Geheugen - UNSTABLE.NL

Brein & Cognitie
Hoe onderzoek je het brein?
Anatomie van het brein
Evolutie van het brein
Hoe onderzoek je het brein?
• Postuum
• Beschadigingen
• Dieren
• EEG
• MRI
• PET scans
• fMRI
Postuum
Gebied van Broca:
taal produceren
Gebied van Wernicke:
taal begrijpen
Beschadigingen
Phineas Gage (1823-1860)
Dieren
Single-cell recordings
Visuele perceptie:
Wat gebeurt er precies
met een neuron bij een
visuele stimulus?
Dieren
Beschadigingen
Lashley (1950):
Leer muizen route in doolhof
Welke hersenbeschadiging
zorgt dat ze de route
vergeten?
EEG
Electroencephalogram
Meet elektrische activiteit
van de hersenen
EEG
Rusttoestand:
Positief en negatief
geladen deeltjes zijn in
evenwicht
Actie-potentiaal:
Dit evenwicht wordt door
stimulatie verstoord:
de neuron vuurt (nerve
impulse): neurotransmitters
worden verspreid
EEG
Gemiddelde EEG-waves:
Event-related potentials
(ERP)
MRI
MRI
MRI-scan: foto van het brein op basis van
magnetische resonantie
Hersenbloeding:
PET scans
Actieve hersengebieden gebruiken meer
glucose dan minder actieve gebieden
Epilepsie
fMRI
MRI (statisch) + meting zuurstof in specifieke
hersengebieden (activiteit)
Anatomie van het brein
• Voorbrein
• Middenbrein
• Achterbrein
Voorbrein
• Cerebrale cortex
• Basale ganglia
• Limbisch systeem
• Thalamus
• Hypothalamus
Triune brain - MacLean
Cerebrale cortex (neocortex)
• Frontale kwab
• Pariëtale kwab
• Temporale kwab
• Occipitale kwab
Frontale kwab
• Aansturen van bewegingen
• Impulscontrole
• Planning
• Probleem oplossen
• Taal
Pariëtale kwab
• Integreren van zintuiglijke informatie
• Ruimtelijk denken
Temporale kwab
• Gehoor
• Verbaal geheugen
• Begrijpen van taal
Occipitale kwab
• Verwerken van visuele informatie
Voorbrein
• Cerebrale cortex
• Basale ganglia
• Limbisch systeem
• Thalamus
• Hypothalamus
Basale ganglia
• Controle van bewegingen
• Evolutionair “oud” hersengebied: bij zoogdieren
en amfibieën hetzelfde
• Ziekte van Parkinson: afname van vermogen tot
zelf-geïnitieerde bewegingen
• Ziekte van Huntington: grotere beweeglijkheid
Limbisch systeem
• Hippocampus
• Amygdala
• Septum
Hippocampus
Opslaan van nieuwe herinneringen omtrent
persoonlijke gebeurtenissen (declaratief
geheugen)
Korsakoff / Alzheimer
Amygdala
• Agressie (bij mannen groter dan bij vrouwen - bij
castratie krimp van 30%)
• Angst
• Herinnering van
emotionele gebeurtenissen
• Autisme
Septum
• Woede
• Angst
Voorbrein
• Cerebrale cortex
• Basale ganglia
• Limbisch systeem
• Thalamus
• Hypothalamus
Thalamus
• Ontvangt auditieve, visuele en tastzintuigelijke
informatie
• Zendt deze info door naar
de cerebrale cortex
• Evolutionair oud
Hypothalamus
• Bloeddruk
• Hartslag
• Honger / dorst
• Slaap-waak ritme
• Seksuele opwinding
• Lichaamstemperatuur
• Vecht / vluchtreactie
• Evolutionair oud
(hypo = onder)
Anatomie van het brein
• Voorbrein
• Middenbrein
• Achterbrein
Midden- en achterbrein
Middenbrein
• Superiere colliculi: oogbewegingen
• Inferieure colliculi: verwerking auditieve
informatie
• Reticulair Activatie Systeem (RAS): handhaven
van bewustzijn; beschadiging leidt tot coma; dit
systeem wordt uitgeschakeld bij narcose
• Grijze stof, rode nucleus, substantia nigra,
ventraal gebied: controle van beweging
Achterbrein
• Cerebellum
• Pons
• Medulla oblongata
Cerebellum
• “Kleine hersenen”
• Motorische coördinatie
• Multiple sclerose
• Witte stof: myeline
Pons
• “Brug” tussen cerebellum en cerebrale cortex
• Controle van bewegingen
• Controle van bewustzijn
Medulla oblongata
• Connectie tussen pons en ruggemerg
• Controle van ademhaling
• Controle van hartslag
Wat is de hersenstam?
• Thalamus
• Hypothalamus
• Middenbrein
• Achterbrein
• Evolutionair oud; bevat alle onderdelen voor
overleving en voortplanting
Linker- en rechterhersenhelft
• Twee hemisferen
• Corpus callosum
• Contralateraal
• Ipsilateraal
Linker- en rechterhersenhelft
Specialisaties:
• Linkerhersenhelft: taal (Broca / Wernicke /
grammatica, klanken), coördinatie van alledaagse
bewegingen
• Rechterhersenhelft: taal (inhoud), ruimtelijke
inzicht
Woensdag
College door Ingmar
Hoofdstuk 3 Sternberg
Volgende week
woensdag 10 oktober
Presentatie 1 (artikel Biederman): Daniel Reus
Discussie: Rory Breuk
Presentatie 2 (artikel Tarr): Hessel van der Molen
Discussie: Sicco van Sas
Presentatie 3 (artikel Robbins): Irma Cornelisse
Discussie: Timothy Doolan
Presentatie 4 (artikel Gauthier): Djura Smits
Discussie: Patrick de Kok