EUROPESE COMMISSIE PERSBERICHT Brussel, 7 december 2012 De patiënt in de stuurstoel: een digitale toekomst voor de gezondheidszorg De Europese Commissie heeft een actieplan ontvouwd om de belemmeringen voor de volledige toepassing van digitale oplossingen in de Europese gezondheidsstelsels weg te werken. Het doel is de gezondheidszorg voor de patiënten te verbeteren, de patiënten meer controle over hun verzorging te geven en de kosten te verminderen. Terwijl patiënten en gezondheidswerkers enthousiast gebruik maken van gezondheidsoplossingen op afstand en miljoenen Europeanen apps voor smartphones hebben gedownload om hun gezondheid en welzijn op te volgen, moet de digitale gezondheidszorg nog de vruchten plukken van haar grote potentieel om de gezondheidszorg te verbeteren en de kosteneffectiviteit te verhogen. Het actieplan (voor de volledige lijst van de acties, zie bijlage 1, MEMO/12/959) streeft ernaar de snelheid waarmee veranderingen en verbeteringen in de gezondheidszorg plaatsvinden, op te drijven door: de zones van rechtsonzekerheid te verduidelijken; de interoperabiliteit tussen de systemen te verbeteren; de patiënten en de gezondheidswerkers bewuster te maken en hen meer vaardigheden bij te brengen; de patiënten centraal te stellen door initiatieven op het gebied van persoonlijk gezondheidsbeheer en door steun te verlenen voor onderzoek op het gebied van gepersonaliseerde geneeskunde; aan startende e-gezondheidsbedrijven gratis juridisch advies te verstrekken. Voorts verbindt de Commissie zich ertoe uiterlijk in 2014 een groenboek over mobiele gezondheid (m-gezondheid) voor te leggen, waarin kwesties inzake kwaliteit en transparantie aan bod komen. IP/12/1333 Een begeleidend werkdocument van de diensten van de Commissie biedt een juridisch overzicht van hoe de huidige EU-wetgeving van toepassing is op de grensoverschrijdende telegeneeskunde (diensten als teleradiologie, teleconsultatie of telemonitoring). Momenteel valt telegeneeskunde onder het toepassingsgebied van verschillende rechtsinstrumenten. In het werkdocument wordt toelichting gegeven bij een aantal zaken waarmee een zorgverlener bij het beoefenen van grensoverschrijdende telegeneeskunde wordt geconfronteerd, bijvoorbeeld: moet hij over een vergunning beschikken / geregistreerd zijn in de lidstaat van de patiënt? hoe moeten medische gegevens worden verwerkt? Zal een bepaalde zorgverstrekking worden terugbetaald? als het tot een rechtszaak komt, welke aansprakelijkheidsregeling is er dan van toepassing? Neelie Kroes, vicevoorzitter van de Europese Commissie en commissaris voor de Digitale Agenda zei hierover het volgende: "De Europese gezondheidsstelsels hebben het nog niet begeven, maar zij beginnen barsten te vertonen. Het is tijd voor een check-up van dit 20ste eeuws model. In het nieuwe Europese actieplan voor e-gezondheid wordt uiteengezet hoe wij de gezondheidszorg van de digitale voordelen kunnen laten profiteren en de belemmeringen voor slimmere, veiligere en meer patiëntgerichte gezondheidsdiensten kunnen opheffen." Tonio Borg, commissaris voor Gezondheid en Consumentenbeleid, stelde het als volgt: "eGezondheidsoplossingen kunnen onze burgers een kwaliteitsvolle, patiëntgerichte gezondheidszorg bieden. e-Gezondheid brengt de gezondheidszorg dichter bij de mensen en verhoogt de efficiëntie van de gezondheidsstelsels. Het actieplan van vandaag zal ertoe bijdragen het e-gezondheidspotentieel om te zetten in een betere zorg voor onze burgers. Het e-gezondheidsnetwerk in het kader van de richtlijn betreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg geeft vorm aan ons gezamenlijk streven naar interoperabele oplossingen op EU-niveau." De leden van het