Voorstel Aan : Dagelijks Bestuur Steller : T. van Rooij/M. Bertels Datum : 19-8-2014 Bijlage : --- Onderwerp : Passende Brandweerzorg bij automatische en PAC meldingen Algemene toelichting Inleiding De laatste jaren is op landelijke schaal steeds duidelijker geworden dat het overgrote deel van de OMS meldingen1 niet voortkomt uit een (beginnende) brand maar andere oorzaken kent. Landelijk wordt in meer dan 90% van de gevallen de brandweer door de meldkamer nodeloos gealarmeerd naar aanleiding van OMS meldingen. Nodeloze alarmeringen zijn oa onwenselijk omdat: - de paraatheid onnodig onder druk komt te staan, - het het repressief personeel demotiveert, - het irritatie bij hoofdwerkgevers wekt en onnodig productiviteitsverlies oplevert, - het onnodige kosten voor BBN met zich meebrengt, - het hulpverleners en overig wegverkeer onnodig blootstelt aan verkeersrisico's Het hoge percentage nodeloze alarmeringen was voor veel Veiligheidsregio's aanleiding te gaan onderzoeken hoe het aantal nodeloze alarmeringen substantieel teruggebracht kan worden. Inmiddels is op basis van ervaring in een aantal Veiligheidsregio's gebleken dat een van de manieren waarop nodeloze alarmeringen effectief teruggedrongen kunnen worden, het invoeren van een beoordelingsprotocol bij de meldkamer is. In tegenstelling tot de aanpak in de achterliggende periode, waarbij de meldkamer onmiddellijk alarmeerde zodra een automatische melding binnenkwam, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken in een toelichting op het bouwbesluit eind april 2014 aangegeven dat het beoordelen van OMS meldingen en het inzetten van passend brandweerpotentieel tot de taken van de meldkamer behoort. Een aantal Veiligheidsregio's is inmiddels overgegaan tot het vaststellen van een beoordelingsprocedure en -protocol voor OMS meldingen. In deze notitie wordt voorgesteld dit ook te doen voor de regio Brabant Noord. Deze notitie is tevens een uitwerking van de voorgenomen besparing van € 150.000 jaarlijks in het kader van de aanvullende taakstelling voor "geen uitruk niet geverifieerde OMS", zoals opgenomen in de programmabegroting 2014. Brandweer Brabant Noord verantwoordelijkheden De gebruiker van een object is verantwoordelijk voor het ontdekken en melden van brand. Als er een brandmeldinstallatie aanwezig is wordt van de gebruiker onder andere verwacht dat hij gevolg geeft aan de interne brandmelding en tevens het aantal nodeloze externe meldingen beperkt door een verificatie uit te voeren (informatieblad BiZa). Het bevoegd gezag Wabo pleegt toezicht op de naleving door de gebruiker. De meldkamer is verantwoordelijk voor het ontvangen en beoordelen van meldingen. huidige werkwijze In de meldkamer van Brandweer Brabant Noord wordt voor OMS meldingen al enige tijd gewerkt met een beoordeling op basis van een werkinstructie, waarbij de maximale beoordelingstijd 1:30 minuut is. Met deze werkwijze slaagt de meldkamer er in om in ruim 50% van de gevallen een onnodige alarmering te voorkomen. Toch wordt binnen BN op jaarbasis nog steeds zo'n 1.000 keer nodeloos een ploeg gealarmeerd. 1 OMS = Openbaar brandMeld Systeem 317538456 1 beoordelingsprocedure Met het oog op de verantwoordelijkheid van de Meldkamer Brandweer om meldingen te beoordelen en passend brandweerpotentieel in te zetten wordt het bestuur voorgesteld een beoordelingsprocedure vast te stellen inhoudende dat elke automatisch melding2 die rechtstreeks binnenkomt bij de meldkamer Brandweer en elke PAC melding3 beoordeeld moet worden aan de hand van een door de Regionaal Commandant op te stellen beoordelingsprotocol. Met betrekking tot de wettelijke verantwoordelijkheden is ook een extern juridisch advies gevraagd. Dit voorstel is in lijn met het juridisch advies opgesteld. Tevens wordt in het advies aangegeven