Verslaglegging seizoen 2016 Biodiversiteit in roos.docx

PT-Koepelproject
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
Resultaten seizoen 2016
PT-Koepelproject
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
Verslaglegging
Contactpersoon
Locatie
Projectnummer Cultus
Projectnummer PT
: November 2016
: Chiel van der Voort, Cultus Agro Advies
: Rosa Mundo, Meerlo
: O15-14
: 2-41
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
2
1. Uitvoering 2016
Dit hoofdstuk betreft informatie over de uitvoering van de demo ‘Biodiversiteit & Plantgezondheid in
de rozenteelt’. Dit is een vervolg op de demo die in 2015 onder dit project heeft plaatsgevonden.
1.1 Onderzoeksvraag
Welke natuurlijke vijanden en plaaginsecten bevinden zich in diverse bloemrijke mengsels en wat kan
hiervan de invloed zijn op de rozenteelt?
1.2 Doel van de demo
In deze demo zijn diverse bloemenmengsel en groenbemesters ingezaaid om natuurlijke vijanden te
lokken, schuilgelegenheid en voedsel te bieden. Doel hierbij is te kijken welke natuurlijke vijanden of
plaaginsecten zich in het bloemenmengsel bevinden en of ze vanuit het bloemenmengsel ook een
meerwaarde of probleem kunnen bieden voor de rozenteelt.
1.3 Opzet van de demo
Looptijd
Zaaitijdstip bloemenmengsel
Mengsels en locatie (1, 2 of 3)
: mei t/m november 2016
: mei 2016
: Meerjarig bijenmengsel 1 (PVM)
: TerraLife VitaMaxx TR 1 (DSV)
: Luma groenbemester 1 (Servaplant)
: Tagetes 2
: Bladrammenas + Japanse Haver 2
: Bladrammenas 3
: Terralife BetaSola 3 (DSV)
Voor de samenstelling van de mengsels zie bijlage 1.
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
3
1.4 Materiaal en methode
Binnen dit project zijn op een aantal percelen, twee of drie verschillende mengsels ingezaaid. In het
mengsel zijn vervolgens vangplaten geplaatst, zowel gele als blauwe. Per locatie hebben de vangplaten
even lang in de afzonderlijke mengsels gehangen. Na een aantal weken zijn de vangplaten weggehaald
en gedetermineerd. Hierbij zijn de gevangen insecten benoemd en geteld. Naast het bekijken van de
vangplaten is ook bekeken welke mogelijk andere insecten zich in de mengsels bevonden.
Bij de keuze voor de mengsels is gekozen voor mengsels gericht op het bijen, vergroting van de
biodiversiteit (met eventueel aaltjesonderdrukking) en groenbemesters (zowel mengsels als
afzonderlijke gewassen).
De tellingen zijn verwerkt ik een grafiek, zie hiervoor hoofdstuk 2.
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
4
2. Bevindingen demo 2016
Aantallen insecten locatie 1
618
1000
284
116
110
92 100
100
3
22
5 65
6
5
11
8
4
4
Terralife Vitamaxx TR
Meerjarig bijenmengsel
Schadelijke wants
Bladluis
Cicaden
Trips
Lieveheersbeestje
Roofwants
Sluipwesp
Zweefvlieg
Cicaden
Trips
Roofwants
Sluipwesp
Zweefvlieg
Bladluis
Cicaden
1
Trips
Roofwants
Sluipwesp
Zweefvlieg
7
2
1
1
4
6
Schadelijke wants
5
Lieveheersbeestje
33
5
Lieveheersbeestje
10
1112
Bladluis
30
13
Luma groenbemester
Uit de tellingen van locatie 1 blijkt dat in alle mengsels dezelfde insecten worden gevangen, er lijkt niet
een bepaalde voorkeur te zijn van een insect voor een paalde kleur vangplaat. In alle mengsels wordt
veel trips waargenomen, waarbij er in het mengsel ‘Terralife Vitamaxx TR’ duidelijk het meeste zitten.
Ook opvallend is dat in het mengsel ‘Luna groenbemester’ veel meer cicaden worden waargenomen
dan in de andere mengsels. In het ‘Meerjarig bijenmengsel’ worden ook schadelijke wantsen
gevonden, deze worden niet waargenomen in de andere mengsels op deze locatie. Met betrekking tot
de andere insecten zit er weinig verschil in de aantallen die waargenomen zijn.
