GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Na deze les: Kan je de geluidssnelheid door lucht (20oC) uit het hoofd noemen Kan je kunnen de formule S = v x t toepassen om afstanden en tijden te berekenen bij geluid GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Bliksem, prachtig natuurverschijnsel Als je telt vanaf de flits tot aan de donder kan je bepalen hoever het onweer weg is. Hoe komt dat? vGeluids vLicht 343 m/s 300.000.000 m/s In 1 s 3x een voetbalveld In 1 s 7x de wereld rond GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Bliksem, prachtig natuurverschijnsel Als je telt vanaf de flits tot aan de donder kan je bepalen hoever het onweer weg is. Hoe komt dat? vGeluids vLicht 343 m/s 300.000.000 m/s t=S/v t= 3.000 m 343 m/s t = 8,75 s Dus eigenlijk 8,74999 s Het verschil is te verwaarlozen!! t=S/v t= 3.000 m _ 300.000.000 m/s t = 0,00001 s GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Licht is wel snel, maar... Hoelang doet het licht erover om van de zon, de aarde te bereiken? De aarde staat ongeveer 150 miljoen kilometer van de zon t=S/v t= 150.000.000.000 m 300.000.000 m/s t = 500 s t = 8,3 minuten Breinbreker Als NU de zon uit zou gaan. Duurde het nog 8,3 minuten voordat het op aarde donker werd GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID “Je moet tellen vanaf het moment dat je de flits ziet, tot het moment dat je de donder hoort, ... en als je dan het aantal tellen deelt door de afstand waarop het onweer van je verwijdert is, dan weet je precies hoe snel je getelt heb” (Herman Finkers) Stel het onweer is 1 km van je vandaan. Je telt 3 tellen. Volgens Herman Wel goed tijd / afstand = tijd afstand / geluidssnelheid = tijd 3 / 1000 = 0,003 ??? 1000 / 343 = 2,9 s tellen / tijd= 3 / 2,9 = 1,034 tellen per seconde GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Geluids-snelheid is afhankelijk van het medium stof snelheid (m/s) vloeistof Aluminium 5080 ethanol 1170 Been (massief) 3000 glycerol 1930 Been(poreus) 2600 methanol 1120 Beton 4300 siliconenolie 790 Glas 4000-4500 water 0 1403 Ivoor 3000 water 20 1484 Koper 3800 water 40 1529 Marmer 3800 water 60 1540 Rubber 50 water 80 1555 Staal 5100 water 100 1543 Steen 3600 zwaar water 1380 IJs 3280 zeewater 1510 IJzer 5100 Temperatuur (C) snelheid (m/s) GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Voorbeeld Ik sla met een moker op een treinrails. 500m verderop luistert Piet met één oor op de rails. Wat hoort Piet? Door de lucht Door rails t=S/v t=S/v t = 500 m 343 m/s t = 500 m_ 5100 m/s t = 1,45 s t = 0,10 s GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Echo Geluid kan terug kaatsen naar de geluidsbron Men spreekt van echo als er minimaal 0,05 s tussen het geluid en weerkaatste geluid zit Een echoput moet dus minimaal 8,58 meter diep zijn omdat, S=vxt S = 343 x 0,05 s S = 17,15 m GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Voorbeeld Een boot met een sonar ontvangt een echo van een vis na 3 seconden. De geluids-snelheid in zeewater is 1510 m/s Hoe diep zwemt de vis? S=vxt S = 1510 m/s x 3 s S = 4530 m De vis zwemt op 2265 m diepte.