om strakke beoordelingsrichtlijnen te hanteren, zodat in die gevallen waarin sprake is van brand een mogelijk aansprakelijkheidsrisico tot een minimum kan worden beperkt. uitwerking beoordelingsprotocol en maatwerkafspraken De regionaal commandant is verantwoordelijk voor het uitwerken en vaststellen van een beoordelingsprotocol. Het protocol moet de centralisten een eenduidig en optimaal beoordelingsinstrument bieden met strakke richtlijnen, waarbij altijd onmiddellijk gealarmeerd wordt conform de inzetmatrix indien tijdens het uitvragen een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ontstaat dat sprake is van een (beginnende) brand. Indien de centralist na het doorlopen van het beoordelingsprotocol geen enkele aanwijzing voor een beginnende brand heeft gekregen, wordt uitgerukt door een TS met de verkennende taak om na te gaan of het inderdaad een loos alarm betreft of dat er daadwerkelijk sprake is van brand. Vanwege de veiligheid van hulpverleners en overige verkeersgebruikers prio 2 uitgerukt. Voor de beoordeling door de centralist moet een maximale beoordelingstijd worden vastgesteld. Brandweer Brabant Noord is op basis van eigen ervaring met OMS meldingen en op basis van ervaringen van andere regio's ervan overtuigd dat het verantwoord is om de tijd die het beoordelen maximaal in beslag mag nemen op 5:00 minuten te stellen. Een maximale beoordelingstijd van 5:00 minuten wil nadrukkelijk niet zeggen dat er altijd 5 minuten voor het beoordelen wordt uitgetrokken. De beoordelingstijd zal altijd zo kort mogelijk zijn. Om te voorkomen dat de wettelijke opkomsttijd van 18 minuten in het gedrang komt, zal voor alle objecten waarvoor de opkomsttijd uitkomt op ≥ 17 minuten4 (er wordt een marge van 1:00 minuut genomen) bij een maximale beoordelingstijd van 5:00 minuten, de maximale beoordelingstijd op 1:30 minuut gesteld worden. De accountmanagers Risicobeheersing zullen in de komende periode in hun reguliere contacten met hun gemeentelijk contactpersoon doorspreken wat de nieuwe beoordelingswijze van de Meldkamer wordt. Zij zullen tevens met deze contactpersoon de eventuele kwetsbare OMS objecten binnen de gemeente doornemen en hen wijzen op de mogelijkheid om maatwerkafspraken te maken. Verwacht wordt dat met bovenstaande insteek voor zo'n 75 % van het aantal meldingen dat binnenkomt bij de meldkamer een nodeloze alarmering voorkomen kan worden. (voor de afhandeling van OMS meldingen in de 1e helft van 2014 zie bijlage). Financiële paragraaf Deze notitie is een uitwerking van de voorgenomen besparing van € 150.000 jaarlijks voor "geen uitruk niet geverifieerde OMS", zoals opgenomen in de programmabegroting 2014 als gevolg van de aanvullende taakstelling. Om deze besparing te halen moeten er 498 minder nodeloze alarmeringen van vrijwilligersploegen5 op jaarbasis gerealiseerd worden. Dit wordt haalbaar geacht met de in deze notitie voorgestelde aanpak. De invoering is voorzien per 1 januari 2015. In 2014 zullen derhalve nog geen besparingen worden gerealiseerd. Dit wordt meegenomen in de financiële verantwoordingen over 2014. 2 3 4 5 momenteel komen alleen OMS meldingen als rechtstreekse automatische melding binnen bij de meldkamer; de verwachting is dat in de toekomst ook andere automatische meldingen rechtstreeks op de meldkamer zullen binnen komen, denk aan geactiveerde airbags; ook voor nieuw type automatische meldingen zullen protocollen worden opgesteld. ook voor meldingen die via een particuliere meldcentrale (PAC) binnenkomen wordt een beoordelingsprotocol ingevoerd uit een doorlichting van het bestand blijkt het om 12 OMS objecten te gaan alleen minder alarmeringen van vrijwilligersposten leveren besparingen op 317538456 2 Landelijke meldkamer organisatie Er kan met betrekking tot dit voorstel nog