Internetpiraterij Sectorwerkstuk maatschappijleer Axl Crompvoets en Dimitri Schweiger Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is het probleem/onderwerp Belanghebbende partijen 4 4 4 5 Maatschappelijk vraagstuk 6 Invalshoeken 7 Politiek-juridisch Sociaal-cultureel Sociaal-economisch 7 8 10 Conclusie en nawoord 12 Oorzaken Gevolgen 2 Inleiding Voor het vak maatschappijleer moesten wij als onderdeel van het eindexamen een werkstuk maken over een actueel maatschappelijk vraagstuk. Wij hebben gekozen voor Internetpiraterij. Omdat bijna iedereen om ons heen hier bijna dagelijks mee te maken heeft en het voor ons een zeer interessant onderwerp is. Interessant omdat wij enerzijds benieuwd zijn naar de verschillende oplossingen die bedacht worden om dit te beperken, beeindigen en benieuwd zijn naar de impact die dit zal hebben op de samenleving als het men lukt om dit aan banden te leggen. Wij hebben de kennis die wij hebben opgedaan van het internet, de mediatheek en de lessen maatschappijleer. 3 Wat is het probleem/onderwerp? Internetpiraterij, de illegale verspreiding van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Anno 2012 gebeurd dit met het uitwisselen van muziek, DVD’s, games, films etc. Dit speelde al vóór de opkomst van internet in het midden van de jaren negentig. Dit gebeurde echter met gekopieerde cd’s die werden verkocht aan derden. Dit gebeurde ook in de jaren zeventig en tachtig. De komst van het cassettebandje werd hevig geprotesteerd door muzikanten, hiermee werd muziek gemakkelijk van de radio worden opgenomen. Toen was er al een discussie of dit toelaatbaar en maatschappelijk verantwoord was. Desondanks bleef de mogelijkheid om cassettebandjes op te nemen omdat de juridische middelen om juiste actie te nemen er niet was. Daarom is het interessant om te bekijken of de strijd tegen internetpiraterij dezelfde wending zal nemen. De strijd tegen internetpiraterij wordt de laatste jaren vurig bestreden. In Nederlands voort de Stichting BREIN en gevecht met onwettige aanbieders van auteursrechtelijk beschermd materiaal op internet. Tot enkele jaren geleden bevonden van gebruiker naar gebruiker netwerken zoals Kazaa die het voornaamste aandachtspunt werd voor BREIN. Deze werd ook met een verbod op het aanbieden van zulke services verboden. Veel internetpiraten stapten vervolgens over op het verschijnsel BitTorrent , waarbij het bestand (muziek, film e.d.) in delen bij verschillende gebruikers is opgeslagen. De site die bemiddelt slaat het illegale bestand dus niet zelf op, maar levert alleen de software die de gebruiker in staat stelt om het materiaal in bezit te krijgen. Het blijkt een lastige opgave hiervoor een justitieel aanvaardbare aanpak op te stellen. Maar in Zweden zijn inmiddels vier internetpiraten veroordeeld tot gevangenisstraffen en hoge schadevergoedingen. Oorzaken Het is de goedkoopste manier om aan de nieuwste media te komen. Vooral voor jongeren is dit een uitkomst vanwege hun beperkte budget. Het internet is de laatste paar jaar toegankelijker geworden waardoor meer leeftijdsgroepen hiermee kunnen werken. Daarom is het downloaden binnen handbereik. Het downloaden zelf kost ook ontzettend weinig moeite. Het is voor de politie ook lastig om precies te achterhalen wie deze media verspreidt en download. Gevolgen Veel mensen zien de gevolgen niet van het downloaden. Die zijn er echter wel. Een groep mensen stopt al hun passie, tijd en energie in een bepaald product om hun creativiteit te delen en om winst te maken. Als er veel mensen zijn die gaan downloaden zullen zij minder snel een nieuw product op de markt brengen. Zo lopen veel maatschappijen geld mis. Dit raakt juist meer de kleinschalige bedrijven in plaats van de miljoenenbedrijven. Toch blijft dit in strijd met de wet en kan niet worden goedgepraat. Als je namelijk dan wel gaat downloaden zonder toestemming van de maker dan schendt je de auteursrechten. Copyright is het Juridische recht van een auteur die en origineel werk gemaakt heeft. 