste element vormt het stappenplan van
melding tot beschikking (of besluit) met daarin aangegeven wie welke rol heeft en waar (zelf)
verantwoordelijk voor is. Wij adviseren u een helder overzicht toe te voegen van de respectievelijke
stappen waarin is aangegeven wie waarvoor verantwoordelijk is.
II.
Gewijzigd Besluit Maatschappelijke Ondersteuning incl. toelichting
Waarom een indexatie van maar 0,33%
Volgens het CBS komt de inflatie in 2017 uit op 0,6%, bij een indexatie van 0,33, gaan de
zorgverleners er dus minimaal 0,27% op achteruit. De bonden zijn voor de zorg een loonsverhoging
van 0,65% overeengekomen in oktober 2016 en nog eens 1% in juli 2017. In totaal gaan de lonen in
de zorg er 1,65% op vooruit, dus met een indexatie van 0,33% kost dat de werkgevers voor 2017 in
totaal 1,32%. Dit terwijl de zorgsector al veel heeft moeten inleveren.
Advies 06 Wij adviseren de reële loon indexatie door te berekenen in het tarief dat de gemeente
betaalt aan de zorgaanbieders voor de uitvoering van OH. Of een mogelijkheid om dit te
compenseren.
4
III.
Verordening Jeugdhulp
Begrippen
In het betreffende uitvoeringsbesluit wordt aangegeven dat niet alle begrippen nader worden
uitgelegd. Dit kan bij de uitvoering tot interpretatie verschillen leiden. Als voorbeeld bij de verordening:
in welke leeftijdsbegrenzing valt de term “jeugdige? Dit is ook van belang bij de overgang van
jeugdhulp naar volwassenenhulp.
Er wordt consequent gesproken over “ouders”. Vallen hieronder ook de verzorgenden zoals voogden
of bewindvoerders? Of kan dit begrip beter vervangen worden door “ouderlijk gezag”. Hiermee wordt
bijvoorbeeld ook vermeden dat ouders in scheiding het ouderschap eenzijdig claimen.
Vangnet bij wegvallen van gecontracteerde zorg
Recent is een zorgverlener eenzijdig gestopt met de behandeling van jeugdige cliënten (ADHD) en
heeft de gemeente in een ander geval de erkenning ingetrokken van een zorgverlener. De vraag is of
er in de verordening een vangnet artikel moet worden opgenomen wanneer een gecontracteerde
zorgverlener (onverwacht) eenzijdig stopt met de hulp, de kwaliteit onder de maat is en/of de
gemeente de erkenning intrekt. Overigens betreft deze vraag niet alleen de jeugdhulp.
Specifiek
P22 sommige ouders weten niet dat zij recht hebben op een beschikking of kunnen het belang
daarvan (op dat moment) niet beoordelen. Vervolgens kunnen zij op een later tijdstip geen beroep
doen op bijvoorbeeld rechtsbijstand.
Advies 07: Wij adviseren u alle aanvragen Jeugdhulp te voorzien van een beschikking.
P26 verwijzing naar beoogde resultaten in ondersteuningsplan. Het gebruik van de term de term
“beoogde” lijkt ruimte te bieden aan het te behalen resultaat, terwijl bij de inkoop juist het resultaat telt.
Deze toegevoegde term kan beter geschrapt worden.
IV.
Beleidsregels voor het Persoonsgebonden Budget (PGB)
Pag 4 1.2.5. weigering PGB
Tweede alinea het laatste punt over verblijf in het buitenland. Afgezien van het feit dat een getal is
weggelaten/weggevallen “langer dan ** weken verblijf”. Wat is de bedoeling van dit criterium? Als men
in het buitenland is dan doet men wellicht geen beroep op ondersteuning hier, dus worden geen
kosten gemaakt. Idem voor het op eigen kosten aanschaffen van hulpmiddelen die niet verstrekt
worden via ondersteuning in natura. Hoe verhoudt zich dit met hetgeen beschreven is op blad 9, 2.
besteding PGB derde en vierde streepje.
PGB: regeling “toekomstproof”
Houdt de regeling voldoende rekening met de mogelijke ontwikkelingen rond het PGB? In eerste
instantie zozeer over het toekennen, maar over de betaling van de PGB. Blijft in dit verband de SVB
uitbetaling van PGB’s uitvoeren en kan bij wijziging deze regeling naadloos daarin overgaan?.
Vanzelfsprekend zijn wij graag bereid onze adviezen mondeling toe te lichten.
Met vriendelijke groeten,
Namens de Wmo-raad Enschede
Frits Lagendijk
Voorzitter
5