EUROPESE COMMISSIE - PERSBERICHT Misdaad loont niet: een harde aanpak van criminele winsten Brussel, 12 maart 2012 – In Europa belanden elk jaar honderden miljarden euro's rechtstreeks in de zakken van criminele bendes en de maffia. Ondanks de inspanningen van rechtshandhavingsautoriteiten overal in Europa, blijven de illegale winsten grotendeels in de handen van criminelen. Daardoor worden criminele groepen sterker en blijven Europese burgers verstoken van belastinggeld dat had kunnen worden gebruikt voor gezondheidszorg of onderwijs. Vandaag presenteerde de Commissie nieuwe voorschriften om via misdaad verkregen geldmiddelen en andere goederen doeltreffender en op ruimere schaal te kunnen confisqueren. De lidstaten zullen beter in staat zijn om aan derden overgedragen vermogensbestanddelen te confisqueren, criminele vermogensbestanddelen zullen – zelfs wanneer de verdachte is gevlucht gemakkelijker kunnen worden geconfisqueerd en de bevoegde autoriteiten zullen vermogensbestanddelen tijdelijk kunnen bevriezen wanneer het gevaar bestaat dat ze zullen worden weggemaakt. "Wij moeten criminelen raken waar het pijn doet – in hun portemonnee, en wij moeten hun winsten terug in de legale economie brengen, vooral in deze tijden van crisis. Rechtshandhavingsautoriteiten en gerechtelijke autoriteiten moeten betere instrumenten hebben om geld op te sporen. Zij moeten ook meer middelen krijgen om meer criminele vermogensbestanddelen te kunnen ontnemen," aldus Cecilia Malmström, Commissaris voor Binnenlandse Zaken. IP/12/235 Momenteel zijn de bedragen die worden ontnomen van de georganiseerde criminaliteit bescheiden in vergelijking met de enorme inkomsten uit illegale activiteiten als drugshandel, vervalsing, mensenhandel en smokkel van lichte wapens. Volgens VN–ramingen bedroegen de totale criminele opbrengsten in 2009 ongeveer 2 100 miljard dollar of 3,6% van het wereldwijde bbp in dat jaar. Hoewel dit zwart geld grotendeels wordt witgewassen en geherinvesteerd in de legale economie, wordt momenteel minder dan 1% van de opbrengsten van misdrijven bevroren en geconfisqueerd. In de EU zijn de winsten uit georganiseerde criminaliteit aanzienlijk. Volgens ramingen is de verkoop van illegale drugs in de EU bijvoorbeeld goed voor 100 miljard euro per jaar. Geraamd wordt dat in Italië de opbrengsten uit de georganiseerde criminaliteit 150 miljard euro per jaar bedragen. In 2009 hebben de Italiaanse autoriteiten criminele vermogensbestanddelen ten bedrage van ongeveer 800 miljoen euro tijdelijk bevroren. In het Verenigd Koninkrijk werden de inkomsten uit georganiseerde criminaliteit in 2006 geraamd op 15 miljard pond. In datzelfde jaar werd 125 miljoen pond ontnomen door de staat. In 2009 werd in Duitsland 113 miljoen euro crimineel geld in beslag genomen. Dat klinkt indrukwekkend, maar er mag niet worden vergeten dat de geraamde winst die de criminelen in deze zaken hebben behaald ongeveer 903 miljoen euro bedroeg. Confiscatie versterken – de economie beschermen Om confiscatie te voorkomen, beleggen georganiseerde criminele groepen hun opbrengsten steeds meer buiten het eigen land (vaak in meerdere lidstaten) of dragen zij ze over aan derden (vaak verwanten of 'stromannen'). Huizen, auto's, restaurants, kleine ondernemingen en aandelen in vennootschappen zijn slechts een paar voorbeelden van hoe illegale winsten kunnen worden geherinvesteerd in legale vermogensbestanddelen of activiteiten. Indien de confiscatie van vermogensbestanddelen wordt vergemakkelijkt, zullen criminele activiteiten worden belemmerd en zullen criminelen worden afgeschrikt omdat zij de boodschap krijgen dat misdaad niet loont. Ook zal onze economie worden beschermd tegen criminele infiltratie en corruptie. Meer vermogensbestanddelen ontnemen ten gunste van de staat zal grote gevolgen hebben voor slachtoffers van misdrijven, belastingbetalers en de samenleving als geheel. Na confiscatie kunnen de opbrengsten van misdrijven ook opnieuw worden gebruikt voor sociale doeleinden of opnieuw worden geïnvesteerd in rechtshandhaving of preventie van criminaliteit. 2 Met het voorstel van vandaag worden de bestaande voorschriften vereenvoudigd en worden grote leemten waarvan de georganiseerde criminaliteit profiteert, opgevuld. Dit voorstel: - bevat duidelijkere en doeltreffendere voorschriften voor de confiscatie van vermogensbestanddelen die niet rechtstreeks verband houden met een specifiek misdrijf, maar die duidelijk afkomstig zijn van soortgelijke criminele activiteiten van de veroordeelde (ruimere confiscatie); - versterkt de voorschriften inzake de confiscatie van vermogensbestanddelen die door een verdachte worden overgedragen aan een derde die had moeten weten dat deze afkomstig zijn van misdrijven (confiscatie bij derden); - staat confiscatie van vermogensbestanddelen toe wanneer geen strafrechtelijke veroordeling kan worden verkregen omdat de verdachte is overleden of blijvend ziek is, of is gevlucht (beperkte vorm van confiscatie zonder veroordeling); - stelt officieren van justitie in staat vermogensbestanddelen tijdelijk te bevriezen wanneer het gevaar bestaat dat deze zullen worden weggemaakt, mits die maatregel door een rechter wordt bevestigd (conservatoire bevriezing); - verplicht de lidstaten bevroren vermogensbestanddelen te beheren, zodat deze hun economische waarde niet verliezen voordat zij ten slotte worden geconfisqueerd (beheer vermogensbestanddelen); - zorgt ervoor dat de maatregelen tot bevriezing en confiscatie van vermogensbestanddelen in evenwicht worden gehouden door strikte maatregelen ter bescherming van de grondrechten, met name de eerbiediging van het recht op het vermoeden van onschuld en van het recht op eigendom. Achtergrond Op 22 november 2010 hechtte de Commissie haar goedkeuring aan de 'EUinterneveiligheidsstrategie in actie' (IP/10/1535 en MEMO/10/598). Confiscatie is op EU–niveau een strategische prioriteit als middel om de georganiseerde criminaliteit te bestrijden. Het voorstel van vandaag over confiscatie maakt deel uit van een reeks maatregelen ter bescherming van de legale economie tegen criminele infiltratie, die verband houden met de Europa 2020-strategie en de agenda voor groei. Het gaat onder meer om het EU–corruptiebestrijdingspakket (IP/11/678 en MEMO/11/376) en de fraudebestrijdingsstrategie van de Commissie. 3 Voor meer informatie MEMO/12/179 Homepage van Cecilia Malmström, Commissaris voor Binnenlandse Zaken www.ec.europa.eu/malmstrom Homepage DG Binnenlandse Zaken: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/index_en.htm Audiovisueel materiaal kan worden gedownload van http://tinyurl.com/confiscatedassets Contact: Michele Cercone (+32 2 298 09 63) Tove Ernst (+32 2 298 67 64) 4