- Scholieren.com

H15 Massamedia
1919: 1e publieke radio programma door Idzerda, doel: Idzerda’s nieuwste
radiolamp verkopen. Radio als massamedium groeit. In 1922 honderden
radiostations. Ontspanning en nieuws.
Orson Welles (1915-1985) Theatermaker, experimenteert met radio;
The Mercury Theatre om the Air
Verzorgt hoorspel, muziek wordt onderbroken door ‘actuele’ bulletins over
marsmannetjes. (Gebaseerd op War of the Worlds, sciencefictionroman
van H.G. Wells uit 1938) Luisteraars geloven het en raken in paniek.
Welles wordt bijna vervolgd, belooft dat hij het nooit meer zal doen.
The Mercury Theatre maakt ook ‘Citizen Kane’ (1940) = film over
krantentycoon. Kane lijkt erg op de echte krantentycoon William Randolph
Hearst; Hearst wil film anders, lukt niet, boycot de film, film wordt flop,
carrière van Welles kapot.
1927: komst geluidsfilm; Golden age of Hollywood. Eindigt in jaren 50 door TV.
Studio system: beperkt aantal grote filmmaatschappijen; hebben monopolie,
bepalen welke films in bioscopen komen. Production code: censuur die Studio
system zichzelf heeft opgelegd; zoen kort, geen sex, misdaad mag niet lonen en
religie niet bespotten.
Filmsterren, verbonden aan Studio system, die verzint hun namen.
Gaat om de winst. Filmgenres met vaste verhaallijn, western en melodrama.
Vanaf 1950 TV. Batman, gebaseerd op strip. Soort soap. Gebruikt cliffhanger=
aan het einde van de aflevering zijn Batman en Robin in handen van de
slechterik; mensen willen weten hoe het afloopt en kijken de volgende x weer.
Ander programma: Alfred Hitchcock Presents (1955-1962)
door Alfred Hitchcock (1899-1980) Thrillers, eindigen met onopgelost probleem
Ook op TV: fout wordt bestraft, goed wordt beloond
Hitchcock heeft niet het laatste woord, dat heeft de producent van Studio
Systems. Daarom begint Hitchcock in 1948 een eigen productiemaatschappij.
Beroemde Hitchcock film: Psycho (1960): Moord met mes onder de douche.
James Dean (1931-1955) acteur, o.a. Rebel without a Cause Wedstrijd met auto
naar ravijn; wie blijft langst in auto zitten. Regisseur: Nicolas Ray (1911-1979)
Middle class (ouders van Jim, die het eerst uit de auto sprong en het overleefde)
wordt weggezet als oppervlakkig.
Marlon Brando (1924-2004) acteur, o.a. The wild one
Elvis Presley (1935-1977) zanger. Rhithm-and-blues That’s all right mama
Blanke die zwart klinkt. Vitale ritmische muziek. Doorbraak barrière tussen blank
en zwart. Rock-‘n-rol geboren. Chuck Berry (1926) Nog beter. Rock & roll
music. Wordt door The Beatles en The Rolling Stones gecoverd.
TV in het begin vooral amusementshows; bv The Ford 50th Anniversary Show
(15 juni 1953) tv liveshow met record aantal kijkers. Uitgezonden vanuit Center
Theatre op Broadway.
Musical West Side Story (1957) Vernieuwend, over rebelse jongeren, moderne
versie van Romeo and Juliet van Shakespeare. Leonard Bernstein (1918-1990)
componist. Vertolkt de 2 gangs in 2 soorten opzwepende muziek. Jerome
Robbins (1918-1998) choreograaf. Dans en muziek maken tekst overbodig.
The sound of music (1959) musical gebaseerd op waargebeurde vlucht van
familie Von Trapp voor nazi’s.
Onderwerpen voor musicals steeds meer over essentiële zaken.
Richard Hamilton (1922) Britse kunstenaar: Collage met luxe artikelen, nieuwe
kunststroming popart, waarschijnlijk door de lolly(pop) van de bodybuilder in
deze collage. Popart verwerkt massamedia in kunst.
Hamilton zegt:
Popart is positieve Dada (dada is destructief) gemengd met Futurisme.
The American Dream jeugd in Europa gaat daar in mee (bier uit blik, jeans,
kauwgum) Lifestyle waarbij gemak en vermaak voorop staan. Ook rebellie en
Rock-‘n-Roll. Weerstand bij ouderen. Film the wild one niet in bioscoop in GrrotBrittannië, tot 1986.
