Illusies als spiegels van de menselijke geest
advertisement
Inleiding tot de menselijke visuele waarneming Gestalt-fenomenen en visuele illusies Johan Wagemans Laboratorium voor Experimentele Psychologie K.U. Leuven Rubenianum, Antwerpen, 15 november 2004 Inleiding • Visuele waarneming werkt normaal snel, automatisch en onbewust • Sommige fenomenen tonen toch dat dit niet zo vanzelfsprekend is: – Perceptuele ambiguïteiten – Visuele illusies • Ze helpen begrijpen hoe waarneming werkt: – Figuur-achtergrond organisatie – Het geheel is meer dan de som van de delen – ‘Nuttige’ vertekeningen Figuur-achtergrond omkering • Fenomeen Figuur-achtergrond omkering • Fenomeen • 2-D Figuur-achtergrond omkering • Fenomeen • 2-D • 3-D Figuur-achtergrond omkering • • • • Fenomeen 2-D 3-D Kunst Visuele illusies • Illusie = afwijking tussen waarneming en realiteit Visuele illusies • Illusie = afwijking tussen waarneming en realiteit • Misverstand 1: Illusies komen in het dagelijkse leven nooit voor Visuele illusies • Illusie = afwijking tussen waarneming en realiteit • Misverstand 1: Illusies komen in het dagelijkse leven nooit voor • Misverstand 2: We kennen alle illusies al Andere Gestalt-fenomenen • Subjectieve contouren Andere Gestalt-fenomenen • Subjectieve contouren • Onmogelijke figuren Conclusie • Visuele waarneming niet zo vanzelfsprekend: – Perceptuele ambiguïteiten – Visuele illusies • Processen van perceptuele organisatie: – Figuur-achtergrond organisatie – ‘Dwingende’ gehelen • Visuele illusies als venster op de normale visuele waarneming: – ‘Nuttige’ vertekeningen – Onbewuste 3-D waarneming