Energiegids - Vlaanderen.be

Energiegids
ontdek meer over uw factuur voor elektriciteit en aardgas
Wat vindt u in deze gids?
Beste lezer,
Elektriciteit en aardgas zijn duur. Wil u zo weinig mogelijk betalen? Dan is
het belangrijk dat u uw energiefactuur begrijpt. Die factuur is echter vaak
onduidelijk. Deze gids helpt u om uw factuur beter te begrijpen.
In deze gids vindt u een antwoord op vragen als:
→ Welke facturen krijgt u?
→ Welke kosten staan op uw factuur?
→ Hoe kunt u betalen?
→ Welke bedrijven zorgen ervoor dat u aardgas en elektriciteit in huis
hebt?
pag. 2 | Energiegids
Inhoud
1. Wie stuurt de factuur? A. Elektriciteits- en aardgasfacturen B. De leverancier stuurt de factuur
C. Welke facturen ontvangt u van uw leverancier?
5
5
6
11
2. Hoeveel moet u betalen? 13
3. Uw factuur en uw verbruik
A. Uw verbruik en wat u betaalt 15
4. Aan wie betaalt u? A. De energieprijs 20
5. De prijs van de energie A. Hoe ziet de energieprijs eruit? 21
6. De nettarieven
A. De transmissiekosten en de vervoerskosten
31
B. Hoeveel verbruikt u?
C. De meteropname
D. Welke soorten meters hebt u?
E. De tarieven
B. De nettarieven
C. De heffingen en toeslagen
B. Controle op de aanpassing van variabele prijzen
C. Bijdragen voor groene stroom en warmtekoppeling
D. Gratis elektriciteit
B. De distributiekosten
15
15
16
16
18
20
20
20
21
23
27
28
31
32
Energiegids | pag. 3
7. Heffingen en toeslagen
A. De federale bijdrage
33
8. De betaling van de factuur
A. De betalingstermijn
35
9. Wat zegt de factuur over uw contract?
A. Duur en beëindiging van uw contract
37
10. Vragen en klachten over uw factuur
A. Tot wanneer kunt u klacht indienen?
39
B. De bijdrage voor beschermde klanten
C. De bijdrage op energie
B. ‘Vergeten te betalen’ kost geld
C. Betalen via domiciliëring
D. Wanneer verjaart de energiefactuur?
B. U kunt altijd het contract beëindigen
C. Uw leverancier stopt het contract
D. Hoe verandert u van leverancier?
B. Wanneer moet de leverancier antwoorden?
33
34
34
35
35
36
36
37
38
38
38
39
39
Woordenlijst40
Waar kunt u terecht voor meer informatie of met klachten? 43
pag. 4 | Energiegids
1. Wie stuurt de factuur?
A. Elektriciteits- en aardgasfacturen
Deze gids gaat over
de facturen die u
ontvangt voor uw
verbruik van elektriciteit en aardgas.
Deze energie wordt
continu aan huis
geleverd en u neemt
die op naargelang u
ze nodig hebt.
De energiefactuur vertelt u meer dan hoeveel u moet betalen. U vindt er ook
gegevens in terug over uw verbruik, de tarieven die worden toegepast, welke
posten u betaalt, enzovoort. U vindt daarin ook informatie die belangrijk is voor
de rechten en plichten van uzelf en uw leverancier.
Elke aansluiting voor elektriciteit of aardgas heeft een
aparte code. Dat is de EAN-code. Hij hangt af van uw adres:
wanneer u verhuisd bent,
vermeldt de factuur dus een
andere EAN-code.
Energiegids | pag. 5
B. De leverancier stuurt de factuur
Verschillende soorten bedrijven zijn bij uw energievoorziening betrokken.
Van slechts één van hen ontvangt u een factuur: de leverancier. De kosten
van de andere bedrijven worden in diezelfde factuur opgenomen.
Op de eerste bladzijde van uw factuur
staan het adres en
telefoonnummer van
uw leverancier.
Op de eerste bladzijde
staan ook de gegevens
van uw distributienetbeheerder. U kunt die beheerder bellen als er een
storing is in de elektriciteit of als u aardgas ruikt.
pag. 6 | Energiegids
Welke bedrijven zorgen ervoor dat u energie hebt?
Productie en invoer
Producenten van elektriciteit en aardgas
Centrales maken elektriciteit. Er bestaan verschillende
soorten centrales:
–
centrales die werken op fossiele brandstof, zoals aardolie, aardgas en steenkool;
–
centrales die werken op kernenergie;
–
windmolens;
–
centrales die werken op energie van de zon;
Invoerders van elektriciteit of aardgas
De centrales in ons land maken niet alle elektriciteit die
we verbruiken. In bepaalde periodes moeten we een deel
van de elektriciteit uit het buitenland halen.
In ons land is geen aardgas te vinden. Alle aardgas die we
verbruiken moeten we invoeren.
Het transport
Elektriciteit gaat van de centrales naar distributienetten via leidingen voor hoogspanning. Dat noemt men het
transmissienet. In ons land is het bedrijf Elia als enige
aangeduid om dit transmissienet te beheren.
Aardgas gaat naar distributienetten via opslagruimten
en leidingen. Dat noemen we het aardgasvervoersnet. In
ons land is het bedrijf Fluxys als enige aangeduid om dit
vervoersnet te beheren.
