Casus - vsvhaaglanden.nl

Zwangerschap
en psychiatrie
Marleen Zuurman
Thomas van den Akker
Casus
• Mw. M., 36 jaar, G2P1
• Obstetrische voorgeschiedenis:
• 2001 AD 41+6wk zoon 4500gr (p90-95), in 6 uur
ontsloten, 1,5 uur geperst, ongecompliceerd
• Algemene voorgeschiedenis:
• Bipolaire stoornis
• Enkele weken pp ernstige depressie, 3 maal psychose
gehad in tijdbestek van 4 jaar waarvoor behandeling bij
psychiater + medicatie
• 2007 maagband
• BMI bij aanvang zwangerschap: 27
• LAT relatie, woont zelfstandig, partner ook kind uit
andere relatie
Huidige graviditeit
• Diëtiste in consult: meer dan 30kg
gewichtstoename in vorige zwangerschap en nu
maagband
• Groeiecho bij 35wk i.v.m. pos dys vanaf 28wk
• Glucoses gedaan: < 5.0
• Eerste consult MCH bij AD 37+4wk
• RvK: Verdenking macrosomie
Intake 1
• A/
• Goede zwangerschap gehad, wel veel zorgen over einde
van zwangerschap. Ziet het echt niet zitten om over tijd
te raken.
• Sinds een aantal weken veel klachten, slaapt slecht,
loopt moeilijk.
• O/
• Echo groei EFW 3365gr (p50-80)
• B/
• - Over 6 dagen afspraak echo groei + bespreken/
plannen van een inleiding
• - Tot die afspraak partus in eerste lijn
Intake 2
•
•
AD 37+6wk
Opnieuw door verloskundige ingestuurd; inleiding bespreken
•
•
•
A/
Wil heel graag ingeleid worden, gaat met de dag slechter.
Veel pijnklachten bekken + veel harde buiken. Slaapt slecht, wordt elke 15
minuten wakker van de pijn. Gilt regelmatig in de nacht van de pijn.
•
Bij navraag blijkt dat ze in deze zwangerschap nog niet is gezien door
psychiater, dus ook geen klinisch kraambed afgesproken of afspraken
gemaakt m.b.t. medicatie.
•
•
•
•
B/
Opname, vannacht slapen met pethidine.
Inleiding gepland bij 38+3wk
Spoedconsult bij psychiater aangevraagd
Beoordeling psychiater
•
•
Sociaal adequaat oogcontact. Bewustzijn helder. Ziekte-inzicht gedeeltelijk intact,
ziet noodzaak van behandeling niet in.
Parnassia: sinds 1999 onder behandeling, meerdere malen opgenomen geweest
met een decompensatie van bipolaire stoornis, mogelijk therapie-ontrouw. Manisch
psychotische kenmerken. Gekenmerkt door verminderd ziekteinzicht. Eenzijdig het
contact afgebroken in 2010.
•
C/ 36-jarige vrouw, G2P1 AD 38+0, bekend met bipolaire I stoornis. Nu
slaapdeprivatie, waarop klinisch geen (hypo)manische decompensatie.
•
•
•
•
•
B/
- klinisch kraambed
- vervolgtraject besproken, denkt na over ambulante behandeling
- crisisplan besproken bij beginnende manische decompensatie
- Bij tekenen van ontremming of verminderde slaapbehoefte start lorazepam
4dd1mg
- Ingrijpmedicatie: géén haldol, lithium relatief gecontraïndiceerd, start seroquel
50mg
•
Beloop
• AD 38+3wk
• Ingeleid in verband met draagkracht/draaglast
discongruentie
• AROM + syntocinon
• Vlotte ontsluiting en uitdrijving, gezonde zoon
4090 gram.
• Klinisch kraambed
• 4e dag pp met ontslag, nacontrole bij psychiater
over 6wk, via huisarts recept temazepam??
2e lijns indicaties
1. Maagband/gastic bypass
2. Bipolaire stoornis en
postpartum psychose in VG
Zwangerschap na bariatrische
chirurgie, NVOG-richtlijn
• Steeds vaker toegepast
• Maagband meest gebruikte techniek
• Uitwendig aan te passen
• Advies: niet eerder zwanger
dan na de eerste snelle fase van
gewichtsreductie; tijdens stabiele fase
katabole toestand goeddeels voorbij
• Voedings-/vitaminedeficiënties
• Enkele casereports: maternale en foetale complicaties
na bariatrische chirurgie; twee maternale
sterftes(darmvolvulus)
• Over het algemeen zwangerschap na bariatrische
chirurgie veilig: leidt tot minder
zwangerschapscomplicaties; macrosomie van 34,8%
naar 7,7% in opeenvolgende zwangerschappen na
bariatrische chirurgie
Zwangerschap en psychiatrie
• Vooral depressie, in mindere mate
paniekstoornis en psychose
• Stemmingsstoornis 1:8
• Psychose 1-2:1000 (suicide/infanticide)
• Mn igv bipolaire stoornis bevalling
luxerende factor voor psychose (1-2:5!!!);
minder igv schizofrenie
• Baby-blues 30-75%
• Depressie vaak niet onderkend!
• Paniekstoornis: interactie met zwangerschap
• Negatieve invloed op welbevinden, maar ook
obstetrische complicaties en gestoorde moederkindrelatie (mn psychose)
•
Wewerinke et al. Psychiatrische stoornissen bij zwangeren en kraamvrouwen. NTvG 2006; 294-8.
Risicofactoren
• Stoornis in de anamnese!
• Obstetrisch: primi, ongeplande/ongewenste
zwangerschap, zwangerschapshypertensie,
spoedsectio, vroeg ontslag
• Overig: lage sociaal-economische status, recent
‘life event’, negatief zelfbeeld, weinig sociale
ondersteuning, immigratie in laatste 5 jaar, gevoel
van controleverlies tijdens bevalling,
voedingsproblemen met het kind
• Psychotische stoornis in kraambed: recidiefkans
75-80%
• Depressie: 25-30%
Verwijzen
• Bij voorkeur: gecombineerde polikliniek
psychiatrie en obstetrie, dan wel
psychiater in algemeen ziekenhuis
• Zwaarwegende risicofactor
• Ernstige actuele problemen
• Langdurig gebruik psychofarmaca
• Multidisciplinair overleg
• Adviezen eigen behandelaar
• Evt. noodplan/klinisch kraambed