Omstreden hoofdconclusie van het IPCC Marcel Crok, wetenschapsjournalist In de nasleep van climategate en de ontdekte fouten in het IPCC-rapport werd er door diverse mainstream klimaatonderzoekers en in navolging daarvan ook door politici gezegd ‘dat de hoofdconclusies van het IPCC nog overeind staan: de aarde warmt op en het komt door de mens’. Die conclusies komen immers uit Werkgroep I van het IPCC-rapport en daarin waren geen fouten ontdekt. De fouten stonden in het relatief speculatievere Werkgroep II van het IPCC-rapport. Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om de commissie een voorbeeld te tonen van een hoofdconclusie uit Werkgroep I die zeer omstreden is. In dit geval hebben de IPCC-auteurs valide kritiek echter genegeerd en gebagatelliseerd, waardoor de beleidsmaker misleid is. Het gaat om kritiek die er is op de drie mondiale temperatuurreeksen, van CRU (van de omstreden geraakte Phil Jones), GISS en NOAA. IPCC zegt “vertrouw ons want drie ‘onafhankelijke’ groepen komen tot hetzelfde resultaat”. Het probleem is alleen dat die drie groepen voor meer dan negentig procent dezelfde ruwe data gebruiken. Hun reeksen zijn dus niet onafhankelijk. Er zijn de laatste jaren vele problemen blootgelegd (zowel in de blogosfeer als in de wetenschappelijke literatuur) met zowel de temperatuurmetingen als de correcties die CRU, GISS en NOAA daarop aanbrengen. Die kritiek maakt duidelijk dat met name de opwarming van de laatste vijftig jaar in werkelijkheid kleiner is dan CRU, GISS en NOAA suggereren. Dit is essentieel voor de klimaatdiscussie omdat juist die recente opwarming wordt toegeschreven aan broeikasgassen. Omwille van de ruimte zal ik me hier beperken tot de vermelding van papers van Michaels/McKitrick en De Laat/Maurellis. (De Laat werkt tegenwoordig bij het KNMI). IPCC beweert dat de temperatuurreeksen van CRU, GISS en NOAA vrij zijn van allerlei lokale effecten en verstedelijking. De bovengenoemde auteurs toonden in aan dat dat niet het geval was. Het patroon van opwarming op aarde is sterk gecorreleerd aan diverse economische parameters als industrialisatie, economische groei en energieverbruik. In de climategate e-mails schreef Phil Jones aan Michael Mann over deze twee papers: “I can’t see either of these papers being in the next IPCC report. Kevin and I will keep them out somehow – even if we have to redefine what the peer-review literature is!” Phil Jones was lead author van het hoofdstuk waarin deze papers besproken zouden moeten worden. In zowel het eerste als het tweede conceptrapport werden de papers genegeerd, maar McKitrick was expert reviewer en wees de auteurs tot twee maal toe (Jones dus!) op deze omissie. In het definitieve rapport worden de papers genoemd maar onmiddellijk verworpen met als argument dat de patronen die Michaels/McKitrick gevonden hadden veroorzaakt zouden zijn door ‘natuurlijke oscillaties’. Dit was echter een ad hoc aanname van de IPCC-auteurs waarvoor zij geen wetenschappelijk bewijs aandroegen. Ik wijs de commissie op de ironie van deze gang van zaken: Michaels/McKitrick tonen aan dat antropogene factoren (industrialisatie, verstedelijking e.d.) hebben bijgedragen aan de opwarming. Het is echter niet CO2 en dit bevalt de IPCC-auteurs blijkbaar dermate slecht dat ze ad hoc ‘natuurlijke oscillaties’ opvoeren om dit argument te weerleggen. In het IPCC-hoofdstuk over attributie (het toeschrijven van de opwarming aan oorzaken) wordt met geen woord gerept over natuurlijke oscillaties. McKitrick zag dit allemaal pas nadat het rapport verschenen was. Wat kan je dan nog? De bewijslast dat zijn werk niet klopt ligt eigenlijk bij het IPCC. Maar zo werkt het dus niet in de praktijk en daarom besloot McKitrick zelf maar te onderzoeken of het ad hoc argument van het IPCC hout sneed. Hij deed de statistische analyses en toonde aan dat het IPCC ongelijk had. Het artikel werd vervolgens door zes vaktijdschriften, waaronder Nature en Science, afgewezen, soms ondanks positieve reviews. McKitrick schreef zelf ook een uitgebreid verslag over de hele gaan van zaken dat ik voor de volledigheid meestuur. CRU, GISS en NOAA overdrijven de mate van opwarming maar als peer reviewed tijdschriften en het IPCC doorgaan op de manier waarop ze met Michaels/McKitrick zijn omgegaan kan het nog lang duren voordat deze kennis de beleidsmaker zal bereiken.