Energiegids | pag. 7
VRIJ
MONOPOLIE
ELEKTRICITEIT
AARDGAS
Producent
Invoerder
PRODUCTIE/
INVOER
TRANSPORT
Transmissienetbeheerder
Beheerder van het
aardgasvervoersnet
VERDELING
VRIJ
Distributienetbeheerder
VERKOOP
Leverancier
KLANT
pag. 8 | Energiegids
De verdeling
De distributienetten brengen elektriciteit en aardgas tot bij u thuis. De beheerders van deze netten
leggen leidingen aan in uw straat en onderhouden
ze. Ze plaatsen meters voor elekticiteit en aardgas
bij u thuis en nemen uw meterstand op.
De netbeheerders laten hun werk vaak doen door andere bedrijven
zoals Eandis, Infrax en Interelectra.
Er zijn in ons land verschillende distributienetten. Die netten lopen
over het grondgebied van meerdere gemeenten. Soms beheren deze
gemeenten alleen het distributienet. In andere gevallen beheren ze
dit samen met een bedrijf.
De levering (of verkoop)
Leveranciers verkopen u elektriciteit of aardgas. Er
zijn verschillende leveranciers waaruit u kan kiezen. U
hebt een contract met één van hen.
Opsplitsing van energiebedrijven
Vroeger waren de productie, het transport, de verdeling
en de verkoop van aardgas en elektriciteit dikwijls in
handen van één bedrijf of één groep van bedrijven. Maar
vandaag zijn de bedrijven die de transportnetten en de distributienetten beheren verschillend van de bedrijven die u energie verkopen. U
kunt nu ook kiezen uit verschillende leveranciers om uw elektriciteit
en aardgas aan te kopen. Maar u kunt niet kiezen welk bedrijf uw
energie maakt, vervoert of verdeelt.
Energiegids | pag. 9
Controle door CREG en VREG
CREG en VREG zijn diensten van de overheid. Zij controleren de energiemarkt. Ze hebben elk eigen taken:
– de CREG is de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en
het Gas. De commissie werkt over heel België. Ze doet onder meer
volgende zaken:
– Ze keurt de tarieven van Elia en Fluxys goed;
– Ze berekent de sociale maximumprijzen.
– de VREG is de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. De dienst werkt enkel in Vlaanderen.
– De VREG wijst de beheerders van de distributienetten aan;
– Hij geeft vergunningen aan leveranciers;
– Hij berekent het tarief voor gratis elektriciteit.
pag. 10 | Energiegids
C. Welke facturen ontvangt u van uw leverancier?
De voorschotfactuur (of tussentijdse factuur)
Het bedrag dat u jaarlijks moet betalen voor elektriciteit en aardgas
kan hoog oplopen. Daarom vraagt
de leverancier u vooraf - bvb. iedere maand - een voorschot te betalen. Zo hoeft u niet alle kosten voor
elektriciteit en aardgas in één keer
te betalen.
Op uw afrekeningsfactuur
vindt u een overzicht van
de voorschotten die de
voorbije periode werden
aangerekend.
Is het bedrag op uw voorschotfactuur te hoog of te laag?
U vindt het bedrag op uw voorschotfactuur te hoog of te laag. Vraag uw leverancier om het voorschot te herzien. De leverancier moet u daarop binnen een
redelijke termijn een antwoord sturen.
Energiegids | pag. 11
De afrekeningsfactuur of jaarafrekening
Eén keer per jaar krijgt u een afrekeningsfactuur. Op die factuur staat hoeveel u werkelijk moet betalen voor uw verbruik gedurende het afgelopen
jaar.
De slotfactuur of slotafrekening
Verhuist u of verandert u van leverancier? Dan krijgt u een slotfactuur.
Op die factuur staat hoeveel u nog moet betalen voor uw verbruik op uw
oude adres of bij uw oude leverancier.
pag. 12 | Energiegids
2. Hoeveel moet u betalen?
In dit deel hebben we het over de afrekeningsfactuur en de slotfactuur.
De periode waarop de factuur betrekking heeft. De afrekeningsfactuur en de slotfactuur vermelden hoeveel
elektriciteit en aardgas u hebt verbruikt gedurende een
bepaalde periode (gewoonlijk ongeveer een jaar). Het
gaat om de periode tussen twee datums waarop uw
meterstanden werden opgetekend.
Energiegids | pag. 13
De BTW. Het energieverbruik is onderworpen aan
het BTW-tarief van 21%.
Het totaal verschuldigde
bedrag. De afrekeningsfactuur vertelt hoeveel
u in totaal verschuldigd
bent voor uw verbruik
van elektriciteit en/of
aardgas.
Hoeveel moet u bijbetalen of krijgt u terug? De verrekening
van de voorschotten. Van het totaal verschuldigde bedrag
worden nu de voorschotten afgetrokken. Verder in de factuur
moet u trouwens een gedetailleerd overzicht vinden van die
voorschotten.
→Wanneer de aangerekende voorschotten lager liggen
dan het aangerekende verbruikstotaal betaalt u het verschil bij.
→Wanneer de aangerekende voorschotten hoger liggen
dan het aangerekende verbruikstotaal moet u het verschil van uw leverancier ontvangen.
De factuur vermeldt ook binnen welke datum u het nog
verschuldigde bedrag moet betalen of wanneer u de teveel betaalde voorschotten terugbetaald krijgt.
pag. 14 | Energiegids
3. Uw factuur en uw verbruik
A. Uw verbruik en wat u betaalt
Hoeveel u betaalt, hangt in belangrijke mate van uw verbruik af. Dit betekent nochtans niet dat u meer of minder betaalt in dezelfde mate als uw
verbruik stijgt of daalt. U moet ook rekening houden met andere evoluties,
zoals de stijging van de energieprijzen, de nettarieven, enzovoort.
