vorm jeomgeving omgeving vorm je .be voor scholen De Mijlpaal Tongeren, mei 2013 vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Ontwerp De Mijlpaal Het ontwerp van het domein van de Mijlpaal is gebaseerd op het streven naar een verdeling en groepering van functies in respectievelijke zones: Centrale speelzone Een rustigere speelzone, die zich ook meer richt op de kleuters en de lagere graden, biedt verschillende activiteiten en spelsituaties aan. Er is ruimte voor rust en intimiteit. Deze zone gaat over in een moestuin en heeft ook een kippenhok. Een actievere speelzone met ruimte voor balspelen zoals voetbal. Door de wildere spelsituaties af te scheiden heeft elke zone zijn eigen sfeer en energie. Ruimte voor de natuur in de periferie Een bloemen- en vlindertuin creëren een warm onthaal. Een afgesloten struweel met een wadi bieden ruimte aan de natuur en aan begeleide natuur­ exploratie. In dit kader past ook de heraanleg van de hagen met autochtoon plantgoed. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal bouwhoek boomschors speelhuisje trapeze-stangen schaduwbomen zandbak bestaande graszone met stapsteen tegels schaduwbomen burchtberg olietank voetpad en /of fietspad breedte 2 m extra berghok bessenstruiken klimparcours en grasveld kippen moestuin tuinhuisje compostzone vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal 1 Vlindertuin 2 Rustige speelzone De zichtbare ‘voorkant’ van de school aan de Koninksemsteenweg wordt een grote bloemenweide en vlindertuin. - de bestaande parking wordt behouden als toegang en parking voor het personeel - een extra voetpad met boomschors of halfverharding zoals split of ­dolomiet voor leerlingen en ouders loopt door de bloemenweide. Het pad geeft uit op de kleuterspeelplaats. - In de bloemenweide wordt een graspad gemaaid zodat de tuin bezocht en onderzocht kan worden. Rond het bestaande basketbalveld bevinden zich verschillende speelzones die ook herkenbaar zijn aan hun respecievelijke ondergrond. 1. Holle weg 2. bouwhoek 3. grasveldje 4. moestuin 5. klimparcours 6. kippenhok 7. kleuterspeelplaats met zandhoek 8. speelhuisje 9. tribune vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal 3 Actieve speelzone 4 Ruimte voor natuur en een wadi - De verharde speelplaats blijft een ruimte voor ‘wielspel’ (skaten, boarden, fietsen, ...) - Hier is ook een fietsenstalling voorzien - Deze zone is de centrale toegang voor fietsers - In een hoek van het terrein komt het voetbalveld - Een extra berghok schermt het voetbalveld af. Het berghok kan op de bestaande asfalt gebouwd worden of meer naar de haag toe in functie van de graafwerken. - Een afgesloten struweel vormt de rug van de school. Deze struikengordel schermt de school af van de buurt en geeft de school zo haar eigen identiteit. Door deze zone enkel open te stellen voor begeleide bezoeken of activiteiten kunnen oa. vogels hier een plek vinden. - Een wadi die gevoed wordt door een regenwaterafloop door een bloemenweide. Hier kan onderzoek gedaan worden naar een gevarieerde plantengroei en waterleven. 4 bouwhoek boomschors speelhuisje 2 trapeze-stangen 3 schaduwbomen zandbak bestaande graszone met stapsteen tegels 1 schaduwbomen burchtberg olietank voetpad en /of fietspad breedte 2 m extra berghok bessenstruiken klimparcours en grasveld kippen moestuin tuinhuisje compostzone vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Ontwerp holle weg en nieuwe tribune De holle weg vormt een overgang tussen de verschillende niveau’s en schept extra speelmogelijkheden door een gevarieerd landschap met hellingen. Over, op en in de holle weg liggen stammen en steken buizen. Bij het plaatsen van de buizen kan er gelet worden op de inkijk voor het toezicht. Achter de holle weg bevindt zich een groeneiland met speelhuisje. In het midden van de kleuterspeelplaats is een zandzone. Op de kleuterspeelplaats voorzien we ook nog 2 extra schaduwbomen. De tribune krijgt een komvorm en eindigt samen met de holle weg in de bouw­hoek. De rug van de tribune eindigt ter haaogte van de zandzone in een ‘burchtberg’. Dit is een lichte verhoging, of uitkijkheuvel. De holle weg en de tribune worden aangelegd met split. De Bouwhoek met schors. Groeneilanden in volle grond. verharding met afdak / groeneilanden / zandzone / halfverharding split holle weg en tribune / halfverharding schors bouwhoek vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Holle weg vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Holle weg Voorbeelden van klimstammen. