Hoofdstuk 2 – Natuurlandschappen op aarde §1 Leven in het Amazonegebied Het Amazonegebied is 130 x zo groot als Nederland, het bestaat uit ondoordringbare bossen, dat ook wel het tropische regenwoud wordt genoemd. Het tropische regenwoud heeft 4 kenmerken. 1. Het ligt in de tropen dat is dicht bij de evenaar. 2. Het is een heterogeen bos. Dat betekent dat het veel verschillende soorten bomen heeft. 3. De bomen hebben heel veel verschillende hoogtes, etages. 4. De bomen zijn het hele jaar door groen. Evergreen. De oorspronkelijke bewoners zijn indianen. Van oorsprong leven de indianen van jacht, visserij en het verbouwen van groenten en graan. Ze doen aan zwerflandbouw. Dat betekent dat als je een stuk grond hebt gebruikt dat je verbrand hebt, ga je door naar de volgende als de grond die je op dat moment gebruikt is uitgeput. Steeds minder indianen doen aan zwerflandbouw, dat komt omdat, ze steeds meer te maken krijgen met de buitenwereld. Er worden onder andere wegen aangelegd voor natuurlijke hulpbronnen. Dat zijn producten uit de natuur. Er word veel ontbost in de Amazone. Dit betekent dat er heel veel bomen worden gekapt. §2 De Inuit in Canada Langs de kusten van Alaska, Noord-Canada en Groenland wonen de Inuit. Ze leven van visvangst en jacht. In de Nunavut leven maar 28.000 mensen en het is ruim 60 keer zo groot als Nederland. De bevolkingsdichtheid is erg laag. Nunavut ligt op hoge breedte. Dat betekent dat het ver van de evenaar ligt. Het is in de zomer kouder dan 10 graden Celsius. Je ziet alleen grassen en kleine struikjes. Je bent hier ten noorden van de boomgrens, de toendra! De winters zijn lang in de toendra, de bodem is ongeveer 9 maanden keihard bevroren en met sneeuw bedekt. Iets dieper in de grond is het hele jaar bevroren, permafrost. Helemaal in het noorden, ligt de eeuwige sneeuw. Plantengroei is daar onmogelijk. Als de eeuwige sneeuw steeds dikker wordt, wordt de onderste laag samengeperst tot ijs. Dat heet landijs. Ook is de zee daar wel eens bevroren dat noem je zeeijs of pakijs. In de zomer drijven sommige stukken weg: drijfijs. De Noordelijke ijszee smelt snel; in 30 jaar is het pakijs al 40% dunner geworden! §3 De Alpen rond Grindelwald De hoogtegordel: boven de 3500 meter ligt de eeuwige sneeuw. De Alpen liggen in Europa. Dat is het grootste berggebied van Europa. Omdat de meeste bergen hoger dan 1500 meter zijn noemen we dit hooggebergte. De hoogste berg is de Mont Blanc. In het Alpengebied is de bevolkingsdichtheid laag. In het dal wonen alle mensen, daarom zijn daar de meeste inrichtingselementen. In de bergen zijn daar meer natuurlandschappen. §4 De woestijn rond Las Vegas De snelle groei hebben Las Vegas en Phoenix te danken aan hun ligging, midden in de woestijn. Na 1980 is het zonnige gebied populair geworden. s’ Zomers kan het wel oplopen tot 45 tot 50 graden Celsius. Je merkt niet heel veel van de warmte vanwege de airco. Je moet alleen niet veel buiten komen…. ’s Winters is de temperatuur ongeveer 20 graden Celsius. Per jaar zijn er gemiddeld 300 dagen onbewolkt. Daarom noem je het zuiden en westen van VS ook wel de Sunbelt. In tegenstelling tot het noorden van Amerika de Snowbelt. In een echte woestijn regent het bijna nooit. Door de droogte groeit er niks. Een boomloze vlakte noem je ook wel een woestijnsteppe, of kortweg de steppe. Zonder water kan je niet van leven, maar waar halen de mensen in Las Vegas en Phoenix hun water vandaan? In de woestijn liggen bijna altijd water voorraden onder de grond. Grondwater. Je kunt ook water uit nattere gebieden halen. In het westen van de VS stroomt de Colorado, daar halen ze ook water vandaan. Er zijn dammen in de rivier gebruikt, stuwdammen. §5 Droogte in Kenia Kenia ligt in het oosten van Afrika. Het is 17 keer zo groot als Nederland, en er wonen 33,5 miljoen mensen. De meeste mensen wonen op het platteland: zo’n 60%. Kenia ligt dicht bij de evenaar. Toch regent het niet het hele jaar door, er zijn maar 2 regentijden. Op de steppes in Kenia wonen nomaden, dat zijn mensen zonder vaste woonplaats. Tegen de droogte in Kenia kan je weinig doen maar je kunt ze wel helpen. Er zijn 2 soorten hulp. Je kunt als er een ramp is gebeurd water en voedsel sturen naar dat land, dat noem je noodhulp. De noodhulp helpt om te overleven: mensen krijgen eten en drinken. Structuele hulp is blijvende hulp, bijvoorbeeld een put aanleggen. §6 Klimaat en natuurlijke zone Het weer is heel veranderlijk. Het weer is heel plaatselijk. Het weer is de temperatuur, neerslag en wind op een bepaald moment. Neerslag is niet alleen regen, maar ook hagel of sneeuw. Je kan het gemiddelde wel uitreken. Dat doe je zo: je telt alle cijfers bij elkaar op en deelt ze door het aantal getallen wat je bij elkaar op hebt geteld. Het gemiddelde weer is het klimaat. Er zijn verschillende soorten klimaten: Klimaat Temperatuur Neerslag 1. poolklimaat Hele jaar door koud Weinig neerslag 2. tropisch klimaat Hele jaar door warm Veel neerslag 3.gematigd klimaat Gematigd Hele/deel jaar 4. zeeklimaat 5. landklimaat 6. droog klimaat Koele zomer, zachte winter warme zomer, koele winter soms erg heet Hele jaar Veel sneeuw Op mondiale schaal speelt het klimaat een grote rol in de bevolkingsspreiding. Mensen wonen graag bij elkaar op een kluitje. Zo’n opeenhoping van mensen heet een bevolkingsconcentratie. De meeste bevolkingsconcentraties liggen in de gematigden zones. De meeste oerbossen zijn er verdwenen en veranderd in cultuurgrond. §7 Transportproblemen in Rusland Bij waterverkeer moet je denken aan zeevaart en binnenvaart. De kustlijn van Rusland is erg lang. Toch profiteert Rusland daar weinig van, dat komt omdat de meeste stukken zee zijn bevroren. Bij de binnenvaart speelt de natuur een grote rol. In de lange winters zijn de meeste rivieren door ijsvorming onbruikbaar. De meeste rivieren in het Europese deel van Rusland zijn regenrivieren. In de zomer valt wel regen, maar vanwege de hoge temperatuur verdampt er ook veel water. De waterstand is daardoor erg laag en dit levert problemen op voor de scheepvaart. Het is ook nadelig dat er veel rivieren van zuid naar noord stromen. Voor het transport is dat dus de verkeerde kant. De afwatering is ook slecht. In de zomer begint de ellende pas echt. In een groot deel van Rusland is de ondergrond altijd bevroren: permafrost. Alleen het bovenste laagje ontdooitin de zomer. Het dooiwater kan niet in de ondergrond wegzakken. Er vormt zich een blubberlaag. Rond 1900 bouwden de Russen de Transsiberischespoorlijn.