B. Hoeveel verbruikt u?
In de afrekeningsfactuur moet u kunnen terugvinden hoeveel u gedurende
het afgelopen jaar hebt verbruikt. Om dit verbruik te kennen, wordt het verschil gemaakt tussen:
De meterstand aan het
begin van die periode.
De meterstand op het
einde van die periode.
Op uw factuur staat ook hoeveel u de afgelopen jaren telkens verbruikte. U
kunt dus nagaan of u nu meer of minder dan vroeger verbruikte.
Let op: het gaat niet altijd om het verbruik van precies één jaar (365 dagen).
Energiegids | pag. 15
C. De meteropname
Wanneer en hoe gebeurt de meteropname?
Normaal komt de meteropnemer elke twee jaar langs. In het jaar waarin hij
niet komt, krijgt u een kaartje. Daarop moet u zelf de stand van de meter
opschrijven en doorgeven.
Bent u een ‘beschermde klant’ ? Dan kunt u vragen om elk jaar de stand van
de meter te komen nemen. U betaalt daarvoor geen extra kosten.
Uw verbruik staat in kilowattuur of kWh. Het verbruik van aardgas staat in
kubieke meter of m³. Uw leverancier rekent het om in kilowattuur.
De cijfers van de meterstand op de factuur kloppen niet volgens u. Wat kunt
u doen?
Neem dan meteen contact op met uw leverancier. Vraag om de meterstanden opnieuw te bekijken. Geef de meterstanden door die volgens u de
juiste zijn.
D. Welke soorten meters hebt u?
Hoeveel u moet betalen kan ook afhangen van de spreiding van het verbruik van
uw elektriciteit over de dag- en nachturen en de weekdagen en het weekend. Dat
hangt af van de meters die bij u zijn geïnstalleerd.
Voor elektriciteit bestaan de volgende meters:
pag. 16 | Energiegids
De enkelvoudige meter
Deze meter maakt geen onderscheid tussen de energie die u overdag of ‘s nachts gebruikt.
De tweevoudige meter
→ Op deze meter staan twee tellers: één voor het verbruik overdag en één voor het
verbruik ‘s nachts en in het weekend (van zaterdagochtend tot zondagavond).
→ U betaalt normaal minder voor uw verbruik ‘s nachts en in het weekend.
→ De beheerder van het distributienet bepaalt op welk uur de meter overschakelt
naar de andere teller.
De nachtmeter
→ Deze meter kan naast de enkelvoudige of de tweevoudige meter staan.
→ Hij meet het verbruik van toestellen die enkel ‘s nachts werken, zoals de
boiler.
Energiegids | pag. 17
Voor aardgas bestaan alleen enkelvoudige meters.
E. De tarieven
Leveranciers hanteren doorgaans verschillende tarieven naargelang de meter waarop het verbruik wordt geregistreerd. Voorbeeld van de tarieven van
een bepaalde formule van een leverancier:
normaal
Vaste vergoeding (euro/jaar)
Prijs per kWh (eurocent)
84,55
8,78
TWEEVOUDIG
Vaste vergoeding (euro/jaar)
Prijs per kWh piekuren (eurocent)
Prijs per kWh daluren (eurocent)
116,04
10,08
Een tarief voor de piekuren (dag) en een tarief
voor de daluren (nacht
+ weekend)
5,10
UITSLUITEND NACHT
Prijs per kWh (eurocent)
Een tarief voor de
enkelvoudige meter
4,31
Een tarief voor het
verbruik exclusief nacht
Op uw factuur moet u per meter kunnen terugvinden hoeveel verbruikte elektriciteit daarop werd gemeten en welk tarief de leverancier daarvoor toepast.
Hij is vrij in het bepalen van die tarieven en de eventuele verschillen per meter.
pag. 18 | Energiegids
In dit voorbeeld is het nachttarief merkelijk goedkoper dan het
enkelvoudige tarief. Maar het dagtarief daarentegen is dan weer
duurder dan het enkelvoudige tarief. Wanneer u omschakelt naar
een tweevoudige meter moet u er dus op letten om niet teveel te
verbruiken tijdens de daguren.
Wilt u een ander soort meter?
Hebt u een enkelvoudige meter en wil u een tweevoudige of omgekeerd?
Vraag aan de beheerder van uw distributienet of dat voor u voordelig is.
Dat hangt onder meer af van het volgende:
Wat zijn de kosten om een andere meter te plaatsen?
Welke tarieven heeft de leverancier voor een andere meter?
De beheerder voert de omschakeling uit als u erom vraagt.
Energiegids | pag. 19
4. Aan wie betaalt u?
Hoewel het de leverancier is die u de factuur stuurt, betaalt u hierdoor niet
alleen hem, maar ook sommige andere bedrijven. Dat moet trouwens ook
uit de factuur zelf blijken. Die moet zowel voor het deel elektriciteit als voor
het deel aardgas onderverdeeld zijn in volgende rubrieken:
A. De energieprijs
De prijs waaraan de leverancier u de energie
verkoopt.
De vergoedingen voor de
transmissienetbeheerder.
B. De nettarieven
De vergoeding
voor de distributienetbeheerder.
C. De heffingen en toeslagen
De heffingen, die door
de overheid voor verschillende doeleinden
worden opgelegd.
pag. 20 | Energiegids
5. De prijs van de energie
A. Hoe ziet de energieprijs eruit?
Prijs per kilowattuur
Een groot gedeelte van de prijs hangt af van hoeveel elektriciteit of aardgas u verbruikt. Het tarief staat in een aantal eurocent per kilowattuur (kWh).
