De 3 presentaties over crowdfunding staan na elkaar: 1. Dirk Lievens, KBC 2. Bruno Degrande, Deloitte 3. Roland Nobels, MyMicroInvest Wat is crowdfunding? (online) financiering verwerven via een grote groep kleine financiers, startend in uw eigen (social) netwerk Project Doelbedrag Deadline … supporters redden het stamboeknummer 25 van KV Mechelen onder leiding van Mark Uytterhoeven, Piet den Boer en Fi Vanhoof Hoe werkt crowdfunding? al dan niet via een crowdfunding platform Stand van zaken cf project Voorstelling project (filmpje, beschrijving, business plan,…) beloningen Pebble Smartwatch Now Has Its Own App Store …there are more than 1,000 apps and watch faces currently in the store… …Pebble sold 400,000 devices in 2013, snagging somewhere around $60 million in revenue. And in 2014, the company is well on track to double that revenue number… Communityfunding! crowd community De financieringsmix Eigen inbreng Bankfinanciering Leasing & Factoring Subsidies en overheidssteun Business Angels en risicokapitaal Family, Friends, Fools,… - winwinlening …& Fans - crowdfunding 4 vormen donaties rewards leningen aandelen Crowdfunding vlag dekt veel! Niet financiële return Financiële return crowdfinance donaties rewards leningen aandelen hybride filantropie Voorverkoop P-to-B lening Convertible note ‘Pretailing’ P-to-P lening Equity linked note sociale lening Achtergestelde lening Omzet- of winstdeling … Equity CF Donaties stadsontwikkelingsproject “De Luchtsingel Rotterdam” Donaties stadsontwikkelingsproject “De Luchtsingel Rotterdam” Rewards Buitengewone varkens: €216.700 van 2.167 investeerders, in ruil voor 3 jaar lang elk jaar een vleespakket van €40 Lening Yoghurt Barn: start nieuwe vestiging Amsterdam €50.000 van 36 investeerders tegen 5% rente Aandelen BrewDog: uitbreiding brouwerij £4.000.000 van >10.000 investeerders in 42.105 aandelen Motivatie geldschieters persoon project beloning Motivatie projectaanbieders 2013 wereldwijd 5,1 +76% 480 miljard $ jaarlijkse groei 2009-2013 miljoen $ Larian Studios ontwikkeling game ‘Divinity: Original Sin’ Scanadu 24 ontwikkeling medische check-up scanner en app 2013 bij de Noorderburen 32 miljoen € wv 28 ondernemingen 1250 projecten wv 367 ondernemingen 25.000 € gem. per project 75.000 voor ondernemingen Potentieel België? [3-4] onrechtstreeks fiscaal+ coöp miljoen € 2009-nu in miljoen € per jaar: • ~8 winwinlening • ~50 taxshelter • ~300 giften betrokkenheid duurzaam Financiering van eerste plaat op basis van ‘fansharing’ via platform en platenlabel SonicAngel 28 150.000 € via crowdfunding verdubbeling door sponsor Platformen in België Reglementair kader in België Kapitaalmarktwetgeving (Prospectuswet, ICB-wet, wet van 6 april 1995) Wetgeving van toepassing op betalingsinstellingen (wet van 21 december 2009) Consumentenwetgeving (Wet Marktpraktijken, Wet Consumentenkrediet) “wegwijs” via FSMA mededeling en schema’s voor crowdfunding promotoren en investeerders van 12 juli 2012 specifieke wetgeving 2014 Initiatieven Europese Commissie Na onderzoek heeft Europa beslist om de financieringsvorm van crowdfunding niet in Europese wetgeving te gieten. Men wil eerst het fenomeen ten gronde bestuderen en "het pad effenen" voor eventuele latere initiatieven Voorlopig houdt men het bij het verhogen van de bewustwording over crowdfunding - met aandacht voor de risico's die eraan verbonden zijn - en de ontwikkeling van een kwaliteitslabel Eerste bankroet in crowdfunding Iedereen was vorig jaar enthousiast over het nieuwe restaurant Blauw in Den Haag. Nu is het failliet. En daarmee heeft Nederland zijn