- Scholieren.com

Je hebt elke dag wel te maken met reclame. Je hoeft de TV maar aan te zetten of je wordt al voor
gek verklaard door de Media-Markt omdat je hun nieuwe Miele stofzuiger niet wilt kopen.
Reclame heeft een hoge irritatie factor en persoonlijk zou ik reclame het liefst van de buis
aftrappen. Door al het geklaag dat ik hoor over reclame denk ik bijna dat heel Nederland reclames
als nutteloze ballast ervaart. Maar als iedereen reclame echt zo vervelend vindt, waarom is het er
dan nog? Daarom luidt mijn stelling: Reclame is onmisbaar in onze moderne samenleving maar er
moet vanuit de maatschappij wel een gerichte regelgeving aan worden verbonden.
Vroeger in de voormalige Sovjet-Unie was er geen straat reclame. Het straatbeeld was dan vaak ook
grijs en levenloos. Nu deze landen ook hebben toegeven aan het westerse kapitalisme zien we dat nu
ook de straten van Warschau, Kiev en Praag gekleurd zijn door billboards en abri’s. Hieruit zou je dus
kunnen concluderen dat reclame ons straatbeeld op een positieve manier kleurt.
Maar in deze tekst wil ik het niet alleen maar hebben over de uiterlijke verschijning van reclame
maar vooral hebben over de boodschap en de misschien wel bewuste of onbewuste manipulerende
werking van reclame. Want buiten het feit dat mensen het erg vervelend vinden als Harry van de
Sunweb hun film onderbreekt met de boodschap dat je nu voor een bodemprijsje naar Syrië op
vakantie kan gaan, kan reclame ook erg manipulerend werken en dan vooral op kinderen. Dit kan erg
bewust gebeuren door bijvoorbeeld midden in een Rocket Power aflevering (een kinderprogramma
over skatende/surfende jongens) een reclame af te spelen voor een speelgoed auto die op een baan
racet met op de achtergrond het stoere geluid van scheurende gitaren. Het lawaai en de flitsende
beelden van de reclame spreken de kinderen aan en dus gaan de kinderen bij hun ouders zeuren
voor deze speelgoed auto. Maar naast deze bewuste manipulerende werking is er ook een veel vaker
gebruikte onbewuste manier om de consument te beïnvloeden. Reclamemakers zijn hier namelijk
meesters is. Ze plaatsen hun reclame boodschappen in je dagelijks leven door deze bijvoorbeeld af te
spelen voor je Youtube filmpje of hangen deze op voor je school. Op deze manier voel jij een soort
band met dit product als jij de supermarkt inloopt en het product ziet. Deze reclame boodschappen
worden ook wel subliminale boodschappen genoemd.
Reclame kan ook een vals beeld van de werkelijkheid schetsen. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld
denken dat ze dik zijn door alle dunne vrouwen die ze zien in een reclame over Bh’s. Of mannen
denken van vrouwen dat zich op hun best voelen tijdens hun menstruatie door de huppelende
vrouwen in de OB reclames.
Een ander ding waar reclamemakers vaak gebruik van maken is misleiden van de consument. Dit
gebeurt vaak doormiddel van quasiwetenschappelijke feiten die verteld worden door een man in een
witte lab jas. Dit wekt de suggestie dat hij een specialist op het gebied is, maar waarschijnlijk is hij
een tweede rangs acteur. Een gezichtscrème fabrikant adverteert bijvoorbeeld haar product met
"huideigen Q10". Wat is Q10 precies? En als je huid het al heeft, waarom heb je er dan meer van
nodig? Het klinkt wetenschappelijk maar daar is ook alles mee gezegd. Reclames voor
schoonheidsproducten zitten vol van zulk soort verwarrende namen. De producten die in dit soort
reclames worden aangeprezen zitten bomvol met parel-extracten, jojoba-olie, aloe vera, shea boter,
hop, tarwekiemolie, calendula-olie, soja-olie, amandelolie, lotusextracten, provitamines, ceramiden,
groene thee, witte thee enzovoorts.
Maar naast de vaak oppervlakkige en storende reclames van onder andere de medewerkers van de
Plus die je voor de zevende keer op een dag nog even willen duidelijk maken dat ze echt voordelig
zijn plus goede service hebben, schuilt er ook een enorme business met grootse belangen voor zowel
de reclame makers als de fabrikanten en ondernemers. Het ontwerpen en produceren van een
reclame zorgt voor veel werkgelegenheid die grotendeels bekostigd wordt door de ondernemers die
hun product via reclame aan de man willen brengen. Natuurlijk wil deze ondernemer zijn product zo
goed mogelijk aanprijzen om er zo veel mogelijk aan te verdienen. Reclame is hiervoor in onze
multimedia samenleving een onmisbaar middel geworden. Tenslotte is het voor onze economie van
groot belang dat mensen hun geld blijven uitgeven. Als een goede reclame hieraan een bijdrage
levert is dit dus een economisch pluspunt.
Zowel de publieke als de commerciële omroepen worden vrijwel volledig gefinancierd door het geld
dat de ondernemer betaalt aan de tv-producenten voor de uitzenden van de reclames. En daardoor
hoeft de consumenten dit niet te doen voor goede televisie. Met andere woorden geen
reclamegeen geld en dus geen televisie tegen lage kosten. En bij het weten van het zojuist
genoemde chantage middel zal de kijker deemoedig het hoofd buigen en kijken naar wanhopige
huismannen en vrouwen die gillend open doen voor de Zalando bezorger.
Reclame is dus niet zomaar weg te denken uit onze werelden hoe irritant het ook is. Toch vind ik dat
er een tussenweg bedacht moeten worden zodat er wel geld wordt verdiend aan reclames maar dat
de consument geen onzin wordt aangepraat. En dat brengt mij terug tot mijn stelling: Reclame is
onmisbaar in onze moderne samenleving maar er moet vanuit de maatschappij wel een gerichte
regelgeving aan worden verbonden.
Gijs Gieles
H5C