Vaste vergoeding
Een deel van de prijs kan bestaan uit een vaste vergoeding. Dat bedrag hangt niet af van
uw verbruik. Het kan bvb. wel afhangen van
de duur van de periode waarop de factuur betrekking heeft.
Energiegids | pag. 21
De klant kiest zijn leverancier vrij
Van alle bedrijven die met uw energievoorziening te maken
hebben, is de leverancier de enige die u kunt kiezen. U bent dus
ook vrij om van leverancier te veranderen.
Op de energiemarkt wordt concurrentie georganiseerd op het
vlak van:
De productie
Bedrijven kunnen op eigen initiatief nieuwe
productie-eenheden bouwen (in België gebeurt
dit volgens een systeem van vergunningen).
De levering
Bedrijven kunnen vrij elektriciteit en aardgas
aan de consumenten verkopen, maar de VREG
moet hen daarvoor wel een vergunning toekennen1.
Sommige leveranciers zijn zelf ook producent van energie.
Anderen zijn dat niet: zij kopen de energie aan.
Zowel producenten, invoerders als leveranciers zijn commerciële bedrijven. Voor zover de overheid hen geen bijzondere
verplichtingen oplegt, zijn zij ook vrij in hun handel in energie
en in de bepaling van de prijs daarvan.
1
Een overzicht van de vergunde leveranciers is te vinden op www.vreg.be
B. Controle op de aanpassing van de variabele prijzen
Sedert een aantal jaren kunt u dus vrij de leverancier kiezen die u elektriciteit en aardgas kan leveren aan de goedkoopste prijs. Er werd verwacht dat
de energiefactuur van de huishoudens hierdoor zou dalen. Maar dat is niet
gebeurd. Integendeel zelfs: de laatste jaren waren er sterke prijsstijgingen,
ook in vergelijking met andere Europese landen.
Sedert kort ziet de overheid toe op de aanpassing van de variabele prijzen.
Vanaf 1 april 2012 tot en met 31 december 2012 is het verboden om de variabele prijzen nog te verhogen door die aan de index aan te passen. Die
prijzen mogen dan niet meer stijgen tot boven het prijsniveau dat is vastgesteld op basis van de indexeringsparameters op 1 april 2012. Maar ook dan
nog is het mogelijk dat de leveranciers daarvan afwijking kunnen bekomen.
Zij kunnen namelijk aan de CREG toestemming vragen om toch hun prijzen
te verhogen volgens bepaalde toegelaten criteria.
De prijsreglementering is dus niet absoluut en de overheid legt zeker geen
maximumprijzen op. Er is enkel een tijdelijke beperking op de indexering
van de variabele prijzen, waarvan bovendien kan worden afgeweken.
Prijsstijgingen bekampen door de vrije keuze van de leverancier?
Om te weten wie voor u de beste en goedkoopste leverancier is, moet u een
vergelijking maken. Verschillende elementen, zoals de prijzen en voorwaarden die zij bij een bepaald verbruik bieden, spelen daarbij een rol.
Energiegids | pag. 23
U kunt uw leverancier vrij kiezen. Daarom is het nuttig
om weten welke de goedkoopste is. Via www.vreg.be kunt
u alle leveranciers met elkaar vergelijken.
Let op: VREG vergelijkt prijzen en voorwaarden van leveranciers, zoals die op dat moment bestaan. De prijzen
van energie en de voorwaarden kunnen snel veranderen.
VREG kan dat niet voorspellen.
Door gebruik te maken van uw recht om uw leverancier vrij te kiezen, zult u
in belangrijke mate kunnen profiteren van de lagere prijzen die op de markt
worden aangeboden. Maar ook dan is niet gegarandeerd dat u zich volledig
kunt indekken tegen een algemene stijging van de energieprijzen.
Vrije prijzen = schommelende prijzen
De prijzen op de energiemarkt kunnen sterk schommelen. Dit heeft uiteraard gevolgen voor wat u moet betalen.
→ Het effect van die schommelingen zal u direct voelen wanneer u aan
een variabele prijs gebonden bent. Uw energieprijs stijgt of daalt dan in
de loop van het contract, naargelang de schommelingen van bepaalde
andere cijfers (bvb. de prijzen van de brandstoffen om elektriciteit te
produceren). De leveranciers bepalen vrij welke formule zij daarvoor
toepassen, maar die moet wel objectief en voldoende precies zijn vastgesteld.
Alleszins is het voor de klant een heksentoer om die prijsevoluties op te
volgen, vooral wanneer de leverancier in de factuur gemiddelden van de
cijfers (voor de afgelopen periode) gaat toepassen.
→ Door een vaste prijs zult u zich enigszins tegen prijsschommelingen
kunnen indekken. De prijs per kilowattuur blijft dan gelijk voor de duur
van uw contract.
pag. 24 | Energiegids
Welke van beide mogelijkheden het voordeligst is, hangt af van de evolutie
van de prijzen op de markt.
Mag uw leverancier de prijs zomaar veranderen?
Verhoogt uw leverancier de prijs en
→ is dat geen verandering die in uw contract staat?
→ of berekent de leverancier de prijs volgens een nieuwe formule?
Dan moet de leverancier u dat vooraf melden.
Van af dan hebt u 1 maand lang het recht om uw contract op te zeggen. De
leverancier mag u daarvoor geen enkele vergoeding vragen. Uw leverancier
mag u de nieuwe prijs pas aanrekenen na de opzegtermijn die is voorzien.