eerste grote crowdfund-misser te pakken. Martijn van Schelven van Geldvoorelkaar: 'En het zal niet de laatste zijn.' Oculus VR: Crowdsourcing Or Mass Exploitation? Facebook's $2 billion acquisition of Oculus VR should consider rewarding its Kickstarter backers with something more than a T-shirt. Toenemend aantal infosessies ... Toenemende media aandacht Succesvol crowdfunden? pré- campagne post- [ 1maand / >1 jaar ] voorbereiding pitchen [ 1maand / 6maanden ] binnen buiten on- & offline now or never […] community mgt beloftes nakomen Zelf doen of hulp vragen? Zelf doen? Stappenplannen Tutorials Andere crowdfunding campagnes & platformen Hulp vragen? Friends, family, fools,… Workshops Begeleiding via expert Via welk platform of eigen website (plugins)? Kostprijs crowdfunding? verschillend van platform en model: registratie succes fee [ 0 – 250 € ] project op platform plaatsen [ 3% - 12% van bedrag ] succesvolle financiering flexibele financiering minimum bedrag + tax ? administratie [ 0% - 3% ] transactiekost betalingen overschrijving vs betalingsprovider minimum bedrag Dirk Lievens KBC beleid & innovatie dirk.lievens@kbc.be 0499 80 20 23 @dirklievens25 Alternatieve financieringen? Optimaal financieringspotentieel Bruno Degrande Deloitte Fiduciaire Director Finance M&A & Finance 056/594400 Introductie © 2014. For information, contact Deloitte Fiduciaire 2 M&A & Finance Funding NEEDS MEET FUNDING Analysing Budgetting Real estate Machinary Working Capital Restructuring Seasonality M&A Real estate projects MBO – MBI - OBO WCO Growth Start-up Structuring Funding proces Assisting Negotiating Rapporting Leasing Factoring Financing Mezzanine financing Investment credit Straightloans FFF Subordianted loans Private Equity Business angels Venture Capitalists Government Vendorloans Crowd Funding © 2009 Deloitte Touche Tohmatsu Funding start-ups: what’s up? Enquette start-ups Type externe financiering waar respondenten beroep op doen Meest gebruikte financieringsvormen naast eigen inbreng: % van de respondenten die externe financiering aanwenden • Bankfinanciering 80% 70% 60% • Friends, family & fools • Leasing 50% 40% 30% Verhouding overheidsfinanciering (bv. starteo) en bankfinanciering? 20% 10% 0% © 2014. For information, contact Deloitte Fiduciaire TIP: Indien netwerk of kennis van mogelijke financieringsbronnen ontoereikend is, vraag raad aan een financiële dienstverlener met een netwerk. 4 Funding start-ups: what’s up? Enquette start-ups Co-financiering met bankfinanciering % van de respondenten die reeds bankfinanciering aanwenden 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% TIP: Gebruik ook bankfinanciering als hefboom voor andere vormen van financiering. © 2014. For information, contact Deloitte Fiduciaire 5 Funding start-ups: what’s up? Enquette start-ups % van het totaal aantal respondenten 100% 38% 35% 54% 62% “Borgen zijn telkens weer een uitdaging” “Een lening zonder borg is heden niet meer mogelijk.” 75% 50% Meer dan één derde heeft geen kennis van de bestaande waarborgregelingen! 25% 9% 3% 0% Tweede waarborgregeling Onbekend © 2014. For information, contact Deloitte Fiduciaire Europees investeringsfonds Geen gebruik Gebruik 6 Financierinspotentieel: Optimaal? © 2014. For information, contact Deloitte Fiduciaire 7 Funding Optimeo: Participatiefonds Bedrag? Wat/voorwaarden? Kleinste van de volgende bedragen (minimum € 7.500): Achtergestelde lening (quasi EV) Vaste rentevoet = Belgian Prime Rate met min. van 3% Bedrag van de lening die de bank zelf verstrekt Looptijd: 5, 7 of 10 jaar 3 maal de eigen inbreng Financiering van MVA, IVA, FVA, en BBK € 250.000 Minimum aan gevraagde waarborgen Andere regels voor overname van aandelen (€ 350.000) Eigen inbreng van aanvrager minimum 10% van de investering Aanvraag? Voor wie? Bestaande kleine ondernemingen Activiteit meer dan 4 jaar in hoofdberoep uitoefenen Zowel eenmanszaken als rechtspersonen Via eigen krediet- en financiële instellingen Terugbetaling? 