- Scholieren.com

Scheikunde – H2: Chemische Reacties
1. Ontledings- en scheidingsreacties (begrippen komen op het einde)
Wat zijn de 3 manieren waarop een ontledingsreactie kan plaatsvinden?
-elektrolyse: mbv elektrische energie
-fotolyse: mbv licht
-thermolyse: mbv warmte en zonder zuurstof
Wat is het reactieschema van organische stoffen bij thermolyse?
Organische stoffen warmte> koolstof + water + rook + gassen
Wat is het reactieschema van water bij elektrolyse?
Water elektrische energie> waterstof + zuurstof
Welke atomen (?? En ?? van de vorige vraag) die ontstaan bij de reactie gaan naar de plus? En
welke naar de min?
Waterstof naar de min, zuurstof naar de plus. (H: -, O: +)
Wat zijn de 2 belangrijkste kenmerken/eigenschappen van waterstof?
-het lichtste gas ter wereld
-zeer brandbaar
Uit welke 2 stoffen kan je water creëren? Hoe? (geef het reactieschema)
waterstof + zuurstof aansteken> water
Wat gebeurt er met verbrandingen als het in zuivere zuurstof plaatsvindt?
Verbrandingen gaan veel sneller in zuivere zuurstof
Hoe noem je het roesten bij metalen die niet ijzer zijn?
corroderen
Geef het reactieschema van waterstofperoxide: (lees het tekstje in het boek nog eventjes)
Waterstofperoxide
licht
> water + zuurstof
Vul het stoffenschema in:
stoffen
mengsels
scheiden
zuivere stoffen
verbindingen
ontledingsreactie
elementen
Hoeveel elementen zijn er?
118
Hoeveel (ongeveer) daarvan zijn metalen?
70
Wat zijn de overige elementen?
Niet-metalen
Wat kunnen (bijna) alle metalen?
Reageren met zuurstof uit de lucht
Welke soorten metalen zijn daar een uitzondering op?
edelmetalen
Geef het reactieschema van fotosynthese:
Koolstofdioxide + water
(zon)licht
> glucose + zuurstof
2. Moleculen en Atomen
Hoe ziet het eenvoudigste deeltjesmodel eruit? (deze vraag is echt slecht verwoord, zo stond het in het boek)
-elke stof is opgebouwd uit moleculen
-elke stof heeft eigen soort moleculen
-bewegingsenergie wordt bepaald door bewegingssnelheid, wat bepaald wordt door de temperatuur
-moleculen trekken elkaar aan
Waardoor wordt de fase bepaald?
Of de bewegingsenergie van de moleculen groter/kleiner is dan de aantrekkingskracht
Op welk niveau ben je bezig als je een mengsel scheidt in zuivere stoffen?
macroniveau
En op welk niveau als je bezig bent met sorteren van verschillende molecuulsoorten?
microniveau
Wat gebeurt er bij een chemische reactie met de atomen?
De atoombindingen worden veranderd, er gaan geen atomen verloren
Uit hoeveel atoomsoorten bestaat een niet-ontleedbare stof?
1
Wat zijn de molecuulformules van de volgende stoffen?
-ammoniak = NH3 (g)
-koolstofdioxide = CO2 (g)
-koolstofmono-oxide = CO (g)
-methaan = CH4 (g)
-water = H2O
-waterstofperoxide = H2O2 (l)
-zwaveldioxide = SO2
Welke fase-aanduidingen zijn er? (letter+ Engelse naam+ NL-se betekenis)
-(l)=liquid=vloeibaar
-(s)=solid=vast
-(g)=gas(=gasvorm)
-(aq)=aqueous=opgelost in water
Wat zijn de 7 niet-ontleedbare stoffen waarvan de moleculen uit 2 dezelfde atomen bestaan?
-H2
-Br2
-O2
-I2
-N2
-Cl2
-F2
3. Verbrandingsreacties
Waaruit bestaat aardgas?
