Kyoto ANW - WordPress.com

PGO-verwerking Heelal
Kyoto ANW
HOE ZIET HET LEVEN VAN EEN STER ERUIT ?
PGO-verwerking
Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Kernfusie: het combineren van verschillende kleinere atomen om een groter atoom te
vormen
Neutrino: onderdeel van een atoom
Definieer het centrale probleem/vraag van het artikel
De vraag van dit artikel wordt al in de titel gedefinieerd: hoe ziet het leven van een ster eruit?
Analyseer het artikel/de rode draad
Een ster ontstaat in stergeboorteregio’s. Dit zijn grote, dichte gaswolken.
15% van de sterren die hier ontstaan worden zonachtige sterren. Deze fuseren waterstof en
produceren zo energie. Als hun brandstof opraakt, zwellen ze op tot een rode reuzenster, die
vervolgens uiteenvalt tot een planetaire nevel, met in het midden een witte dwergster.
Als er uit de gaswolken een veel grotere ster ontstaat, wordt dit een blauwe superreus. Zij
maken zo’n 5% van de sterren uit. Ze branden erg fel, waardoor ze snel hun brandstof
verbruiken. Als deze op is, koelt de ster af en wordt rood. Als de overgebleven energie ook
opgebruikt is, implodeert de ster door zijn zwaartekracht. Hierdoor ontstaan een supernova.
Als de ster zwaar genoeg is vormt er zich een zwart gat: een kleine punt met een gigantische
massa. Hierdoor is de zwaartekracht zo groot dat licht niet kan ontsnappen. Kleinere
superreuzen worden ook erg klein: ze vormen een neutronen ster met een doorsnede van
ongeveer 10 km, maar met een erg grote dichtheid.
De rest van de sterren zijn dwergsterren. Ze zijn erg klein en verbruiken maar weinig
brandstof, waardoor ze lang bestaan en meestal rood of bruin zijn. De iets grotere rode
dwergsterren vormen net zoals zonachtige sterren een witte dwerg. De kleinere sterren
komen aan hun einde door langzaam op te branden.
Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
Stergeboorteregio
 Zonachtige ster
o Rode reuzenster
 Planetaire nevel met witte dwergster
 Blauwe superreus
o Rode superreus
 Supernova
 Zwart gat
 Neutronenster
 Rode/bruine dwergster
o Witte dwergster
o Opbranden tot niets
PGO-verwerking Heelal
Kyoto ANW
Formuleer leerdoelen
1. In de afbeelding boven het artikel staan verschillende typen supernova’s. In het
artikel wordt echter over supernova’s in het algemeen gesproken. Wat zijn de
verschillen tussen deze typen?
2. In het artikel wordt uitgelegd dat een zwart gat een erg sterk zwaartekrachtsveld
heeft. Is dit niet gevaarlijk voor ons, als de Aarde er door aangetrokken wordt?
3. Van welk materiaal zijn neutronensterren gemaakt?
Beantwoord je leerdoelen
1. Zie artikel 2.
2. Zwarte gaten kunnen inderdaad sterren en planeten ‘opslokken’. Dit zou erg
gevaarlijk zijn als er een zwart gat in onze buurt is. Gelukkig ligt het dichtstbijzijnde
zwarte gat op een paar lichtjaren afstand.
We zijn trouwens wel al erg gewend aan het effect van een zwart gat. We draaien
namelijk in een grote spiraal om een zwart gat heen, dat in het midden van de
Melkweg ligt. Er zal een moment komen dat de Aarde het zwarte gat nadert, maar dit
gebeurt pas over enkele miljarden jaren.
3. Een neutronenster bevat geen scheikundige elementen zoals ijzer of waterstof.
Eigenlijk bestaat hij, zoals de naam zegt, uit bijna alleen maar neutronen. De
elektronen en protonen versmelten met elkaar om zo de neutronen te vormen.
Schrijf een korte samenvatting van de oplossing van dit probleem
Het leven van een ster hangt eigenlijk het meeste af van de massa ervan. De meest
opvallende dingen zoals supernova’s en zwarte gaten ontstaan dan ook uit sterren met de
grootste massa.
Het leven van een ster kan ook voorspeld worden: door te kijken naar de huidige vorm en de
massa, kan worden bepaald wat de volgende stap is.