In Nederland: Bromnozems met vetkuiven en bakkebaarden als Elvis en Brando.
Verbod op vertonen film Rock Around The Clock in Apeldoorn zorgt voor 3 dagen
rellen.
Raymond Loewy (1893-1986) Industrieel designer. Maakt in 1942 nieuw etiket
voor sigarettenmerk Lucky Strike. Met rood i.p.v. groen want Cu voor groene
kleurstof is nodig voor wapenindustrie.
Reclame: Lucky Strike Green has gone to war.
Studebaker Starliner (1953) sportauto, ontwerp van Loewy
Kenmerk ontwerpen Loewy: stroomlijn, snel en modern uiterlijk. Loewy gaat
voor hoge verkoopcijfers (onderdeel van The American Dream)
In 1956 nog nauwelijks voorstelling in beeldende kunst. Beeldende kunst minder
toegankelijk voor breed publiek. Popart overbrugt de kloof door massamedia als
onderwerp te kiezen.
Andy Warhol (1928-1987) Amerikaanse kunstenaar.
Maakt Elvis I en Elvis II (1964) Elvis als object, in zeefdruk
Warhol wordt producent van massabeelden, noemt zijn atelier een factory
zegt in al 1968 dat massacommunicatie geen éénrichtingsverkeer blijft
Roy Lichtenstein (1923-1997) kunstenaar, maakt Blow-ups, vergrote strip
Hamilton, Warhol, Lichtenstein: Popart. Individu van kunstenaar telt niet.
kopiëren en verknutselen van afbeeldingen, vooral symbolen van The
American Dream.
Jasper Johns (1930) kunstenaar; Three Flags (1958) Schilderij van 3
Amerikaanse vlaggen. Gevestigde kunstenaars als Willem de Kooning ergeren
zich aan deze banale en anonieme kunst. Kooning zegt dat Johns zelfs bierblikjes
als kunst zou verkopen; Johns doet dat dan ook, in brons.
Britse beat muziek komt op, na The Beatles en The Rolling Stones (erger dan
Beatles) veel Britse bands.
accenten op 2e en 4e tel. Invloed rock-‘n-roll en blues herkenbaar
uiterlijke kenmerken belangrijk, lang haar
transistor radio helpt, jeugd luistert niet meer alleen in huiskamer
Radio Veronica, muziek voor de jeugd. Strijd met oudere generatie.
The Who band die aan het eind van het optreden de instrumenten sloopt.
The Beatles schaffen hun nette imago af in 1967 met album:
Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Cub Band. Ontwerp hoes van Peter Blake (1932)
Muziek op dit album = als een collage.
Mars tegen racisme en discriminatie in Washington (28 augustus 1963)
Martin Luther King: I have a dream.
Bob Dylan (1941), folksinger, treedt op. Blowin’ in the wind
Dylan wil de messias-rol voor de rebelse jeugd niet.
Dylan gaat over op elektrische popbezetting; publiek wordt woest.
Na 1965: Mede door Dylan steeds meer protest en politieke stellingname in
popmuziek.
Flower Power. Love and Peace.
1967: 1e tv programma per satelliet.
Hair (1986) musical; opkomst hippie cultuur, rock musical
Makers: James Rado (1932) en Gerome Ragni (1935-1991)
Afzetten tegen commerciële Broadway producties.
Protest tegen oorlog Amerika-Vietnam
Woodstockfestival: Woodstock = dorp waar veel kunstenaars wonen, hippie dorp
o.a. Bob Dylan
Optreden van o.a. Jimi Hendrix (1942-1970) combinatie van rhythm-andblues en psychedelische rock. Optreden erotisch getint.
Joni Mitchel (1943) zangeres; ode aan Woodstock
1968: mei revolte in Parijs, heel Frankrijk plat. Hippies, confrontatie met
machthebbers
Christo (Bulgaarse kunstenaar) barricadeert ’s nachts straat in Parijs met
olievaten, verwijzing naar Berlijnse muur.
Fernando Arrabal (1932) Spaanse toneelmaker,
in 1955 uit Spanje gevlucht voor Franco
‘En zelfs de bloemen werden geboeid’ In 1970 in Amsterdam opgevoerd
door Toneelgroep Studio speelt in theater ‘Brakke Grond’ van 1962-1970
Aktie Tomaat 2 studenten theaterschool gooien tomaten naar toneel na
opvoering Shakespeare. Veroorzaakt discussies, rellen.