-methaan (CH4)
-koolstofdioxide (CO2)
-stikstof (N2)
Waarom voegen ze geurstof aan aardgas toe?
Omdat CH4 (methaan), CO2 (koolstofdioxide) en N2 (stikstof) allemaal geurloos zijn en het gevaarlijk is
als er een gaslek is, omdat het zeer brandbaar is. Voor veiligheid dus.
Wat gebeurt er met methaan bij verbranding?
De chemische energie komt bij verbranding vrij in de vorm van warmte
Geef het reactieschema van methaan:
Methaan (g) + zuurstof (g) __> koolstofdioxide (g) + water (l)
Wat gebeurt er bij de onvolledige verbranding van aardgas?
Er ontstaat koolstofmono-oxide. Methaan ondergaat een ontledingsreactie -> roet (C) wordt
gevormd.
Waardoor is een vlam soms geel?
Als er te weinig lucht bij de vlam komt, ondergaat methaan een ontledingsreactie. Er ontstaat roet (C
in vaste vorm). Dat roet wordt heet en gaat geel gloeien.
Wat gebeurt er met een reageerbuis als je die boven een gele vlam houdt? Waardoor?
Het wordt zwart, doordat het neerslaan van roetdeeltjes.
Hoe kan je ongelukken met koolstofmono-oxide voorkomen?
-de ruimte waarin de cv-ketel/gastoestel staat goed ventileren
-gastoestellen regelmatig laten controleren
Wat heb je nodig voor het plaatsvinden van een snelle verbranding?
-voldoende zuurstof
-voldoende brandstof
-temperatuur hoog genoeg
Wat kan je doen om een brand te blussen?
-de brandende dingen afkoelen tot onder de ontbrandingstemperatuur
-aanvoer van zuurstof onmogelijk maken
-brandstof weghalen
Hoe blus je normale dingen (hout bijv.)?
- water: blusmiddel, het koelt het af + het verdampte water zorgt ervoor dat er minder O2 bij de
brand kan komen
-koolzuurblussers: koelt het af + het sluit de luchttoevoer af
Hoe blus je een benzinebrand?
-NIET met: water: het mengt niet met benzine en de benzine zal aan het oppervlak verder blijven
branden
-WEL met: schuim: het sluit de luchttoevoer af
Hoe blus je een vlam-in-de-pan brand? (er wordt niet gezegd hoe je het wel moet doen)
-NIET met: water: vet mengt niet met water, je verergert de brand als je het erbij doet
Een vlamvertrager is Al(OH)3, hoe werkt deze vlamvertrager?
Als er een brand is, ontleed Al(OH)3 in aluminiumoxide en water. Dat koelt de vlam af doordat de
reactie veel energie kost. De vorming van water zorgt ook voor verdere afkoeling.
4. Reactievergelijkingen
Wat zijn de regels van een systematische naam?
-2e atoomsoort krijgt de uitgang “-ide”
-1e atoomsoort in de molecuulformule houdt zijn eigen naam
-het indexcijfer wordt genoemd als een Grieks telwoord
(- het voorvoegsel “mono-” wordt bij de 1e atoomsoort vaak weggelaten)
Welke moleculen volgen een andere naamgeving? (die andere naamgeving staat niet gegeven in het boek)
Moleculen die vooral uit C- en H-atomen bestaan
Wat is het verschil tussen een reactieschema en een reactievergelijking?
Een reactieschema is met woorden en een reactievergelijking met molecuulformules
Wat zijn de uitzonderingen op de regel op de tweede atoomsoort (-ide)?
-zwavel - sulfide
-zuurstof - oxide
Wat zijn de telwoorden?
1. mono
5. penta
2. di
6. hexa
3. tri
7. hepta
4. tetra
8. octo
Wat is het stappenplan voor een reactievergelijking?