Let op: hebt u een contract van bepaalde duur met uw leverancier? Dan mag
hij de prijs niet verhogen. Hij mag ook de voorwaarden niet veranderen, zodat die nadeling worden voor u, op basis van elementen die enkel afhangen
van zijn wil. De leverancier mag de prijs wel aanpassen aan de index.
Energiegids | pag. 25
De sociale maximumprijs - de goedkoopste?
Sommige mensen hebben recht op de sociale maximumprijs. Zij
zijn ‘beschermde klanten’ en kunnen elektriciteit en aardgas kopen tegen een prijs die is vastgelegd. Normaal moet dat de goedkoopste prijs op de markt zijn. De sociale maximumprijs wordt
tweemaal per jaar berekend door de CREG. Bij elektriciteit gaat het
om verschillende tarieven per meter, bij aardgas is er één tarief.
Alle elektriciteitsbedrijven (leveranciers, maar ook netbeheerders) moeten zich daaraan houden. De heffingen vallen buiten
de sociale maximumprijs.
Wie heeft recht op de sociale maximumprijs?
De sociale maximumprijs krijgt u als u of een persoon met wie u
samenwoont, een van de volgende voordelen heeft:
– een leefloon;
–het gewaarborgd inkomen voor bejaarden en de inkomensgarantie voor ouderen;
–een tegemoetkoming aan gehandicapten als gevolg van een blijvende arbeidsongeschiktheid van ten minste 65%;
– een inkomensvervangende tegemoetkoming aan gehandicapten;
– een integratietegemoetkoming aan gehandicapten;
– een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden;
– een tegemoetkoming voor hulp van derden;
– een financiële sociale steun verstrekt door een OCMW aan
een persoon die is ingeschreven in het vreemdelingenregister, voor onbeperkte tijd in het land mag verblijven en omwille van zijn nationaliteit niet kan beschouwd worden als
een gerechtigde op maatschappelijke integratie;
pag. 26 | Energiegids
– een tegemoetkoming van het OCMW in afwachting van het
gewaarborgd inkomen voor bejaarden, een tegemoetkoming
voor gehandicapten of een tegemoetkoming voor hulp aan
bejaarden.
Enkel voor aardgas wordt het sociaal tarief ook toegepast voor:
–huurders van een appartement in een gebouw van een sociale huisvestingsmaatschappij, waarvan de verwarming met
aardgas gebeurt met een gemeenschappelijke installatie.
Hoe vraagt u de sociale maximumprijs aan?
Normaal krijgt u automatisch de de sociale maximumprijs. U moet
dus niets meer doen. Soms rekent de leverancier niet automatisch
de sociale maximumprijs aan.
–Vraag een attest bij het OCMW of de instelling die u het gewaarborgd inkomen of de sociale tegemoetkoming geeft.
–Stuur dit attest naar uw leverancier.
C. Bijdragen voor
groene stroom en warmtekrachtkoppeling
–
[
De Vlaamse overheid legt de leveranciers verplichtingen op inzake hernieuwbare energie en de toepassing
van warmtekrachtkoppeling. De kosten daarvan worden
eventueel afzonderlijk in de factuur vermeld.
Energiegids | pag. 27
Bijdragen voor groene stroom en warmtekrachtkoppeling
De Vlaamse overheid verplicht leveranciers om elk jaar een bepaald
aantal certificaten voor groene stroom en voor warmtekracht in te
dienen bij de VREG. De leveranciers rekenen de kosten voor die verplichtingen door aan hun klanten.
Producenten die elektriciteit maken via hernieuwbare bronnen, zoals windmolens, krijgen certificaten voor groene stroom. Eigenaars van centrales die
warmtekrachtkoppeling toepassen, krijgen certificaten voor warmtekracht.
Die centrales wekken tegelijk warmte en elektriciteit op. Doen de producenten
dat niet? Dan kunnen ze die certificaten kopen.
D. Gratis elektriciteit
Op uw afrekeningsfactuur moet u de post “korting gratis
elektriciteit” terugvinden. Het gaat om een recht dat enkel in Vlaanderen van toepassing is. Het geldt alleen voor
elektriciteit en niet voor aardgas.
pag. 28 | Energiegids
Elk jaar hebt u recht op een gratis hoeveelheid kilowattuur (kWh) elektriciteit. Het aantal kilowattuur dat u gratis krijgt, staat op uw afrekening.
Let op: Bedrijven krijgen geen gratis elektriciteit. Staat uw contract op
naam van uw zaak als u zelfstandige bent? Dan hebt u geen recht op gratis
elektriciteit.
Hoeveel gratis elektriciteit ontvangt u?
De hoeveelheid gratis elektriciteit berekent uw leverancier zo:
100 kWh per woning + 100 kWh per persoon die gedomicilieerd is in de
woning op 1 januari van het jaar waarvoor u de gratis elektriciteit krijgt.
Voorbeelden
– In een gezin met 2 ouders en een kind zijn er samen 3 personen:
100 kWh + 3 maal 100 kWh = 400 kWh gratis elektriciteit per jaar.
–Een alleenstaande heeft recht op 200 kWh gratis elektriciteit:
100 kWh + 1 maal 100 kWh.
De hoeveelheid gratis elektriciteit kan niet meer zijn dan wat u elk jaar verbruikt.