4 Dit auteursrecht geeft de maker van zijn werk het recht dat werk tegen betaling uit te geven, zonder zijn toestemming mag je het niet openbaar maken of kopiëren. Belanghebbende partijen De overheid; ze beschermen de welvaart, creativiteit, ondernemerschap en innovatie door het bestrijden van de illegale verspreiding van auteursrechtelijk beschermde inhoud. De downloaders; hun belang is het blijven downloaden van auteursrechtelijk beschermde inhoud vanwege het gemak en de kosten. De uitgevers; ze lopen winst mis omdat de downloaders er niet voor hebben betaald. De burgers; ze hebben hier last van omdat dit hoog op de politieke agenda staat terwijl veel burgers hier niks mee te maken hebben. De winkels; ze verliezen klanten en lopen dus winst mis. Ze willen dus hun winst terugwinnen met klanten (http://www.europa-nu.nl) (http://www.scholieren.com/werkstukken/23981) (http://en.wikipedia.org/wiki/Copyright_infringement) 5 Maatschappelijk vraagstuk Sociaal probleem? Internetpiraterij is een sociaal probleem omdat velen illegaal auteursrechtelijk beschermde inhoud verspreiden en daarom schuldig zijn aan internetpiratij zonder dat ze op de hoogte zijn van de gevolgen. Door een nieuwe wetgeving zal hier een schuld op worden geëist. Politiek probleem? Dit is ook een politiek probleem vanwege de wetsvoorstellen die in de tweede kamer voorgesteld worden. Een erg belangrijke vraag is of internetpiraterij directe schade toericht. Volgens velen zijn de auteurs juist piraten omdat zij veel geld vragen voor iets wat nauwelijks kost. De politiek probeerd een balans te vinden in de belangen van de auteurs en het toegankelijk maken van kunst en kennis. Ook bespreken we SOPA, een wetsvoorstel die het verspreiden van auteursrechtelijk beschermde inhoud moet tegengaan. 6 Invalshoeken Politiek-juridisch: Welk beleid heeft de overheid ontwikkelt tegen internetpiraterij? Het republikeinse lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigen Lamar Smith heeft een wetsvoorstel ingediend genaamd SOPA. Dit wetsvoorstel geeft de Amerikaanse overheid de mogelijkheid om online uitwisseling van auteursrechtelijk beschermde inhoud tegen te gaan. Dit beinvloed alle internetgebruikers over de hele wereld. Vooralsnog zijn GroenLinks en de Piratenpartij de enige partijen die in haar programma zich over deze kwestie uitspreekt. Bij de andere partijen blijft het de vraag welke kant zij kiest. Voor het kabinet geldt hetzelfde: in het regeerakkoord wordt de positie ten opzichte van het internet in één zin samengevat (de belofte naar vrij en open internet te streven). Dit is de huidige regelgeving in Nederland: wie een doosje lege CD-roms of USB-sticks aanschaft, betaalt daarvoor een extra heffing. Deze is bedoeld als vergoeding voor de illegale koppieen die de consument gaat maken met dit opslagmedium. (http://nl.wikipedia.org/wiki/SOPA) (http://www.studentenkrant.org/2011/01/de-laatste-afvaart-van-de-internetpiraten) Welke macht heeft de overheid om internetpiraterij tegen te gaan? Ze hebben de macht om verspreiders van auteursrechtelijk beschermde inhoud zonder schriftelijke toestemming van de auteur een transactie of gevangenisstraf toe te leggen. De hoogte van de straf wordt bepaald door de hoeveelheid inhoud wat verspreid is en of men al eerder in aanraking is geweest met justitie voor internetpiraterij. Ook mag de website of het programma waarmee de inhoud verspreid is uit de lucht gehaald worden. Wat zijn de straffen als men gepakt wordt voor internetpiraterij? Dit hangt af van de hoeveelheid auteursrechtelijk beschermde inhoud die er verspreidt is. Dit kan variëren tot een lange gevangenisstraf tot een transactie. Er zijn in het verleden rechtzaken geweest waar de Megaupload oprichter Kim Botcom vast heeft gezeten in de gevangenis maar na het betalen van borgtocht toch vrij kwam. Voor zijn opsluiting kwam zelfs de FBI en het Amerikaanse Anti Terrorisme Team aan te pas. 7 Welke procedure moet worden gevolgd als internetpiraterij geconstateerd is? 1. Ordetaak. Het controleren via de computer welke sites illegaal auteursrechtelijk beschermde inhoud verspreiden. 