8 Maandelijkse of driemaandelijkse variabele aflossingen Maandelijkse constante aflossingen Vrijstelling van terugbetaling van kapitaal mogelijk van 1 tot 2 jaar Funding Starteo: Participatiefonds Bedrag? Wat/voorwaarden? Achtergestelde lening (quasi EV) Vaste rentevoet = Belgian Prime Rate met min. van 3% Looptijd: 5, 7 of 10 jaar Financiering van MVA, IVA, FVA en BBK Minimum aan gevraagde waarborgen Eigen inbreng van aanvrager minimum 10% van de investering Kleinste van de volgende bedragen (minimum € 7.500): Bedrag van de lening die de bank zelf verstrekt 4 maal de eigen inbreng € 250.000 Andere regels voor overname van aandelen (€ 350.000) Aanvraag? Voor wie? Via eigen krediet- en financiële instellingen Nieuwe kleine ondernemingen Terugbetaling? < 50 werknemers, jaaromzet of balanstotaal < € 10.000.000 Activiteit minder dan 4 jaar in hoofdberoep uitoefenen Zowel eenmanszaken als rechtspersonen Maandelijkse of driemaandelijkse variabele aflossingen Maandelijkse constant aflossingen Vrijstelling van terugbetaling van kapitaal mogelijk van 1 tot 2 jaar Jonger dan 30 jaar? Als u jonger bent dan 30, werkzoekende en u wilt bij uw eerste vestiging als zelfstandige gebruik maken van Starteo, dan hebt u recht op een gratis begeleiding (administratief, opstart) tijdens de eerste 2 jaar van uw zelfstandige activiteit in het kader van het Plan Jonge Zelfstandige. 9 Funding Winwinlening: PMV Bedrag? Wat/voorwaarden? Achtergestelde lening (quasi EV) Kredietgever: maximum € 50.000 Rentevoet: 1,375% tot 2,75% (max. wettelijke rentevoet 2014) Kredietnemer: maximum €200.000 Vaste looptijd van 8 jaar (ev. vervroegde terugbetaling) Geld uitsluitend te gebruiken voor ondernemingsdoeleinden Kredietgever: familieleden, vrienden, kennissen Aanvraag? Via onderhandse of notariële akte Aanvraag indienen via winwinlening.be Voor wie? Vlaamse KMO’s Terugbetaling? < 250 werknemers Jaaromzet niet > 50 miljoen € of balanstotaal niet > dan 43 miljoen € zelfstandigheidscriterium Maandelijks, driemaandelijks, zesmaandelijks, jaarlijks, éénmalig Mogelijkheid van vervroegde terugbetaling voorzien in akte Fiscaal voordeel voor de kredietgever? Jaarlijkse belastingvermindering van 2,5% op het openstaand saldo Éénmalige belastingvermindering van 30% op het openstaand saldo indien de winwinlening niet wordt terugbetaald 10 Funding 2de waarborgregeling: PMV Bedrag? Wat/voorwaarden? Aanvullende waarborg (bovenop bestaande zekerheden) In kader van investeringslening of werkkapitaallening Niet voor herfinanciering bestaande kredieten Maximum 75% van de betrokken financiering Tot een bedrag van € 750.000 Kan worden verhoogd naar € 1.500.000 mits goedkeuring Aanvraag? Voor wie? Vlaamse bedrijven met investering in Vlaanderen of buitenland Buitenlandse bedrijven met investering in Vlaanderen Zelfstandigen, vrije beroepen, vzw’s, kmo’s en grote ondernemingen Via kredietinstelling Realistisch en onderbouwd businessplan Toelichten van elementen die getuigen van intrinsieke gezondheid van de onderneming Kostprijs? Éénmalige vooraf te betalen premie bedrag waarborg x duur waarborg (in jaar) x 0,50% met een maximale looptijd van 10 jaar Uitwinning? Bank ontvangt 75% van het openstaand krediet Bank gaat