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Een nieuwe tribune De voorkeur gaat uit naar een “trockenmauer” met recuperatiematerialen van de afgegraven verhardingen. Als dit niet mogelijk is kan de tribune ook gemaakt worden met stammen die half in gegraven zijn en zo een grondkering en zitplaatsen vormen. Tegels van de speelplaats kunnen gebruikt worden om perkjes rond bomen te maken. bouwhoek boomschors speelhuisje trapeze-stangen vorm jeomgeving omgeving vorm je .be zandbak bestaande graszone met stapsteen tegels schaduwbomen De Mijlpaal burchtberg olietank voetpad en /of fietspad breedte 2 m Moestuin en klimparcours extra berghok bessenstruiken De moestuin, een groene speelzone met heuvellandschap en klimparcours, en het kippenhok vormen samen een groene zone. In plaats van de bestaande beukenhaag komt een gevarieerde nieuwe opgaande haag met autochtone struiken die de school beter gaan afschermen, ook visueel, van de buurt. Het bestaande kippenhok kan ook extra ingekleed worden met struiken en een uitloper van de vlindertuin. Beschutte moestuin met compostzone en kleinfruit (besjes) Kippenhok met uitbreiding van struikengordel in kleine struwelen die structuur en beschutting geven. klimparcours en grasveld kippen moestuin tuinhuisje compostzone Nieuwe struikengordel met autochtone struiken Herprofilering van het terrein met speelheuvels met grond van de holle weg. Hierover kan het klimparcours lopen. Met eventueel nog extra buizen. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Moestuin Kippenhok De moestuin maakt gebruik van de bestaande omheining van de bouwhoek. Zonder veel ingrepen kan zo een nieuwe gezellige moestuin geschapen worden. Met een tuinhuisje in de moestuin. Het huisje wordt ingekaderd door de hagen en eventueel een struweel van kleinfruit. Kippen leven van nature in het struikgewas. Ze hebben ook plekken in de zon nodig, waar ze een stofbad kunnen nemen. Daarom is het een goed idee om in de kippenren ook een gevarieerd ‘struikenlandschap’ aan te planten. Een mooi kippenhok geeft extra cachet aan de plek en de school. Als het hok buiten de ren staat kan je op een eenvoudige manier eieren rapen. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Klimparcours Door opnieuw gebruik te maken van het natuurlijke niveauverschil kunnen op deze plek met de grond van de holle weg nieuwe speelheuvels gemaakt worden. Dit wordt de nieuwe plek voor het touwen- en klimparcours. Er is ook ruimte voor een of meerdere speelhuisjes. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Voetbalveld Het voetbal krijgt een aparte plek, waardoor het minder dominant wordt voor de sfeer op de rest van de speelplaats. Nieuwe struikengordel met autochtone struiken voetbalveld extra berging/fietsenstalling inkleding berghok met uitbreiding van de struikengordel vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal extra berging en/of fietsenstalling grote speelplaats Vermits we voorstellen om al het fietsverkeer te laten toekomen via de Linderstraat zou het handig zijn om hier een fietsenstalling te bouwen. Deze kan dan gekoppeld worden aan een extra berging. Het voordeel van de fietsenstalling op deze plek is dat de fietscirculatie niet door een speelplaats moet. De stalling an sich stoort ook niet. De grote speelplaats wordt de fiets- en skateplek. Daarom is het een goed idee om extra faciliteiten te voorzien voor skaters en fietsers. Dat kan heel eenvoudig door een stratenparours te tekenen of krijten in combinatie met losse onderdelen. Daarvoor komen niet alleen kegels in aanmerking maar ook over/door/onder/langs stokkenconstructies die ‘homemeade’ zijn in de bouwhoek. Dan blijft er nog voldoende ruimte voor de feesttent. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Wadi Rand van de wadi/poel met aangepaste oeverbeplanting Halfdiepe met betonietklei beklede poel De wadi/poel wordt gevoed door het regenwater van het dak. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Draaiboek graafwerken - tuinhuisje verplaatsen - kleuterspeelplaats tegels - haag tribune + wortels - tribune tegels - basketbalveld 1/3 tegels + paadje - hek met fundering verwijderen - gat in muurtje - wortelstronken op de parking - wortelstronken in het gras? - parkeerplaats vrij maken zodat er een doorgang ontstaat - asfalt en tegels voormalige fietsenstalling afgraven - terrein voor voetbalveld nivelleren + deel tegels speelplaats afgraven - beukenhagen uitgraven (door de wortels is het moeilijk om nieuwe hagen te planten op dezelfde plek) vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal - wadi en verhoging uitgraven - sleuf voor kanaaltje graven - heuvellandschap vormgeven - beukenhagen uitgraven - compostbakken naar moestuin verplaatsen - beukenhagen uitgraven - paplaurier uitgraven vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal Verhoging biodiversiteit A1.1 en 1.2 aanplant van heggen en houtkanten A1.3 aanleg poel Op het terrein wordt een poel voorzien die onderaan waterhoudend wordt gemaakt door de inbreng van betonietklei. De poel zal door het regenwater