niets gezegd worden over eventuele andere inhoudelijke en/of financiële keuzes bij de overgang naar de Landelijke Meldkamerorganisatie. Communicatie Er zal gecommuniceerd worden naar de OMS-bedrijven over de nieuwe werkwijze, waarbij ook ingegaan wordt op adviezen/tips over de maatregelen die bedrijven zelf nog kunnen nemen om hun nodeloze meldingen terug te brengen. De gemeenten zullen geïnformeerd worden opdat zij vragen en opmerkingen vanuit raad en lokaal bedrijfsleven kunnen pareren. Monitoring Afdeling Risicobeheersing zal de effecten van de invoering van het beoordelingsprotocol de komende jaren monitoren en zorgen voor landelijke afstemming. Tevens zal de afdeling de Regionaal Commandant adviseren omtrent eventuele bijstellingen. Processtap KMT regiegroep Veiligheidsregio DB AB Datum 16-6-2014 14-7-2014 18-8-2014 17-9-2014 12-11-2014 Het Dagelijks Bestuur wordt voorgesteld in te stemmen met onderstaande beslispunten en deze ter besluitvorming voor te leggen aan het Algemeen Bestuur: 1 Als beoordelingsprocedure voor automatische meldingen en PAC meldingen vast te stellen dat deze meldingen beoordeeld worden aan de hand van een door de Regionaal Commandant vast te stellen beoordelingsprotocol. 2 Te bepalen dat de beoordelingsprocedure van kracht wordt uiterlijk 1 januari 2015 3 De regionaal commandant voor het beoordelingsprotocol voor OMS en PAC meldingen als uitwerkingsrichting te geven: - de maximale beoordelingstijd van de meldkamer te stellen op 5:00 min - indien na het doorlopen van het beoordelingsprotocol geen enkele aanwijzing voor brand is, wordt uitgerukt door een TS met verkennende taak. Vanwege de veiligheid van hulpverleners en overige verkeersgebruikers wordt prio 2 uitgerukt - dat voor alle OMS objecten -nu en in de toekomst- waarvoor geldt dat de wettelijke norm van 18:00 minuten voor de opkomsttijd overschreden wordt bij hantering van een maximale beoordelingstijd van 5 minuten, de maximale beoordelingstijd door de Meldkamer gesteld wordt op 1:30 minuut. 4 Als uitgangspunt vast te stellen dat naast de algemene lijn voor het beoordelen van meldingen in het protocol ook ruimte is voor maatwerkafspraken voor specifieke objecten of situaties. 5 Voor kennisgeving aan te nemen dat de Colleges van B&W de mogelijkheid geboden wordt voor het maken van maatwerkafspraken. 6 Voor kennisgeving aan te nemen dat de voorgenomen besparing van € 150.000 jaarlijks, voor "geen uitruk niet geverifieerde OMS" (programmabegroting 2014) met dit voorstel met ingang van 1 januari 2015 haalbaar geacht wordt. 317538456 3 Bijlage Afhandeling OMS meldingen eerste helft 2014 Toelichting: Uit bovenstaande cirkeldiagram blijkt dat er in de 1e helft van 2014 1.153 OMS meldingen zijn binnengekomen op de meldkamer. Na binnenkomst van een OMS melding spant de meldkamer zich gedurende maximaal 1:30 minuut in om meer over de melding te weten te komen. In 606 gevallen (53 %) kon de meldkamer daardoor in een direct contact met het object vaststellen dat er geen alarmering nodig was. Ook na de alarmering gaat de meldkamer door met het inwinnen van informatie omtrent de melding. In 229 gevallen (29%) kon de Meldkamer Brandweer na alarmering alsnog een signaal geven dat een inzet van de brandweer niet nodig was. Er wordt dan niet uitgerukt of het voertuig keert om. Als het beoordelingsprotocol wordt ingevoerd conform het voorliggend voorstel is er meer tijd voor contact en gestructureerde informatie uitwisseling. Het verwachtte effect van invoering van het beoordelingsprotocol is daarom dat het aantal "ontalarmeerde" meldingen flink zal afnemen, omdat op grond van de aanvullende informatie niet meer tot alarmering behoeft te worden overgegaan. Het beeld van de eerste helft 2014 is vergelijkbaar met het beeld in 2012 en 2013. 317538456 4