Otitis Media Acuta - 3doo.org

Otitis Media Acuta
FK 2003 Blz. 644-653
Cerumen is het normale, zure afscheidingsproduct van smeerklieren. Het heeft een beschermende en bactericide
werking.
Mogelijke oorzaken van Otitis Media Acuta (OMA) en Otitis Media met Effusie (OME): dysfunctie van buis van
Eustachius of aanwezigheid van pathogene virussen of bacteriën.
OMA komt veel voor bij kinderen. Het wordt vaak voorafgegaan of begeleid door rhinitis of andere infecties van
de nasofarynx, doordat micro-organismen via de buis van Eustachius in het middenoor terecht komen.
De belangrijkste verwekkers: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenus.
Kinderen die op zeer jonge leeftijd een OMA doormaken hebben een toegenomen kans op recidief.
Bij kinderen ouder dan één jaar en volwassenen geneest OMA spontaan. Wanneer na twee a drie dagen de
patiënt nog ziek is, hoge koorts heeft en/ of nog veel pijn heeft, is dit een ‘abnormaal’ of ‘irregulier’ beloop.
OME: conditie van het middenoor, gekarakteriseerd door ophoping van vloeistof achter een gesloten
trommelvlies, zonder duidelijke tekenen van acute infectie. Oorzaken: dysfunctie buis van Eustachius of
pathogene bacteriën. Het is een reversibele, ‘self-limiting’ aandoening. Het komt voornamelijk bij kinderen voor
en de duur varieert van een maand tot langer dan een jaar.
Behandeling
OMA en OME behoeven in principe geen antibiotische behandeling.
Contra-indicaties
Bij geperforeerd trommelvlies zijn oordruppels af te raden vanwege mogelijke ototoxiciteit. In de (KNO)praktijk
worden neomycinebevattende oordruppels toch als eerste keuze gebruikt.
Bijwerkingen
Bij neomycine-overgevoeligheid ontstaat in de helft van de gevallen kruisovergevoeligheid voor andere
aminoglycosiden. Bij aminoglycosiden bestaat bovendien het risico van ontwikkeling van bacteriële resistentie
met kans op kruisresistentie.
Methoden
OMA:
 Algemeen (ouder dan één jaar): afwachtend beleid, er treedt spontane genezing op. Eventueel:
 Pijnstilling: paracetamol (liefst oraal);
 Decongestiva: xylomethazoline. Slijmvliezen van buis van Eustachius slinken, waardoor tubafunctie verbetert
en genezingsproces wordt bevorderd.
 Wanneer klachten niet afnemen of verergeren (na twee a drie dagen): Antibiotica:
 Amoxicilline: breedspectrum peniciline, bactericide voor grampositieve en gramnegatieve bacteriën.
Echter: penicillinase-gevoelig (ongevoelig zijn penicillinasevormende stafylokokken, indol-positieve
Proteus-stammen, Pseudomonas, Klebsiella, Enterobacter en Bacteroides). Alternatieven:
 erytromicine: macrolide, bacteriostatisch voor streptokokken en stafylokokken, Mycoplasma
pneumoniae, pneumophila, campylobacter, chlamydia trachomatis en H. Influenza
 tetracycline: tetracycline, bacteriostatisch voor grampositieve en gramnegatieve bacteriën.
Direct antibioticabehandeling:
 Jonger dan zes maanden;
 Recidiverende otitis media acuta (derde maal of meer binnen een jaar);
 Verhoogd risico van complicaties: Downsyndroom, palatoschisis, e.d., gecompromitteerd immuunsysteem.
Paracentese: alleen wanneer antimicrobiële middelen onvoldoende effect hebben, een aberrant micro-organisme
wordt verwacht of bij kinderen jonger dan één jaar bij wie het trommelvlies moeilijk te duiden is.
Bij Otitis media chronica dient doorverwijzing naar de KNO-arts te geschieden.
OME:
Afhankelijk van duur en ernst van gehoorverlies eventueel chirurgische interventie.
 Eenzijdig: geen behandeling of controle, tenzij toenemende klachten.
 Twijzijdig, jonger dan vijf jaar: controle na twee maanden. Bij ongewijzigde situatie doorverwijzing overwegen
(trommelvliesbuisjes en/ of adenotomie). Gehoor is in deze leeftijdsgroep van belang voor taalontwikkeling
en m.n. taalexpressie.
 Tweezijdig, ouder dan vijf jaar: controle na twee maanden, afwachten of doorverwijzen; afhankelijk van de
klachten.
 Verhoogd risico op complicaties: Downsyndroom, palatoschisis e.d., gecompromitteerd immuunsysteem, dan
eerdere controle en eventueel sneller doorsturen.
Samenvatting
OMA:
 Symptomatisch:
 Pijnstilling: Parecetamol, evt. +
 Decongestivum: Xylomethazoline.
Na 2-3 dagen niet verbeterd of verergerd:
Antibiotica: amoxicilline, alternatief: erytromicine, tetracycline.
OME:
Afwachtend beleid en eventueel op termijn trommelvliesbuisjes of adenotomie.
Chronische otitis media:
KNO-arts.