Aantallen insecten locatie 2
1000
445
225
100
10
Tagetes
1
1
Schadelijke wants
1
Bladluis
Sluipwesp
Zweefvlieg
Schadelijke wants
Bladluis
Cicaden
Trips
Sluipwesp
Zweefvlieg
1
Cicaden
2
7
Trips
2
Lieveheersbeestje
5
Lieveheersbeestje
13
Roofwants
11
Roofwants
10
48
22
Japanse Haver + Bladrammenas
Bij de tellingen van locatie 2 is opvallend dat in de Tagetes meer plaaginsecten worden waargenomen
dan in de combinatie met Japanse haver + Bladrammenas. Daarbij is het aantal trips in de Tagetes ook
veel hoger dan in het andere mengsels. De hoeveelheden en soorten natuurlijke vijanden zijn in beide
mengsels vergelijkbaar.
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
5
Aantallen insecten locatie 3
1000
245
58
100
28
25
8
5
2
Bladrammenas
Cicaden
Trips
Lieveheersbeestje
Roofwants
Sluipwesp
Zweefvlieg
Orius
Schadelijke wants
Bladluis
Cicaden
Trips
Lieveheersbeestje
Roofwants
Sluipwesp
Zweefvlieg
1
1
1
Schadelijke wants
2
Bladluis
10
Terralife BetaSola
Kijkend naar de tellingen bij locatie 3 is weer het verschil in trips opvallend. In de bladrammenas wordt
weinig trips waargenomen ten opzichte van de ‘Terralife BetaSola’ maar ook van de andere mengsels
binnen dit project. Overige insecten komen in vergelijkbare aantallen voor op deze locatie.
In alle mengsels die op de verschillende locaties zijn gezaaid en beoordeeld worden naast natuurlijke
vijanden ook plaaginsecten waargenomen. Vooral trips komt in grote aantallen voor. In de teelt van
vollegrondsrozen leidt trips over het algemeen niet of tot zeer kleine schade in het gewas. Een
bloemenmengsel waarin zich veel trips bevindt zal daarom in deze teelt niet gauw tot problemen
leiden. Dit kan echter wel het geval zijn als een dergelijk bloemenmengsels in de nabijheid van een
ander (bladhoudend) siergewas wordt ingezaaid. De trips uit het bloemenmengsels zou dan ook de
cultuurgewassen extra kunnen aantasten. Met de keuze voor een bepaald bloemenmengsels of
groenbemester is het dus wel van belang om ook rekening te houden met het geteelde sierteeltgewas,
een bepaalde mengsel kan ook voor een verhoogde plaagdruk zorgen.
Naast de tellingen van de vangplaten is tijdens het seizoen ook gekeken welke andere insecten zich in
de mengsels bevonden. Over het algemeen werden in de mengsels spinnen, weekschildkevers
(soldaatje) en lieveheersbeestjes waargenomen. Deze insecten gebruiken de mengsels ook als
schuilgelegenheid.
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
6
Bijlage 1: Samenstelling mengsels
Meerjarig Bijenmengsel
Bergvlas
Bernagie
Blaassilene
Boekweit
Dille
Echte guldenroede
Esparcette
Gele kamille
Gewone rolklaver
Gewoon duizendblad
Gewoon slangenkruid
Groot kaasjeskruid
Grote centauri
Grote klaproos
Grote wilde tijm
Hartgespan
Hopklaver
Kleine pimpernel
Knikkende distel
Knoopkruid
Korenbloem
Koriander
Luzerne
Margriet
Mariadistel
Melige toorts
Middelste teunisbloem
Muskuskaasjeskruid
Nigelle
Rode klaver
Sint-Janskruid
Stalkaars
Tuindgoudsbloem
Veldsalie
Venkel
Wilde marjolein
Wilde peen
Wilde reseda
Witte klaver
Wondklaver
Zonnebloem
Samenstelling
TerraLife VitaMaxx TR TerraLife BetaSola
Boekweit
Alexandrijnse klaver
Deder
Bladrammenas
Ethiopische mosterd
Japanse haver
Facelia
Niger
Gele mosterd
Zomerwikken
Japanse haver
Tillage Rammenas
Vlas
Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt
Luma groenbemester
Facelia
Gingellikruid
Kaasjeskruid
Lupine
Rogge
7