IP/03/7 Brussel, 7 januari 2003 Interne markt: tien jaar zonder grenzen hebben Europa veranderd - maar dit is nog maar het begin Dankzij de interne markt zijn er in de EU sinds de grenzen op 1 januari 1993 opengingen, circa 2,5 miljoen banen bijgekomen. Het BBP van de Europese Unie bedroeg in 2002 1,8 procentpunt of € 164,5 miljard meer dan zonder de interne markt het geval zou zijn geweest. De welvaart is met € 877 miljard toegenomen - berekend op basis van de som van het extra BBP dat in de jaren sinds 1992 door de interne markt werd voortgebracht. Dat komt overeen met een gemiddelde van € 5 700 per huishouden. De Europese Commissie heeft deze cijfers, die conservatieve schattingen zijn, gepubliceerd in haar document "De interne markt - tien jaar zonder grenzen". Dit document geeft een overzicht van de verworvenheden van de interne markt in de tien jaar die sinds de openstelling van de grenzen in Europa zijn verstreken en waarin een zeer groot aantal belemmeringen in de Europese economie zijn verdwenen. Er wordt ook aandacht besteed aan de toekomst en de nadruk wordt gelegd op terreinen waar nog niet alle mogelijkheden van de interne markt zijn benut. Er wordt vastgesteld waar verdere actie van prioritair belang is, met name op het gebied van diensten. Voor de volledige tekst van "De interne markt - tien jaar zonder grenzen" en nadere informatie over de interne markt tien jaar na zijn totstandkoming, wordt verwezen naar MEMO/03/2 en naar de volgende site: http://europa.eu.int/comm/10years Frits Bolkestein, lid van de Commissie voor de interne markt, zei hierover het volgende: "De interne markt heeft Europa in tien jaar tijd onherkenbaar veranderd. Hij heeft gezorgd voor miljoenen nieuwe banen en honderden miljarden euro's aan extra welvaart. Hij heeft barrières geslecht en deuren geopend. Europeanen kunnen nu overal in Europa gaan wonen, werken en studeren of hun pensioen ontvangen. Consumenten kunnen kiezen uit een ruimer assortiment van hoogwaardige producten. Bedrijven hebben toegang tot een veel grotere markt. Europa is beter beschermd tegen economische achteruitgang. Maar het moet nog beter. De volgende tien jaar zullen van doorslaggevend belang zijn. De Commissie neemt de uitdaging graag aan." Meer welvaart en meer banen Een Europa zonder grenzen heeft vele voordelen. Volgens een economisch model van het directoraat-generaal Economische en Financiële Zaken1 van de Commissie zal het BBP van de EU door de interne markt in 2002 naar schatting 1,8% of € 164,5 miljard groter zijn dan zonder interne markt het geval was geweest. En de werkgelegenheid ligt 1,46% hoger, wat betekent dat circa 2,5 miljoen extra banen zijn geschapen. In de afgelopen tien jaar heeft de interne markt de welvaart in de Unie met € 877 miljard doen toenemen2. Dat komt neer op gemiddeld € 5 700 extra voor elk huishouden in de Unie. Deze cijfers onderschatten dan waarschijnlijk nog het totaaleffect van de interne markt. Niet alle gevolgen van de interne markt voor de dienstensector zijn bijvoorbeeld in aanmerking genomen. Meer concurrentie en lagere prijzen Bedrijven maken gebruik van nieuwe marktkansen in andere lidstaten. De prijzen voor vele goederen en levensmiddelen lopen nu minder sterk uiteen en zijn daarbij gedaald. In plaatselijke supermarkten wordt een ruimer assortiment van producten uit andere Europese landen aangeboden. Miljoenen mensen zijn in andere landen gaan werken in sectoren variërend van de gezondheidszorg tot de informatietechnologie. Door de interne markt hebben bedrijven uit derde landen gemakkelijker toegang tot de markt, waardoor de concurrentie en het aanbod voor de consument nog verder worden gestimuleerd. In de afgelopen tien jaar zijn zowel de invoer in de EU als de uitvoer uit de EU gestaag gegroeid. Nieuwe stromen van directe buitenlandse investeringen (FDI) in de Europese Unie waren in 2001 vier keer groter dan in 1992, ondanks het feit dat 2001 geen goed jaar voor FDI was. Regeringen sparen al geld uit door de openstelling van de markt voor overheidsopdrachten - geld dat in de gezondheidszorg, het onderwijs of de pensioenregeling voor ouderen een betere bestemming vindt. En de markten voor overheidsopdrachten kunnen nog veel verder worden geïntegreerd, als het voorstel van de Commissie voor een nieuw pakket wetgevende maatregelen betreffende overheidsopdrachten snel wordt aangenomen. De interne markt heeft zich in de afgelopen tien jaar naar nieuwe sectoren uitgebreid. De prijzen voor telecommunicatie en energie zijn daardoor, soms spectaculair, gedaald. Door goedkopere vliegprijzen liggen vliegreizen nu binnen het bereik van velen voor wie vliegen vroeger geen optie was. De consumenten- en sociale bescherming zijn verbeterd. En terwijl de Europese economie concurrerender is geworden, is het milieu nu schoner. Maar er ligt nog een zware taak voor ons Ondanks deze successen is de interne markt nog niet voltooid. Om de reeds bereikte verworvenheden in stand te houden en hierop voort te bouwen, is een constante inspanning, waakzaamheid en bijwerking van het rechtskader noodzakelijk. Er zijn nog veel meer voordelen mogelijk. Volgens een recent onderzoek bedraagt het macro-economische effect van de financiële integratie naar schatting 1,1% van het BBP van de EU tegen prijzen van 2002, met een toename van de werkgelegenheid van 0,5% (zie IP/02/1649). 1 2 Meer informatie over het model zelf en over de gebruikte input is te vinden op: http://europa.eu.int/comm/economy_finance/publications/economic_papers/economicpapers123_en.htm Dit cijfer werd berekend door optelling van het extra jaarlijkse BBP dat sinds 1992 door de interne markt werd voortgebracht. 2 Er is op overtuigende wijze aangetoond (zie IP/02/1180 en MEMO/02/178) dat in de dienstensector in het algemeen - die goed is voor 70% van het BBP en de werkgelegenheid van de EU - nog vele belemmeringen moeten worden opgeheven. De diensten zullen een centrale plaats innemen in de nieuwe middellangetermijnstrategie voor de interne markt die door de Commissie in het voorjaar van 2003 zal worden voorgelegd. Na de uitbreiding in mei 2004 zal er voor moeten worden gezorgd dat de interne markt voor zo'n 452 miljoen burgers op doeltreffende wijze functioneert. Er zal waarschijnlijk een "tweede oogst" plaatsvinden, naarmate de interne markt zich over het continent uitbreidt. Maar in een Unie van 25 lidstaten zullen de belemmeringen merkbaarder en moeilijker te verwijderen zijn. Een tweede uitdaging is de verwezenlijking van het doel van Lissabon om tegen 2010 de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie ter wereld te worden. Daarvoor zullen verreikende economische en structurele hervormingen noodzakelijk zijn. Die hervormingen zijn van cruciaal belang - niet als doel op zich maar als middel om de welvaart in een solidaire samenleving in stand te houden. Dat is van bijzonder belang om opgewassen te zijn tegen de gevolgen van de vergrijzing. 3