over tot de uitwinning van de overige waarborgen Bank stort maximum 75% van de uitgewonnen waarborgen door aan 2de waarborgregeling voor een maximumbedrag ontvangen van PMV 11 Funding Gigarant Bedrag? Wat/voorwaarden? Aanvullende waarborg (bovenop bestaande zekerheden) Maximum 80% van de betrokken financiering In kader van investeringslening of werkkapitaallening Vanaf een bedrag van € 1.500.000 en meer Kan ook voor herfinancieringen Aanvraag? Voor wie? Vlaamse bedrijven met investering in Vlaanderen of buitenland Buitenlandse bedrijven met investering in Vlaanderen Zowel kleine, middelgrote als grote ondernemingen Via kredietinstelling Realistisch en onderbouwd businessplan Toelichten van elementen die getuigen van intrinsieke gezondheid van de onderneming Kostprijs? KMO: safe harbour-premie, afhankelijk van rating bedrijf Grote onderneming: marktconform Surplus van 15% indien werkgelegenheid niet wordt nageleefd Uitwinning? Bank maakt een inschatting van het verlies (obv openstaand saldo kredieten mogelijkse uitwinningswaarde van de waarborgen) Bank ontvangt maximum 80% van het verlies Na uitwinning van de overage waarborgen wordt het verlies vereffend tussen bank en Gigarant 12 Funding Goederenpand Voordelen kredietverstrekker? Wat? 100% van de voorraden wordt in pand gegeven aan de kredietverstrekker voor de financiering van de voorraad Retentierecht Voorrecht van 100% (ipv 50% bij pand handelsfonds) Opvolgbaar via derde-pandhouder Hoe? R Voordelen kredietnemer? Voorraadfinanciering optimaliseren Genereren van additioneel werkkapitaal Doelgroep? Ondernemingen met een substantiële hoeveelheid voorraad: Jonge/snel groeiende ondernemingen Voorraden met grote schommelingen Ondernemingen met seizoensgebonden activiteiten Ondernemingen in een LBO of een turn-around situatie 13 Funding Commercial finance Extra servicemogelijkheden? Wat? Financiering van uitstaande facturen Debiteurenadministratie Op niveau houden van werkkapitaal Debiteurenbeheer en inning Controle op kredietwaardigheid klanten Kredietverzekering Voorwaarden commercial finance? Bevoorschottingspercentage: 75% - 85% Concentratielimiet per debiteur: 15% - 25% Onttrekking bevoorschotting: 30 – 90 dagen na vervaldag Kosten: Start-, registratie- en beheerskosten Omzetcommissie Intresten financiering Voordelen? Voorziet direct in werkkapitaal Afwending kredietrisico Inschatting kredietwaardigheid debiteuren Administratieve lasten (vooral bij de opstart)? Vangt seizoensfluctuaties op Verzakelijkt relatie tussen bedrijf en klant (tenzij silent)? Nadelen? 14 Funding Mezzaninefinanciering Contract clausules? Wat? Achtergestelde lening (quasi EV) Terugbetaling hoofdsom op vervaldag lening Duurtijd: 5 à 7 jaar Hoog risico hoge intrest! (8% - 10%, waarborgafhankelijk) Voorwaarden? Financiële covenanten? Evenwichtig uitgebouwd managementteam Bonus/penalisatie mogelijk bij overschrijding ratio’s Onderbouwd businessplan Netto financiële schulden / EBITDA Stevige track record van cash flows (constant business) Minimum eigen vermogen Voordelen? Geen verwatering van het kapitaal Aanzien als quasi eigen vermogen Niet-financiële covenanten? hefboom bancaire financiering 15 Periodische rapporteringsplicht Meldingsplicht Toelatingsplicht An introduction to crowdfunding Roland Nobels Roland@MyMicroInvest.com Sint-Niklaas, 22 mei 2014 2 MyMicroInvest Risks and pitfalls The crowdfunding market The origins of crowdfunding Agenda 1 2 3 4 1 The origins of crowdfunding Collective intelligence How much does this ox weights? • • • Lowest guess: 139 kg Highest guess: 3,600 kg Average: 806 kg And real weight ? 