1. beschrijving lezen
2. reactieschema opstellen
3. omzetten in molecuulformules
4. reactievergelijking kloppend maken
(5. vereenvoudigen: de coëfficiënten in zo klein mogelijke getallen weergeven)
Begrippen – Definities
Ontledingsreactie = chemische reactie waarbij uit één beginstof twee of meer reactieproducten
ontstaan
Thermolyse = ontledingsreactie dmv warmte en zonder zuurstof
Elektrolyse = ontledingsreactie dmv elektriciteit
Fotolyse = ontledingsreactie dmv licht
Organische stoffen = stoffen die bij verhitting zonder zuurstof verkolen
Aantoningsreactie = reactie waarmee je de aanwezigheid van een stof aantoont
Verbindingen = ontleedbare stoffen
Elementen = niet-ontleedbare stoffen
Roesten = als IJZER reageert met zuurstof uit de lucht
Corroderen = het reageren van de andere metalen met zuurstof uit de lucht
Niet-metalen = de overige elementen in het periodiek systeem
Edelgassen = gassen die met niets reageren
Synthesereactie = reactie waarbij nuttige, bruikbare stoffen worden gecreëerd
Fotosynthese = synthesereactie die plaatsvindt in groene planten onder invloed van (zon)licht
Deeltjesmodel = een model van deeltjes of moleculen
Fase = toestand waarin een stof zich bevind (vast, vloeibaar of gasvormig)
Macroniveau = de beschrijving van alles wat je waarneemt
Microniveau = beschrijving/verklaring mbv deeltjes
Zuivere stof = een stof die bestaat uit één soort moleculen
Mengsel = een stof die bestaat uit meerdere soorten moleculen
Atomen = deeltjes waaruit een molecuul bestaat
Atoombindingen = dat wat de atomen in een molecuul aan elkaar verbind
Molecuulformule = H2O en zo
Index = het cijfertje rechtsonder het atoomsymbool: H2O, de cijfers die aangeven hoeveel van de
atomen er zijn
Fase-aanduiding = in welke fase de stof zich bevindt, aangegeven met een letter (s,l,g(,aq))
Verbranden = wanneer een stof reageert met zuurstof en er hitte aan toepas komt
Oxide = verbrandingsproduct, verbinding waarvan de moleculen zijn opgebouwd ui O-atomen en één
andere atoomsoort
Volledige verbranding = als er voldoende zuurstof wordt aangevoerd
Reagens = stof waarmee je de aanwezigheid van een andere stof zichtbaar kunt maken
Wit kopersulfaat = reagens voor water, wat blauw kleurt als het met water in contact komt
Kalkwater = (helder, kleurloos) reagens voor CO2 wat melkachtig troebel wordt als het met CO2 in
contact komt
Onvolledige verbranding = als er niet genoeg zuurstof bijkomt en er ipv CO2, CO ontstaat, kan
gevaarlijk zijn
Snelle verbranding = met vuur, rook, hitte, as en brandlucht
Ontbrandingstemperatuur = Minimale temperatuur waarbij een stof gaat branden
Langzame verbrandingen = zonder rook, vuur, as, hitte en brandlucht. Het gaat hier meestal om het
opleveren van energie (voorbeeld: glucose verbranden in ons lichaam)
Brand = als de verbranding steeds sneller gaat doordat er steeds meer warmte vrijkomt
Vlamvertragers = materialen die een of meer verbrandingsvoorwaarden enige tijd kunnen
wegnemen
Triviale naam = naam van een stof in het dagelijks taalgebruik
Coëfficiënt = het getal vóór de molecuulformule “2 H2O”
Reactieschema = met woorden (methaan + zuurstof -> koolstofdioxide + water)
Reactievergelijking = met molecuulformules (CH4 + 2 O2 -> CO2 + 2 H2O)
Kloppende reactievergelijking = als elke atoomsoort links en rechts van de pijl even vaak voorkomt