2. Hulpverleningstaak. Mensen helpen die last hebben van internetpiraterij. 3. Opsporingstaak. Onder verantwoordelijkheid van de oficier van justitie zorgt de politie voor het opsporen van strafbare feiten en het opzoeken van daders. 4. Preventie. Maatregelen nemen om misdaad te voorkomen zoals informatieavonden. 5. Dienstverlening en advies. Er wordt je verteld wat de gevolgen zijn van internetpiraterij voor jou en je omgeving. (http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2994166/debat-internetpiraterij/2994172/home) Sociaal-cultureel: Hoe betrouwbaar is ons beeld over internetpiraterij? Dit hangt gedeeltelijk af welke positie je inneemt in de maatschappelijke positie. De publieke opinie over internetpiraterij geen schade toebrengt aan deze miljoenenbedrijven. Dit vinden zij omdat het niet te berekenen is hoeveel winst ze zijn misgelopen en omdat deze miljoenenbedrijven al een ontzettend groot budget hebben. Feiten over internet piraterij: 70% van internetgebruikers vind internetpiraterij normaal. 67% van alle internetpiraterij websites komen uit Noord Amerika en West Europa. 59 biljoen dollar aan software gedownload in 2010 95% van gedownloade muziek is illegaal. Welke normen en waarden hebben de verschillende partijen? De auteurs willen hun winst vaststellen, dit hebben we al eerder in het werkstuk besproken. Nu gaan we meer kijken hoe het met de downloaders zit. De downloaders zouden het liefst ongestoord media willen delen. Zij doen dit als hobby of toegankelijk maken van kunst en kennis. Dit is voor veel Nederlander erg belangrijk, ook vanwege de bezuinigen die het huidige kabinet voert op kunst en cultuur. Hoe beinvloed internetpiraterij het dagelijks leven van Nederlanders? Veel Nederlanders hebben hier niets mee te maken. Zij begrijpen dat dit op de politieke agenda staat maar zien liever dat hun interesses besproken worden. Veel Nederlanders vinden het bespreken van deze kwestie ook pure onzin, dat wordt hieronder verder uitgelegd. 8 Wat is de mening van de voor- en tegenstanders van internetpiraterij? Voorstanders: Illegaal downloaden is geen misdrijf, maar een vrijheid. Het illegaal downloaden van mediabestanden is geen misdrijf, maar valt eerder als vrijheid aan te merken. De veronderstelde schade aan de entertainmentbranche is lang niet zo groot als wordt gesuggereerd en het downloaden van bijvoorbeeld muziek kan ook een stimulerende werking hebben op de verkoopcijfers van cd's. Het is daarom belachelijk dat justitie zich hier überhaupt mee wil bemoeien. Tegenstanders: Internetpiraterij is een misdrijf omdat er op illegale wijze auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt verkregen. Los van het vraagstuk of dit schade toebrengt aan de muziekbranche, is het principieel niet aanvaardbaar dat mensen internet gebruiken om andermans eigendommen te kapen. Internetpiraterij en in het bijzonder de verspreiding van beschermd materiaal moet daarom met wortel en tak worden uitgeroeid zodat degenen die gewerkt hebben voor de aangeboden producten, de rechtmatige beloning krijgen die daar bij hoort. Welke rol heeft de massa- en alternatievenmedia te maken met internetpiraterij? De massamedia informeert een hele grote groep mensen over zaken die te maken hebben met internetpiraterij. Ze vormen onze beeldvorming. Voorbeelden zijn de rechtszaken over de eerdergenoemde peer-to-peer websites Megaupload, Piratebay, Bittorrent en Limewire. De massamedia informeert niet alleen de kijker maar zal ook indirect waarschuwen om op te passen met het downloaden. Door het te laten zien van de rechtszaken en straffen zullen de kijkers beter letten op hun