808 kg! 3 Lior Zoref at TED2012 1 The origins of crowdfunding The wisdom of crowds Research and sharing new ideas Collective Intelligence Strengthen the skills and share the workload Increase the reliability of predictions Conditions to capture collective intelligence : • Diversity (variety of point of view) • Independence • Large crowd • Appropriate mechanism to aggregate 4 1 The origins of crowdfunding Crowdsourcing applied to financing A little Money x By pooling small contributions of money … Crowdfunding A lot of People = … from groups of people who share different interests … 5 … everyone has the power to achieve financial goals … 1 The origins of crowdfunding Crowdfunding is not a new concept ! Crowdfunding since 1884 6 1 The origins of crowdfunding Crowdfunding boom Facebook members (#) Google Volume index on the word “Crowdfunding” Total funds raised on crowdfunding campaigns (USD) 2007 2008 2009 2010 2011 Technological revolution : - Web functionalities - Social networks boom 2012 Economic revolution : - Financial crisis - Consumption choices 7 2013 8 MyMicroInvest Risks and pitfalls The crowdfunding market The origins of crowdfunding Agenda 1 2 3 4 2 The crowdfunding market The crowdfunding market is divided into 4 categories USD 2.7 bn in 2012 Donation Rewards Lending Equity (Philanthropy) (Non financial return) (Financial return) (Financial return) 36% 16% 43% 5% $979m (+45% vs. Y-1) $383m (+527% vs. Y-1) $1,170m (+111% vs. Y-1) $115m (+30% vs. Y-1) Source : 2013CF – Massolution (report) 9 2 The crowdfunding market North America and Europe lead the way 1.1 # million crowdfunding campaigns Source : 2013CF – Massolution (report) 10 2 The crowdfunding market Growth is expected to accelerate Forecast (2013) 5,2 billions of USD Source : 2013CF – Massolution (report) 11 12 MyMicroInvest Risks and pitfalls The crowdfunding market The origins of crowdfunding Agenda 1 2 3 4 3 Risks and pitfalls Crowdfunding failures Unsatisfied community Uncontrolled investor community Fake projects 13 3 Risks and pitfalls Crowdfunding risks For the crowd Risks Opportunities Need Mis-selling Accessibility (Information – Valuation) Materialization Regulation Fraud Financial Alternative Information Governance Meaning Source of funding For the entrepreneur Crowd structure Marketing Collective intelligence 14 Structuring 15 MyMicroInvest Equity-Based Based crowdfunding The crowdfunding market The origins of crowdfunding Agenda 1 2 3 4 4 MyMicroInvest Socioeconomic context The economy Entrepreneurs People Crowding out Equity Gap Confidence 16 MyMicroInvest 4 Equity gap SME Cash-Flow PreSeed Seed Start-up Early Growth Expansion / Development Maturity 3Fs Business Angels Venture Capital Private Equity MBO/MBI Trade Sale / IPO SME Development stages Equity Gap 17 4 MyMicroInvest Importance of start-ups and SMEs in the economy? SMEs represent 66% of the employment and 85% of the net job creation, fuelled by start-ups Employment % Number of 2004-2010 net job creation (in million): 100% 17,5 Start-ups* 75% * 3% of the population Young SMEs 0,2 50% -4,2 Established Large enterprises 25% •Start-ups: less than 5 years old •Young SMEs: between 5 and 10 years old •Established SMEs: 10 years and older Net job creation 25% Source: EIM, EU 27 figures 50% 75% 100% 18 (between 2002 and 2010) 4 MyMicroInvest The crowdfunding opportunity for our economy Source : MyMicroInvest 19 MyMicroInvest 4 Our vision (and experience) explained SME Cash-Flow PreSeed Seed Start-up Entrepreneur’s plan Early Growth Expansion / Development 3Fs Maturity Reality? Crowdfunding