De eenheidsprijs per kWh
Dit is een gemiddelde prijs, met name “de gewogen gemiddelde
kWh marktprijs voor huishoudelijke afnemers in het Vlaamse
gewest op 1 januari van het jaar waarvoor de gratis hoeveelheid
elektriciteit wordt toegekend”. Hij wordt ieder jaar door de VREG
berekend en is voor iedereen hetzelfde, ongeacht de leverancier
waaraan men gebonden is.
Energiegids | pag. 29
Van wie krijgt u de gratis elektriciteit?
U krijgt de gratis elektriciteit van uw leverancier. Dat is het bedrijf dat u op
1 april van het betrokken jaar elektriciteit leverde. De leverancier moet die
gratis elektriciteit verrekenen uiterlijk in de eerste afrekeningsfactuur na 1
mei van het jaar waarvoor u de gratis elektriciteit krijgt.
Hoeveel gratis elektriciteit krijgt u als u geen aparte meter voor elektriciteit hebt?
Woont u in een appartement of een ander gebouw en hebt u geen aparte
meter? De hoeveelheid gratis elektriciteit berekent uw leverancier zo:
100 kWh + (100 kWh x het aantal personen dat gedomicilieerd is op
een adres in het gebouw).
De gratis elektriciteit wordt verdeeld over de bewoners van het gebouw.
Staat die gratis elektriciteit niet op uw factuur? Of denkt u dat uw leverancier te weinig rekende?
–Neem contact op met uw leverancier. Die moet u dan een document
sturen. Noteer in dat document het aantal personen dat op 1 januari van
dat jaar gedomicilieerd was op uw adres.
–Stuur het ingevulde document terug naar uw leverancier.
–Uw leverancier moet u een nieuwe factuur sturen binnen een maand
nadat hij het ingevulde document ontving.
pag. 30 | Energiegids
6. De nettarieven
Onder deze rubriek van de factuur vinden we de vergoedingen voor het beheer van de transportnetten en van de distributienetten.
Monopolies voor het transport en de distributie
In tegenstelling tot wat het geval is bij de productie
en de verkoop van energie is er geen concurrentie bij
het beheer van transportnetten en distributienetten.
Het heeft overigens weinig zin om daar concurrentie
te organiseren, want dit zou de bouw van bijkomende
netwerken veronderstellen. Er is wel een zekere controle op de tarieven die deze beheerders toepassen.
A. De transmissiekosten en de vervoerskosten
Via de factuur van uw leverancier rekent Elia kosten aan om elektriciteit over te brengen van de centrales naar de distributienetten. Ook Fluxys, de beheerder van het
transportnet voor aardgas, rekent kosten aan, maar die zijn niet afzonderlijk in de
factuur terug te vinden. De tarieven van deze bedrijven worden vooraf door de CREG
goedgekeurd.
Energiegids | pag. 31
B. De distributiekosten
Via de factuur van uw leverancier rekent de beheerder van het distributienet u zijn kosten aan. Ook deze tarieven worden vooraf door de CREG goedgekeurd. Zij verschillen
naargelang het distributienet en hangen dus af van uw woonplaats.
pag. 32 | Energiegids
7. Heffingen en toeslagen
Diverse overheden leggen allerhande heffingen op waar u niet omheen kunt.
A. De federale bijdrage
Deze bijdrage wordt verrekend per kWh die u verbruikt. Op de bijdrage is ook BTW verschuldigd.
De federale bijdrage wordt geheven ter financiering van sommige sociale
verplichtingen, de controle op de markt en andere kosten, die uiteindelijk
aan de consument worden doorgerekend.
Bestemming van de federale bijdrage
– de denuclearisatie van nucleaire sites;
– de werkingskosten van de CREG;
–de financiering van de begeleiding en financiële maatschappelijke steunverlening inzake energie door de OCMW’s;
–het federale beleid tot terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen;
–een compensatie van de kosten voor elektriciteitsbedrijven die
de sociale maximumprijzen toepassen;
–de financiering van de forfaitaire vermindering voor verwarming met aardgas en elektriciteit.
Energiegids | pag. 33
B. De bijdrage voor beschermde klanten
Met deze bijdrage vergoedt de overheid bedrijven die klanten hebben met een sociale
maximumprijs. U vindt die bijdrage enkel op de factuur voor aardgas. De sociale maximumprijzen van elektriciteit staan bij de federale bijdrage.
C. De bijdrage op energie
Deze bijdrage gaat naar het ‘Fonds voor het Financieel Evenwicht in de
Sociale Zekerheid’.
pag. 34 | Energiegids
8. De betaling van de factuur
A. De betalingstermijn
De factuur vermeldt een termijn binnen dewelke u
moet betalen. Deze termijn mag niet korter zijn dan
vijftien kalenderdagen nadat u de factuur hebt ontvangen. U wordt geacht de factuur te hebben ontvangen op de derde werkdag nadat deze is verzonden.
B. ‘Vergeten te betalen’ kost geld
De leverancier kan kosten aanrekenen voor de herinneringsbrief en de ingebrekestelling2. In de algemene voorwaarden staat dikwijls vermeld dat
u bij wanbetaling allerhande vergoedingen en nalatigheidsintresten verschuldigd bent.
Wanneer u na het verstrijken van
die termijn niet hebt betaald,
stuurt de leverancier u een herinneringsbrief. Die herinneringsbrief doet een nieuwe termijn
van tenminste vijftien kalenderdagen ingaan, binnen dewelke u
geacht wordt te betalen.
Reageert u niet binnen die termijn, dan stuurt de leverancier
per aangetekende brief een ingebrekestelling.
2
Die kosten kunnen niet worden aangerekend in bepaalde categorieën van
klanten die sociale bescherming genieten, de ‘beschermde klanten’.
