EUROPEAN COMMISSION - PRESS RELEASE Wegentol: zware vrachtvoertuigen moeten betalen voor luchtvervuiling en lawaaihinder Straatsburg, 8 juni 2011 - EU-commissaris voor Vervoer Siim Kallas verheugt zich over de stemming in het Europees Parlement vandaag, waarbij voorstellen voor nieuwe Europese regels voor zware vrachtvoertuigen definitief zijn goedgekeurd. Hierdoor kunnen de lidstaten deze vrachtvoertuigen niet alleen laten betalen voor de infrastructuurkosten, zoals thans het geval is, maar kunnen zij ook heffingen opleggen voor de kosten die veroorzaakt worden door luchtvervuiling en lawaaihinder. Met de herziening van de huidige "Eurovignet"-richtlijn zullen de lidstaten voorts congestieproblemen beter kunnen beheren en zullen zij flexibeler kunnen omgaan met het variëren van de heffing voor zware vrachtvoertuigen (tot 175%) naargelang van het ogenblik van de dag. Belangrijk is dat de goedgekeurde regeling ook voorziet in het reserveren van de middelen zodat de inkomsten kunnen worden toegewezen aan investeringen in (TEN-V) projecten ter verbetering van de vervoersinfrastructuur. Siim Kallas, vicevoorzitter van de Europese Commissie, belast met Vervoer, zegt hierover: "Deze stemming bezegelt een akkoord over nieuwe EU-wijde regels zodat het mogelijk wordt zware vrachtwagens volledig te laten betalen voor de kosten van de lawaaihinder en de luchtvervuiling die zij veroorzaken. Exploitanten zullen dankzij deze nieuwe Europese regels het juiste prijssignaal krijgen zodat zij meer zullen investeren in efficiënte logistiek, minder vervuilende voertuigen en duurzamer vervoer in het algemeen. De lidstaten zullen ook nieuwe instrumenten krijgen om verkeerscongestie tegen te gaan met mogelijkheden om de tol te variëren naargelang van het ogenblik van de dag, zodat zware vrachtvoertuigen op piekmomenten van de weg blijven. Dit is een belangrijke stap vooruit." De huidige voorschriften De "Eurovignet"-richtlijn van 1999 betreffende het in rekening brengen van het gebruik van infrastructuur aan zware vrachtvoertuigen voorziet in een Europees kader voor het heffen van wegentol op zware vrachtvoertuigen. De richtlijn biedt lidstaten de mogelijkheid, zonder hen daartoe te verplichten, 'gebruiksrechten' (voor gebruik gedurende een bepaalde tijd, bv. per dag, week of jaar) of tolgeld (op basis van afstand, bv. per kilometer) te heffen op vrachtwagens boven 3,5 ton – kleine vrachtvoertuigen – op voorwaarde dat dit niet leidt tot discriminatie en dat de heffingen zodanig worden vastgesteld dat niet meer kosten worden teruggewonnen dan wat strikt noodzakelijk is om de wegeninfrastructuur te onderhouden en te vervangen. De "Eurovignet"-richtlijn van 1999 verbiedt het terugwinnen van andere kosten, bv. de zogenoemde externe kosten zoals luchtvervuiling en lawaaihinder die nu door de maatschappij in het algemeen en de belastingbetaler worden gedragen. Daarom was het nodig de richtlijn te herzien. IP/11/681 De nieuwe voorstellen De volgende nieuwe regels worden vandaag door het Parlement goedgekeurd: De lidstaten krijgen de mogelijkheid een heffing op zware vrachtvoertuigen in te stellen om de kosten van luchtvervuiling en lawaaihinder van het verkeer, en niet alleen de infrastructuurkosten, te dekken. - De lidstaten krijgen de mogelijkheid hogere tarieven voor piekperioden en lagere tarieven voor dalperioden in te voeren om het verkeer beter te beheren en congestie te bestrijden. De overeengekomen compromisoplossing maakt het mogelijk in zones met verzadigd verkeer hogere tarieven in te stellen die tot 175% boven het gemiddelde tarief kunnen gaan, met piektarieven gedurende maximaal vijf uur per dag en lagere tarieven gedurende de rest van de tijd op hetzelfde wegonderdeel. In de praktijk zullen de heffingen voor externe kosten 3 tot 4 eurocent per kilometer vertegenwoordigen naargelang van de euroklasse van het voertuig, de ligging van de wegen en het congestieniveau. De heffing moet worden geïnd door middel van elektronische systemen die tegen 2012 op EU-niveau volledig interoperabel moeten zijn, en aan de vervoerders moet een ontvangstbewijs met duidelijke vermelding van het bedrag van de heffing voor externe kosten worden bezorgd, zodat zij de kosten kunnen aanrekenen aan hun klanten. - - Het toepassingsgebied van de "Eurovignet"-richtlijn wordt verruimd zodat niet alleen het TEN-V-netwerk (trans-Europees netwerk) gedekt is, zoals nu het geval is, maar ook alle autowegen in Europa . - Inkomsten uit wegentol worden gereserveerd ter bevordering van duurzaam vervoer. De nieuwe regels vormen een sterke stimulans om nieuwe inkomsten uit heffingen aan te wenden voor de financiering van bepaalde soorten vervoersprojecten die in de richtlijn omschreven zijn, zoals alternatieve infrastructuur, innovatieve schone vervoerssystemen of veilige parkeerzones. Om deze bepaling toe te passen, kunnen de lidstaten ook besluiten 15% van de totale inkomsten (uit infrastructuurheffingen en heffingen voor externe kosten) te reserveren voor projecten op het trans-Europese netwerk. Er is ook een verplichting tot transparante rapportage aangezien de lidstaten regelmatig verslag zullen moeten uitbrengen over de wijze waarop de totale inkomsten uit wegentol worden gebruikt. - Er is een speciale regeling ingevoerd voor bergachtige gebieden, die de mogelijkheid zullen krijgen om vanaf 2015 naast de bestaande tariefverhoging de nieuwe heffing voor externe kosten voor voertuigen van de klassen Euro 0, I en II toe te passen. De extra inkomsten moeten worden aangewend voor de financiering van prioritaire TEN-V-projecten die in dezelfde TEN-corridor liggen (verplichte "mini-reservering"). - Er is een "rendez-vousclausule" om de kwestie van "de vervuiler betaalt" en het internaliseren van externe kosten van nabij te volgen. Op grond van deze bepaling kan de Commissie verslagen uitbrengen over de verdere internalisering van externe kosten, ook bij andere vervoerswijzen, voor andere voertuigen, om te komen tot een meer geharmoniseerde aanpak. De verslagen moeten respectievelijk 12 en 48 maanden na de inwerkingtreding van de richtlijn worden uitgebracht. De Commissie kan, indien nodig, nieuwe wetgeving voorstellen op basis van deze verslagen. 2 Volgende stappen De Raad zal de compromisregeling nog vóór de zomer formeel goedkeuren. Daarna beschikken de lidstaten over hoogstens twee jaar om de wetgeving om te zetten voordat deze van toepassing wordt. Voor meer bijzonderheden over de Eurovignet-richtlijn en de internalisering van externe kosten, zie ook MEMO/11/378 en MEMO/08/492. Het volledige pakket is te vinden op: http://ec.europa.eu/transport/greening/index_en.htm Contacts : Helen Kearns (+32 2 298 76 38) Dale Kidd (+32 2 295 74 61) 3