Business Angels Professionals’ view Venture Capital Private Equity MBO/MBI Trade Sale / IPO SME Development stages Closing the gap 20 4 MyMicroInvest How can you support the economy? Risk/Reward High Legend Crowdfunding (start-ups equity) The size of the dots represents the minimum amounts to be invested, ranging from EUR 50 (crowdfunding) and EUR 100,000 (venture capital funds) Business Angels In the highlighted categories, investors can select specific investments. Business angels must on top of that actively manage their investment themselves. Venture capital funds IPOs Listed stocks Listed equity funds Low Listed bonds and bond funds Impact Large enterprises Low impact SMEs High impact 21 Start-ups Very high impact 4 MyMicroInvest Our “raison d’être” Vision & Values Mission Action Connect Enable anyone economy of tomorrow: individuals’ savings to invest any amount • Democratize capitalism with alongside professional investors companies’ funding needs in high potential SMEs Build the • Enable societal investments • Create jobs Venture Capital + Crowd 22 4 MyMicroInvest Collaboration as DNA Professional structure and investment process … (Venture Capital dimension) Selection Investment Follow-up Exit Professional financial validation Conditions & Investment Coaching & Representation Exit optimisation … reinforced by the community intervention (Crowdfunding dimension) Selection Investment Follow-up Exit Concept validation by the community Co-investment - Same conditions - Promotion & Support Remuneration - Same conditions - 23 4 MyMicroInvest MyMicroInvest is … A crowdfunding platform (MyMicroInvest) • • • • • • • Launched in September 2012 17,000+ active members 8 financed projects (8 ongoing) 3,300,000+ € raised Top 5 in Europe Accenture Innovation Awards (Financial Services) Regulated emissions with a prospectus (FSMA) • • • • • Funding of societal innovation 6 realized investments Co-selection et co-investment with the crowd +6 million euros under management Investment Committee (B.Colmant, J.Zurstrassen, etc.) A venture capital vehicle (Inventures) 24 4 MyMicroInvest MyMicroInvest is … A crowdfunding platform (MyMicroInvest) • • • • • • • Pan-European efficient crowdfunding structure that can operate everywhere in Europe under Regulated issuances. Proved and tested. Industrialized regulated issuances. Very competitive prospectus processing. Outstanding back-office tool. Very efficient collective intelligence crowdsourcing tool. Very efficient online subscription process. A venture capital vehicle (Inventures) • • • First VC fund using systematically crowdfunding to select best deals and enhance performance. Synergies with the crowd platform. Synergies with the business angels. 25 4 MyMicroInvest Structuring MyMicroInvest S.A. Crowd Investors Manager Subscribe to securities issued by MMiF Equity-linked notes (investment specific) Invest in SMEs’ equity MyMicroInvest Finance S.A. Equity Start-ups/SMEs 26 4 MyMicroInvest What makes us different One single shareholder Prospectus / Memorandum 27 4 MyMicroInvest Pipeline Q1-Q2 2014 ONE DEAL PER WEEK!!!! Pipeline continues to flow Jan. Closed: 1 success and 1 failure Feb. March April May June Sacriana 1 E-loue 2 2-Houses 3 Woké 4 Skinoo 5 Elysia 6 Sales Assist 7 2-Observe 8 Launched – Online 8 deals (3 are already a success) Earnieland 9 Neufchâtel 10 Secured Keybox 11 Planned Contracts signing In sales 28 Thank you for your attention MyMicroInvest community: 17,000 members, 2,500 investors 3,300,000 € invested Contact: Roland Nobels Roland@MyMicroInvest.com +32 475 78 04 46 29