Energiegids | pag. 35
C. Betalen via domiciliëring
Als u betaalt via domiciliëring, haalt uw leverancier het bedrag van de factuur automatisch van uw rekening. De domiciliëring staat op uw factuur.
U vindt er ook de datum waarop uw leverancier het bedrag van uw factuur
haalde.
Wilt u betalen via domiciliëring? Dan moet u een document ondertekenen
en afgeven aan uw bank.
Let op:
–de domiciliëring mag niet langer lopen dan de duur van uw contract;
–de leverancier kan u niet verplichten om via domiciliëring te betalen. U
hebt minstens ook de mogelijkheid om per overschrijving te betalen.
Voordeel
Nadeel
U hoeft het bedrag niet meer
over te schrijven. U kan dus
nooit te laat betalen.
Een domiciliëring maakt het u moeilijker als u niet akkoord gaat met het
bedrag op uw factuur. U betaalde uw
factuur immers al.
U krijgt wel de tijd om te reageren op
een factuur. De leverancier mag pas
het bedrag van uw rekening halen 15
dagen nadat u de factuur ontving.
D. Wanneer verjaart de energiefactuur?
Hiervoor bestond vroeger onduidelijkheid, maar vandaag wordt aangenomen dat schulden uit een energiefactuur na 5 jaar verjaren.
pag. 36 | Energiegids
9. Wat zegt de factuur over
uw contract?
A. Duur en beëindiging van uw contract
We onderscheiden twee mogelijkheden:
–
Uw contract heeft een bepaalde duur (1, 2, 3… jaar).
→ Op de factuur moet u onder
meer de duur en de einddatum kunnen vinden.
→ Na die einddatum wordt het
contract stilzwijgend verlengd wanneer u niet voordien hebt opgezegd.
–
Uw contract heeft een onbepaalde duur.
De duur van dit contract wordt niet bepaald,
maar u kunt die altijd opzeggen, als u maar een
opzeggingstermijn in acht neemt.
Energiegids | pag. 37
B. U kunt altijd het contract beëindigen
U kunt het contract met uw leverancier op elk ogenblik beëindigen. U kunt
dit doen zowel wanneer uw contract van bepaalde duur is, als wanneer die
van onbepaalde duur is. U moet wel altijd een opzeggingstermijn van één
maand naleven. De leverancier mag u geen vergoeding aanrekenen.
U hebt dit recht, ook al staan in het contract andere voorwaarden, termijnen
of vergoedingen vermeld.
C. Uw leverancier stopt het contract
Uw leverancier moet een opzegtermijn naleven van minstens zestig dagen,
als hij het contract wil stoppen.
Stopt de leverancier het contract omdat u niet kan betalen? Dan kan hij u
geen vergoeding of kosten aanrekenen om het contract op te zeggen.
D. Hoe verandert u van leverancier?
Neem contact op met uw nieuwe leverancier. Hij moet dan het nodige doen
om uw contract met uw oude leverancier te laten stopzetten. Let erop dat hij
het nieuwe contract pas laat ingaan wanneer het contract met uw oude leverancier helemaal is verstreken. Uw oude leverancier stuurt u nadien binnen
redelijke termijn één enkele slotfactuur die alle kosten bevat die u hem nog
moet betalen.
pag. 38 | Energiegids
10. Vragen en klachten
over uw factuur?
A. Tot wanneer kunt u klacht indienen?
Stel uw vraag of dien klacht in bij uw leverancier. Voor fouten in de factuur
kunt u dat doen binnen 12 maanden nadat u de factuur ontving.
B. Wanneer moet de leverancier antwoorden?
Uw leverancier moet binnen 5 werkdagen antwoorden op uw vraag of
klacht. Als u niet akkoord gaat met het bedrag, moet uw leverancier binnen 10 werkdagen reageren, en in ieder geval voor de einddatum van de
betaling.
Dit zijn de antwoorden die de leverancier kan geven:
– Uw klacht is terecht;
– Uw klacht is niet terecht. Uw leverancier moet een reden geven.
– Uw leverancier wil uw klacht verder onderzoeken. Hij moet zeggen wanneer u een antwoord krijgt.
Vindt de leverancier uw klacht terecht? Of moet hij uw klacht nog onderzoeken? Dan moet u voorlopig het deel van de factuur niet betalen waarmee u
niet akkoord gaat.
Energiegids | pag. 39
Woordenlijst
 Aardgasvervoersnet: het geheel van opslagruimten en leidingen die het
aardgas tot bij de distributienetten brengen.
 Afrekeningsfactuur: de factuur met het bedrag dat u moet betalen op
basis van uw werkelijke verbruik van elektriciteit en aardgas (vastgesteld
aan de hand van de meetgegevens). U ontvangt deze factuur in principe
jaarlijks.
 Algemene voorwaarden: de regels die u moet naleven wanneer u aansluit bij een bepaalde leverancier. Ze maken deel uit van uw contract: in
theorie wordt u verondersteld ermee te hebben ingestemd.
 Beheerder van het aardgasvervoersnet: een door de overheid aangewezen bedrijf dat instaat voor het beheer van het aardgasvervoersnet in
ons land (Fluxys).
 Distributienet: het netwerk van kabels en leidingen die de elektriciteit en
het aardgas tot bij de klanten brengen.
 Distributienetbeheerder: het bedrijf dat het plaatselijke elektriciteitsnet en/of aardgasnet beheert waarop u bent aangesloten. Het gaat om
slechts één bedrijf voor een bepaald gebied.