afkomstig van de daken worden gevoed via een grachtje. In dit grachtje en De heg aan de ingang (ongeveer 42 meter) zal worden aangeplant (4 planten/ rondom de poel krijgt een water- en ruigtevegetatie de kans zich te ontwikkelen. De poel zal waterleven aantrekken en een voortplantingsplaats bieden lm) met een combinatie van: aan amfibieën. Op deze manier wordt er een extra, zeer waardevol, biotoop - haagbeuk gerecreëerd met een grote educatieve meerwaarde. - éénstijlige meidoorn - Spaanse aak De poel zal ongeveer 6 x 8 meter zijn. Bij het uitgraven worden de oevers zacht-glooiend gemaakt met speciale aandacht voor de zuidgeörienteerde De houtkanten rondom de site worden aangeplant in drie rijen (plantverband oever die extra flauw hellend wordt aangelegd. Hierdoor ontstaat een ondiepe 1x1m) met zone die sneller opwarmt, ideaal voor tal van ongewervelden en amfibieën. - hazelaar Deze kant is ook de kant waarlangs de kinderen de poel benaderen, de - gelderse roos flauwe helling vermindert het risico op ongevallen; de poel is gelegen in een - rode kornoelje afgesloten gedeelte van de schoolsite, enkel toegankelijk voor kinderen onder - Spaanse aak begeleiding van leerkrachten. - spork - zwarte els A1.4 omvorming gazons tot bloemrijke hooilanden - haagbeuk - lijsterbes In twee zones worden de soortenarme gazons omgevormd tot bloemrijke - éénstijlige meidoorn hooilanden. De voedselrijke toplaag wordt afgeschraapt en verwerkt tot heuv- sleedoorn els in een andere zone. Op de afgeschraapte zone wordt een hooilandmengsel ingezaaid met inheemse en streekeigen soorten. Doorheen het hooiland Enkel in de zone waar balsporten toegelaten zijn worden doornige struiken loopt een graspad dat regelmatig gemaaid wordt zodat de kinderen het vermeden. hooiland kunnen beleven zonder het te moeten betreden. Het eerste hooiland De gevarieerde samenstelling zal voor extra biodiversiteit zorgen. Het aange- wordt gesitueerd langs heen het grachtje dat het water naar de poel brengt en kent zo verschillende natuurlijke overgangen: een overgang naar een natpaste beheer waarbij de struiken de kans krijgen uit te groeien, bloemen en tere, ruigere vegetatie in de gracht, en een overgang naar de houtkant die bessen te dragen versterkt dit effect en zal zorgen voor het aantrekken van het domein begrenst. Deze overgangen zijn erg waardevol en krijgen extra vogels en ongewervelden zoals vlinderen, bijen en zweefvliegen. aandacht, op sommige plaatsen krijgen ondermeer bramen de kans zich te Rondom het terrein van de school worden de aanwezige geschoren beukenhagen vervangen door gemengde heggen en houtkanten. vorm jeomgeving omgeving vorm je .be De Mijlpaal ontwikkelen tot struwelen zodat er graduele mantel-zoomvegetaties kunnen ontwikkelen. De hooilandjes zullen beheerd worden door maaibeheer met afvoer samen met de kinderen. Twee maaibeurten worden voorzien: de eerste in juni, de tweede in september. Hierbij wordt het maaisel opgehoopt in een hooihopper. Deze hooi-hopper vormt een waardevol biotoop waarin ondermeer amfibieën kunnen overwinteren. A1.5 aanleg educatieve groenten, fruit en composteringszone Het huidige kleine moestuintje en kippenhok worden veranderd van plaats en ingebed in een grotere educatieve zone met plaats voor groenten, fruit, composteren en kippen. Hier zullen de kinderen proefondervindelijk leren hoe je op een ecologische manier groenten en fruit kan kweken, hoe je afval kan composteren en kippen kan houden. Al hun zintuigen worden hier geprikkeld: hun geurzin door de geuren van de kruiden, de compost/teelaarde, hun tastzin bij het omgaan met jonge plantjes, hun smaakzin door het ontdekken van allerlei smaken van bijzondere groenten en fruitrassen, hun zicht door een overdaad aan bloemen en groenten. Het contact en de nabijheid van kippen zorgt voor een leuke sfeer op de speelplaats. A1.6 Vervangen overbodige verhardingen De school kent veel volledig gesloten verhardingen zoals betontegels. Een deel van deze waterondoorlaatbare verhardingen worden vervangen door of een halfverharding die wordt ingezaaid met inheemse planten zodat deze vergroent. Deze halfverhardingen zijn waterdoorlatend waardoor het regenwater kan infiltreren in de bodem. Centraal op de speelplaats wordt een stapelmuur voorzien uit het afbraakmateriaal van de speelplaats (betonstenen). Deze stapelmuur zal een heel eigen (warm) biotoop vormen voor vele planten en ongewervelden. In de beginfase worden geschikte planten aangeplant in de voegen zodat een goede uitgangssituatie wordt verkregen. vorm je omgeving omgeving vorm je .be voor kinderen voor jezelf voor dieren www.plantenhoutgoed.be pieter@plantenhoutgoed.be m 0485 32 46 42 nico@plantenhoutgoed.be m 0489 44 03 14 Plant en Houtgoed bvba Florivalstraat 12 3040 Ottenburg publieke ruimte