internetgedrag. De alternatievenmedia zijn ze het niet eens met SOPA, ACTA en PIPA, dit zijn allemaal Amerikaanse wetsvoorstellen die internetpiraterij proberen te verbieden. Ze pleiten voor het uitwisselen van kunst en cultuur. Hier strijden ze fanatiek voor, internetpetities, het delen van hun informatie op je Facebook-pagina, mond tot mond reclame. Dat gebruiken ze allemaal om ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk mensen weten wat er eventueel in de toekomst kan gebeuren. Met het uiteindelijke gevolg dat er ontevreden mensen zijn die in opstand komen tegen de wetsvoorstellen en uiteindelijk niet zullen ingaan. (http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2994166/debatinternetpiraterij/2157348/maatschappijleer/item/3000783/illegaal-downloaden/) (http://vigilantcitizen.com/latestnews/wtf-is-sopa-aka-the-us-government-trying-to-ruin-theinternet-video) (http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=IMPRESS&reference=20080415STO26612&language=NL) (http://www.go-gulf.com/blog/online-piracy) 9 Sociaal-economisch: Wat zijn de belangen van de verschillende partijen? De muziek en film industrie loopt inkomsten veel inkomsten mis. Voor de gewone burger is internet piraterij een manier van besparing van uitgaven. Vrijwel iedereen zal namelijk wel eens met deze wetten te maken hebben. In 2010 is het individu dat nooit bestanden downloadt een rariteit geworden. Toegegeven, lang niet iedereen plukt dagelijks complete discografieën van het web, maar ook de mensen die niet bewust muziek, films of games kopiëren zullen vaker de regels overtreden dan ze zelf doorhebben. Zo is het technisch gezien strafbaar om je werkstuk te versieren met gegooglede plaatjes of een Youtube-filmpje waarvan jij niet de eigenaar bent in je Facebook-pagina te embedden. Gelukkig zijn de regels in Nederland tot nu toe soepel geweest en nog soepeler gehandhaafd, maar achter de schermen wordt hard gewerkt om daar verandering in te brengen. Wat zijn de ethische aspecten in het geval van internetpiraterij? Veel mensen staan niet stil bij het feit dat ze door het down- en/of uploaden van audiovisuele bestanden een diefstal plegen. Door een tekort aan repressieve aanpak is het illegaal delen van muziek door de jaren heen sociaal aanvaard geworden. Er werd door de jaren heen heel wat campagne gevoerd tegen muziekpiraterij, toch bleek het niet doeltreffend genoeg te zijn en staan weinig mensen nog stil bij de gevolgen van illegaal downloaden. Alsmaar meer lijkt het logisch dat muziek gratis wordt verspreid. Toch dienen we hier één en ander te nuanceren. Mensen blijken namelijk minder problemen te hebben met het illegaal downloaden van muziek, dit in tegenstelling tot de aankoop van een illegale kopie. Wat is het gevolg van internetpiraterij voor de uitgevers van films en muziek et cetera? Mislopen van inkomsten omdat er minder wordt verdiend . Gevolg: minder aantrekkelijk om boeken, films en muziek te maken. De branche komt hiermee in de problemen. Het gevolg is dat de motivatie van deze partijen afneemt. De kunst en cultuur ontwikkeling neemt af. Dit is ook gebeurd met Sony’s handheld de Playstation Portable. Doordat dit apparaat makkelijk om te bouwen was verdiende de ontwikkelaars bijna niks meer en was het niet meer aantrekkelijk om games te ontwikkelen voor de PSP. 10 Wat heeft de maatschappelijke positie van de betrokkenen te maken met het belang waar ze voor opkomen? Dit heeft er veel mee te maken. De auteurs hebben een andere maatschappelijke positie dan de downloaders dus vaak ook een ander belang. Je belang hangt vaak af van geld en macht. Het belang van de auteurs zou niet hetzelfde zijn als er geen geld in het spel was. Dan zou hun belang eerder hun creativiteit delen met anderen zonder commercieel oogpunt zijn. Omdat de downloaders, in de meeste gevallen, geen geld verdienen aan het verspreiden is hun belang natuurlijk het blijven verspreiden