 Domiciliëring: de toestemming die u aan uw leverancier geeft om uw
facturen telkens rechtstreeks van uw bankrekening te innen.
 EAN-code (European Article Numbering): het unieke nummer voor de
aansluiting van een woning of bedrijf op het elektriciteits- of aardgasnet.
 Groene stroom: elektriciteit die door hernieuwbare energiebronnen
wordt opgewekt (zonne-energie, windenergie, …).
 Heffingen (in de energiefactuur): de diverse lasten die voor verschillende doelstellingen worden opgelegd en via de factuur aan de klant verrekend.
 Herinneringsbrief: de brief die de leverancier u zendt wanneer u uw factuur niet tijdig hebt betaald en waarin hij u tot betaling aanzet.
pag. 40 | Energiegids
 Ingebrekestelling: de brief die de leverancier u zendt wanneer u ook
na ontvangst van een herinneringsbrief uw factuur niet betaald hebt en
waarin hij u erop wijst dat u uw verplichtingen niet bent nagekomen.
 Kilowattuur (kWh): Watt (W) is een eenheid van vermogen (van bijvoorbeeld een elektrisch toestel). Een kilowatt (kW) = 1000 Watt.
Kilowattuur (kWh) is een eenheid van arbeid of energie. Eén kilowattuur
is de verbruikte arbeid of energie door een toestel met een vermogen van
1000 watt gedurende een uur.
 Leverancier: het bedrijf dat u elektriciteit of aardgas (of beide) verkoopt.
 Meetgegevens: uw verbruik van aardgas en elektriciteit, zoals blijkt uit
uw meterstanden.
 Opzegging: de eenzijdige beëindiging van het contract met de leverancier.
 Opzeggingstermijn: de termijn tussen de opzegging door een partij en
het effectieve einde van het leveringscontract.
 Producent: het bedrijf dat elektriciteit opwekt.
 Schadevergoeding: de vergoeding die verschuldigd is voor de schade die
werd veroorzaakt doordat men zijn verplichtingen uit het contract niet is
nagekomen.
 Slotfactuur: de factuur die u ontvangt wanneer u verandert van leverancier of wanneer u verhuist. Zij wordt opgemaakt op basis van uw werkelijke verbruik (vastgesteld aan de hand van de meetgegevens).
 Sociale maximumprijs: het tarief dat leveranciers moeten toepassen bij
klanten die in aanmerking komen voor bepaalde gewaarborgde inkomens
en tegemoetkomingen.
 Transmissienet: het net voor het overbrengen van elektriciteit van de
producenten naar de distributienetten.
 Transmissienetbeheerder: het door de overheid aangewezen bedrijf dat
instaat voor het beheer van het transmissienet in ons land (Elia).
 Vaste vergoeding: het deel van de energieprijs dat niet afhangt van de
hoogte van uw verbruik.
Energiegids | pag. 41
 Verbrekingsvergoeding: de vergoeding die u verschuldigd bent omdat u
een contract voor de afloop van de voorziene duur beëindigt.
 Voorschotfactuur: de factuur die de leverancier u stuurt in de periode
voor hij de afrekeningsfactuur opmaakt. Zij is gebaseerd op een geschat
verbruik.
 Warmtekrachtkoppeling: gelijktijdig opwekken in één proces van warmte en energie. Hiermee wordt een oplossing gegeven voor het probleem
dat in elektriciteitscentrales slechts een deel van de warmte wordt omgezet in bruikbare energie.
pag. 42 | Energiegids
Waar kunt u terecht voor meer
informatie of met klachten?
Neem eerst contact op met uw leverancier. Raakt uw probleem niet opgelost? Dan kan u contact opnemen met een van de volgende diensten.
Ombudsdienst voor energie
Bij deze dienst kunt u terecht met klachten over uw energiefactuur
Ombudsdienst voor Energie
Koningsstraat, 47 | 1000 Brussel
tel. 02 211 10 60 | fax 02 211 10 69
klacht@ombudsmanenergie.be | www.ombudsmanenergie.be
Vlaamse regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt
(VREG)
Bij de VREG kan u terecht als u een klacht hebt over:
–uw aansluiting, of als uw leverancier weigert om u aan te sluiten;
–storingen, defecte meters;
–de meterstanden op uw factuur waarmee u niet akkoord gaat;
–gratis elektriciteit;
–uw budgetmeter, stroombegrenzer of als uw leverancier u wil afsluiten.
Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt
Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert II-laan 20, bus 19 | 1000 Brussel
Gratis telefoonnummer 1700 | fax 02 553 13 50
info@vreg.be | www.vreg.be
Energiegids | pag. 43
FOD Economie
Hier kunt u terecht met vragen en klachten in verband met betwistbare
verkooppraktijken
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
Algemene Directie Controle en Bemiddeling
Centrale Diensten - Front Office
NG III, 3e verdieping
Koning Albert II-laan 16 | 1000 Brussel
tel. 02 277 54 84 | fax 02 277 54 52
eco.inspec.fo@economie.fgov.be
pag. 44 | Energiegids
Verbruikersateljee vzw
Grasmarkt 105 /b51
1000 Brussel
tel. 02 552 02 48
fax 02 552 02 55
verbruikersateljee@skynet.be
www.energiebad.be

vu.
Gert Mampaey
Hofstraat 14
9470 Denderleeuw

Energiegids | pag. 45
Foto’s reporters
Een uitgave van Verbruikersateljee vzw
Beweging voor de kleine consument
www.energiebad.be