De toneelwereld wordt verweten ondemocratisch, ouderwets en elitair te zijn.
Notenkrakersactie 1969, aanval op ondemocratische structuur van
Amsterdams Concertgebouworkest
Toneelgroep Studio maakt in 1962 de Brakke Grond, veilingzaal die ze geschikt
maken voor experimenteel toneel. Er is subsidie.
Wim Vesseur (1919-1977). Toneel en decorontwerper. Publiek rond toneel, geen
gordijnen, geen standaardpodium. Brakke Grond = model voor vlakke
vloertheater
BEWTH bewegingstheater. Speelt op locatie, Voorstelling PRJKT (1969) op open
steigerconstructie, bv in winkelcentra. Later zelfs zonder steigerconstructie.
Het Werktheater wil breed publiek bereiken en activeren.
BEWTH en Het Werktheater maken locatietheater
Frank van Klingeren (1919-1999) architect van De Meerpaal (1964); cultureel
centrum in Dronten. Dakconstructie met glazen buitenwanden.
Doel: Maatschappelijke ontklontering.
Toch worden later muren opgetrokken.
Chorus line: schaars geklede danseressen, tussendoor dans in musical.
met identieke pasjes.
George Balanchine (1904-1983) maakt rol van dans in musical belanrijker.
is ook vernieuwer van klassiek ballet.
Jerome Robins gaat nog verder, de spelers dansen zelf.
Bob Fosse (1927-1987) musical Chicago en musicalfilm Cabaret
voegt jazz achtige dans toe, doet denken aan vaudeville
Gezelschapsdansen = zelf dansen. Rock ’n rollen vind men niks, te sensueel
Twist: nieuwe dansrage (1960), veroorzaakt door Chubby Checker (1941)
niet meer in paren; weinig lichamelijk contact, wel sensueel
Soul; vanaf 1965, toonaangevende dansmuziek
ontstaan uit kerkmuziek, gospels + rhythm-and-blues
vooral geproduceerd door Motown (platenlabel)
Beroemde soulgroep: The Supremes
James Brown (1933-2006) Godfather of Soul, sluit zich niet aan bij Motown
hij vind het te soft
funk (smerig) is de naam die de soort muziek van James Brown krijgt
Saterday night fever (film 1978)
openingsmuziek van de band The Bee-Gees nummer: Stayin’ Alive
Gebruiken kopstemmen, meer beats per minuut dan gebruikelijk
disco; uiterlijk vertoon belangrijk, repeterende beat
Donna Summer (1948) the queen of disco
Sex Pistols Nieuw geluid vol agressie en energie
Michael Winterbottom (1961) filmmaker
film: 24 Hour Party People (2003) start met optreden Sex Pistols
ABBA: Zweedse band die in 1974 songfestival wint met Waterloo
Queen maakt symfonische rock Album A night at the Opera (1975)
met Bohemian Rapsody; beste popsong aller tijden
geven veel stadion concerten
Queen en ABBA jagen niemand op de kast zoals daarvoor Elvis en de Stones
Reggae; muziek met roots in Jamaica, immigrantenmuziek met skaritme
Little Millie Small (1946)
ritmische bas met herhalend melodisch motief
klinkt hakkelend door benadrukken 2e helft van iedere tel door gitaar of orgel
Reggae beroemd door Bob Marley (1945-1981)
Marley heeft eigenzinnige politieke stellingname
Punk vanaf 1975 o.a. Sex Pistols, deze muziek veroorzaakt verzet/weerzin
tekst grof en provocerend, wordt over muziek heen geschreeuwd
Punkbeweging heeft schijt aan alles, gescheurde kleding, veiligheidsspelden
Tegenovergestelde van Disco dat in dezelfde tijd een rage is.
Naam Sex Pistols komt van boetiek SEX van Vivienne Westwood (1941)
sm-achtige punkkleding
1 van grootste Britse modehuizen nu.
Joy Division postpunk of new waveband met zanger Ian Curtis (1956-1980)
leven uitzichtloos door eigen onvermogen
Film Control (2007) van Anton Corbijn (1955) over leven en zelfgekozen dood
van Ian Curtis
Michael Clark (1962) choreograaf; neemt punkdans als uitgangspunt, geeft
mannen tutu’s, gebruikt porno artikelen op toneel