nieuwe e-gezondheidsnetwerk, dat wordt opgezet in het kader van de richtlijn betreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg, zullen het actieplan helpen uitvoeren en een rechtstreekse link vormen met de nationale gezondheidsautoriteiten en de betrokken overheidsdiensten. Achtergrond Met het nieuwe actieplan voor e-gezondheid wordt ingegaan op het verzoek van de lidstaten van 2009. Om het nieuwe plan voor te bereiden heeft de Commissie in 2011 een openbare raadpleging gehouden. De Digitale agenda voor Europa omvat drie specifieke acties betreffende e-gezondheid, die gericht zijn op een brede verspreiding van de telegeneeskunde, de toegang van de patiënten tot hun medische gegevens en de interoperabiliteit. Ondanks de economische crisis is de wereldmarkt voor telegeneeskunde gegroeid van 9,8 miljard USD in 2010 naar 11,6 miljard USD in 2011, terwijl de wereldmarkt voor mobiele gezondheid in 2017 gegroeid zal zijn naar 17,5 miljard EUR per jaar. De regeringen van sommige EU-lidstaten besteden tot 15 % van hun begroting aan gezondheidszorg. 2 Deze feiten wijzen op een snel veranderende situatie, waarop het actieplan voor egezondheid met de nodige flexibiliteit moet kunnen inspelen. De Europese Commissie is al sinds meer dan een decennium actief op het gebied van de e-gezondheid. Acties in het verleden waren onder meer: 2004: het eerste actieplan voor e-gezondheid; 2008: de mededeling van de Commissie over telegeneeskunde; 2008: het grootschalige proefproject Renewing Health (REgioNs of Europe WorkINg toGether for HEALTH - Europese regio’s die samenwerken voor gezondheid), in het kader waarvan de efficiëntie en de kosteneffectiviteit van telegeneeskundediensten in negen regio’s van Europa worden gemeten; 2008: aanbeveling inzake grensoverschrijdende interoperabiliteit van systemen voor elektronische medische dossiers; 2011: vaststelling van de eerste EU-regelgeving inzake de interoperabiliteit van egezondheid: de richtlijn betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg; 2011: epSOS, een grootschalig proefproject dat 23 landen heeft samengebracht om grensoverschrijdende patiëntgegevens en diensten op het gebied van elektronische recepten in heel Europa te testen; 2011: het Europees innovatiepartnerschap inzake actief en gezond ouder worden (EIPAHA), dat is opgebouwd rond 261 verbintenissen van meer dan 3000 EIPAHAbelanghebbenden om tussen nu en 2015 de levenskwaliteit van vier miljoen Europese senioren te verbeteren. De verbintenissen gaan onder meer over het uitbouwen van een geïntegreerde zorgverlening en het beheer van chronische ziekten via innovatieve telemonitoringoplossingen; 2012: start van het e-gezondheidsnetwerk, dat alle EU-lidstaten samenbrengt om te werken aan richtsnoeren voor de interoperabiliteit van e-gezondheid. 3 Meer informatie Het actieplan voor e-gezondheid 2012-2020: vaak gestelde vragen (MEMO/12/959) De website over e-gezondheid: http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/european-ehealthpolicy Commissaris Neelie Kroes: http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/kroes/ http://blogs.ec.europa.eu/neelie-kroes/ http://twitter.com/neeliekroeseu Commissaris Tonio Borg: http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/borg/index_en.htm http://ec.europa.eu/health/ehealth/policy/index_nl.htm Het actieplan voor e-gezondheid en het werkdocument van de diensten van de Commissie, het werkdocument van de diensten van de Commissie over telegeneeskunde: http://ec.europa.eu/digital-agenda/news-redirect/9139 Contact: Ryan Heath (+32 2 296 17 16), Twitter: @RyanHeathEU Linda Cain (+32 2 299 90 19) Frédéric Vincent (+32 2 298 71 66) Aikaterini Apostola (+32 2 298 76 24) 4