van creativiteit van anderen. Wat is de rol van de internetproviders? Een ander punt in de discussie wordt gevormd door de terughoudende rol van de internetproviders om mee te helpen om op piraten te jagen. Met de gebruikersgegevens van deze providers zou het immers zeer eenvoudig zijn om te traceren wie er precies bestanden online zet om ze met anderen te kunnen delen en wie van deze bestanden gebruik maakt. Met het oog op de privacywetgeving weigeren de providers tot nog toe hun informatie te delen met toezichthouders als de Stichting BREIN. Het Europees Hof van Justitie lijkt eveneens over dit standpunt te beschikken. Op 24 november 2011 maakte het Hof namelijk bekend dat rechters in EU-lidstaten een internetprovider niet mogen verplichten een filtersysteem te installeren dat het illegaal downloaden van muziekbestanden moet voorkomen. Mede door het gebrek aan samenwerking tussen toezichthouders en internetproviders kan de internetpiraterij heden ten dage niet of nauwelijks bestreden worden en zijn bewustmakingscampagnes het enige middel om de illegale downloads aan te pakken. (http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/393/357/RUG01-001393357_2010_0001_AC.pdf) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Piraterij_(intellectuele_eigendomsrechten) 11 Conclusie Wij downloaden zelf ook veel muziek, films en games van het internet. Het bespaart ontzettend veel geld en zien niet in waarom we deze inhoud zouden moeten aanschaffen als je het niet vaker dan twee keer gebruikt. We realiseren ons nu wel dat dit ten kosten gaat van de andere partijen. Echter, downloaden is niet uit onze maatschappij weg te denken en is erg belangrijk geworden. Aan de ene kant zou iedereen teleurgesteld zijn als je winst zou mislopen. Het zonder toestemming van de auteur verspreiden van auteursrechtelijk beschermde inhoud blijft verboden. Dit zal echter de komende jaren niet stoppen en waarschijnlijk blijven groeien. De volgende generatie, onze kinderen dus, zullen volgens ons nog meer downloaden. Zij zullen misschien wel onderwijs volgen op het internet en alles digitaal doen. We vinden de wetsvoorstellen en straffen te overdreven. Zo zie je maar weer dat de wereld steeds meer om geld draait, zelfs met kunst en cultuur. Kunst en cultuur is eigenlijk bedoeld om je creativiteit te delen met een zo’n groot mogelijke groep. Dat gebeurd dan ook in volle maten, met internetpiraterij dus. Nawoord Wij hebben de samenstelling van dit werkstuk als zeer plezierig en interessant ervaren. Toen wij kozen voor dit onderwerp hadden wij niet verwacht dat het zo actueel was en dat er al zoveel over geschreven was. Onze samenwerking verliep goed. Wij zouden de volgende keer een betere werkverdeling moeten doen, zodat wij niet steeds met hetzelde bezig waren en hierdoor de samenstelling van het werkstuk langer heeft geduurd. 12 Bronvermelding We hebben de bronnen per onderdelen aangegeven, voor het gemak is hier de volledige lijst: (http://www.europa-nu.nl) (http://www.scholieren.com/werkstukken/23981) (http://en.wikipedia.org/wiki/Copyright_infringement) (http://nl.wikipedia.org/wiki/SOPA) (http://www.studentenkrant.org/2011/01/de-laatste-afvaart-van-de-internetpiraten) (http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2994166/debat-internetpiraterij/2994172/home) (http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2994166/debatinternetpiraterij/2157348/maatschappijleer/item/3000783/illegaal-downloaden/) (http://vigilantcitizen.com/latestnews/wtf-is-sopa-aka-the-us-government-trying-to-ruin-the-internetvideo) (http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=IMPRESS&reference=20080415STO26612&language=NL) (http://www.go-gulf.com/blog/online-piracy) (http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/393/357/RUG01-001393357_2010_0001_AC.pdf) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Piraterij_(intellectuele_eigendomsrechten) 13 14